«Αμάν βαριά φιλοσοφία, ας πούμε κάτι πιο απλό
καλές οι Η.Π.Α. και η Ρωσία, μα έχω το δράμα μου και ‘γώ»...

Οι στίχοι αυτοί μιας όμορφης μπαλάντας του Μανώλη Ρασούλη που παίζονταν ανελλιπώς στο ραδιόφωνο πριν από τριάντα χρόνια, ίσως αποδίδουν και την αμηχανία του πλήθους απέναντι στην κόντρα που έχουν ηγέτες χωρών με ισχυρή οικονομία όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία με τους «ειδικούς» όπως οι λοιμωξιολόγοι , για το τι μέλλει γενέσθαι.
Διαπιστώνω ότι ακόμα και η Ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ είναι διχασμένη. Σε αναρτήσεις τους στα social media πολλοί φαίνεται ότι έχουν δαιμονοποιήσει πολιτικούς σαν την Χίλαρι Κλίντον λ.χ. και στο πρόσωπο της απορρίπτουν μια «συστημική» αντίληψη για την άσκηση εξουσίας και μια τεχνοκρατική και επιστημονική ερμηνεία των προβλημάτων .
Είναι προφανές ότι προτιμούν τις «απλές λύσεις» και την «μοναδική αλήθεια» του ηγέτη (Ντόναλντ Τραμπ) ο οποίος εξάλλου «έφερε ανάπτυξη, μείωσε φόρους και μείωσε την ανεργία».
Φίλος συμπατριώτης μας δημοσιογράφος στη Νέα Υόρκη μου έλεγε τις προάλλες: «Στη χώρα όπου κυριαρχεί η φιλοσοφία του “It’s the economy stupid”, είναι πολύ εύκολο κάποιος απλός και πρακτικός άνθρωπος , ένας αυτοδίδακτος επιχειρηματίας, να προτιμά την απόφαση για το πόσο θα κρατήσει η καραντίνα και το πως θα γίνει η επανεκκίνηση της αγοράς να την πάρουν οι επιχειρηματίες, «που ξέρουν από τη ζωή» και όχι οι βιολόγοι και οι επιδημιολόγοι».

Η ερμηνεία της στάσης του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στην πανδημία που έφερε ο κορωνοϊός, λέει πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ «καίγεται» να λειτουργήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η αγορά, να ανοίξουν και πάλι οι επιχειρήσεις και να ελεγχθεί άμεσα η ανεργία που πήρε τις τελευταίες μέρες την ανηφόρα.
Και πως να μην έχει αυτή επιθυμία όταν ξέρει ότι το δυνατό του «χαρτί» στην μάχη για την επανεκλογή του είναι η οικονομία;
Σε όλα τα άλλα (κλιματική αλλαγή, δικαιώματα μειονοτήτων, κοινωνική πολιτική, μεταναστευτικό, γυναικείο κίνημα κλπ, δεν παίρνει και βαθμό «προαγωγής» βέβαια!)
Η τάση όμως που έχουν λαϊκιστές ηγέτες να αμφισβητούν την επιστήμη προτάσσοντας τη δική τους εμπειρία και τη δική τους επιχειρηματική «προκοπή» ως το μοναδικό προσόν που χρειάζεται για να αντιμετωπιστούν οι παντός είδους κρίσεις τείνει να γίνει ο αρνητικός πρωταγωνιστής των ημερών του κορωνοϊού
Η υγειονομική κρίση έχει φέρει στο προσκήνιο τους επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και επάρκειας, και σε πολλές χώρες προσωπικότητες σαν τον Σωτήρη Τσιόδρα στην Ελλάδα , καλούνται να δώσουν τα φώτα τους ώστε να βρεθεί η κατάλληλη πολιτική εναντίον της πανδημίας.
Τούτο όμως έρχεται σε ζωηρότατη αντίθεση με όσους θέλουν να έχουν την εξουσία μέσω της «μοναδικής αλήθειας».
Πολύ πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού που απειλεί τις οικονομίες των πλουσιότερων χωρών του πλανήτη και φέρνει κατακλυσμιαίες αλλαγές στην κοινωνία με πρώτο τον κίνδυνο γενικευμένης φτώχειας και ανεργίας, πολλοί πολιτικοί αναλυτές είχαν σπεύσει να επισημάνουν την «γοητεία» που ασκούν στον «παροιμιώδη μέσο ανθρωπάκο» λαϊκιστές ηγέτες όπως οι Τραμπ, Μπολσονάρο και Τζόνσον τους οποίους ενώνει το μίσος για τις «ελίτ».
Οι τελευταίοι, αξιοποιώντας μισές αλήθειες, απλοϊκά σλόγκαν ακόμα και fake news τοποθετούν τις «ελίτ» απέναντι στον λαό με αντιθετικό και πολωτικό τρόπο.
Ο Γερμανός καθηγητής του Πρίνστον Γιαν-Βέρνερ Μίλερ έγραψε πριν από λίγες μέρες στον Guardian άρθρο στο οποίο αναζητά τους λόγους για τους οποίους οι δεξιοί λαϊκιστές απεχθάνονται τους ειδικούς (Why do rightwing populist leaders oppose experts?)
Σύμφωνα με τον ίδιο οι Τραμπ , Μπολσονάρο και Τζόνσον και απαξιώνουν στην πράξη τον «επαγγελματισμό» και η συμπεριφορά αυτή έχει τις ρίζες της στην αντίστοιχη φιλοσοφία που είχαν επιβάλει πριν από σαράντα χρόνια και στις πλευρές του Ατλαντικού οι νεοφιλελεύθεροι ηγέτες Ρέηγκαν και Θάτσερ.
Ο ίδιος σπεύδει να υπενθυμίσει στους αναγνώστες του πως η Θάτσερ συχνά ζητούσε από τους επιστήμονες να συνδυάζουν τα τεχνοκρατικά και ακαδημαϊκά τους δεδομένα με «χειροπιαστά αποτελέσματα» και πρακτικές λύσεις προς όφελος της οικονομίας. Τούτο όμως καμία επιστήμη δεν μπορεί να εγγυηθεί. Στην εποχή των ιών και της πανδημίας είναι αστείο να ζητάς από τους επιστήμονες να βρουν τα εμβόλια και τους τρόπους προφύλαξης μέσα στα χρονικά όρια των προεκλογικών σου σχεδιασμών.
«Ελπίζουμε ότι αυτή η παγκόσμια κρίση θα ανοίξει τα μάτια μας και θα δούμε την αξία του επαγγελματισμού. Και πάνω απ’ όλα στην πολιτική», λέει ο Γερμανός καθηγητής του Πρίνστον.
Η πανδημία από τη φύση της δεν δίνει κανένα προνόμιο αυθεντίας σε ηγέτες που πριν πάρουν την εξουσία υπήρξαν άνθρωποι της «πιάτσας», πετυχημένοι αυτοδημιούργητοι επαγγελματίες που με τον ιδρώτα τους έχουν «προκόψει» στη ζωή. Η αντιμετώπισή της χρειάζεται την γνώση και την υψηλή επιστημονική ετοιμότητα. Και όχι την πυκνή παρουσία ανθρώπων της Wall Street στο οβάλ γραφείο. Αυτοί θα χρειαστούν ενδεχομένως όταν με καλό απαλλαγεί η ανθρωπότητα από τον κορωνοϊό και θα αρχίσει η μάχη της οικονομίας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04/05 Απριλίου 2020