ΑΠΟΨΕΙΣ

Διαπιστώσαμε ήδη, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας (:Φ/3.1.21), πως ο νέος «πτωχευτικός» νόμος (:ν. 4738/20) κεντρική του στόχευση έχει τη διαχείριση του σημαντικά υψηλού ιδιωτικού χρέους της χώρας μας. Εντοπίσαμε ήδη τις βασικές πρόνοιες και καινοτομίες του (:Φ/13.12.20). Κατανοήσαμε τις ρυθμίσεις του που διέπουν την προειδοποίηση αφερεγγυότητας (:Φ/17.1.21). Αμέσως μετά τη διαπίστωση της αφερεγγυότητας προβλέπεται, υπό προϋποθέσεις, η ενεργοποίηση του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών. Ας δούμε το πλαίσιο λειτουργίας και τις βασικές ρυθμίσεις που τον αφορούν.

Σκοπός του Εξωδικαστικού Μηχανισμού

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός στοχεύει να συντρέξει τον οφειλέτη και επιλεγμένους πιστωτές του (:Χρηματοδοτικοί Φορείς, Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης). Τους παρέχει (εφόσον το επιλέξουν) ένα λειτουργικό, ηλεκτρονικό, περιβάλλον για την διαμόρφωση των εκατέρωθεν προτάσεων με σκοπό να αποφευχθεί ο κίνδυνος αφερεγγυότητας του οφειλέτη.

Υποχρεωτικότητα της διαδικασίας και δεσμευτικότητα των αποτελεσμάτων της.

Οι χρηματοδοτικοί φορείς (ουσιαστικά οι τράπεζες) δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν ούτε όμως και να αποδεχθούν προτάσεις στο πλαίσιο της συγκεκριμένης διαδικασίας. Αποτελέσματα όμως παράγονται τόσο ως προς το σύνολο των χρηματοδοτικών φορέων όσο και, υπό προϋποθέσεις, ως προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον οι χρηματοδοτικοί φορείς που εκπροσωπούν την πλειοψηφία απαιτήσεων κατά του συγκεκριμένου οφειλέτη, αποδέχεται την αίτηση και συναινεί στη διατύπωση συγκεκριμένης πρότασης ρύθμισης οφειλών.

Αίτηση για την υπαγωγή σε εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών

Εκκίνηση της διαδικασίας: Αίτηση Οφειλέτη ή Πιστωτή/ών;

Η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη, ηλεκτρονικά, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με τη χρήση της ειδικής Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών.

Τη συγκεκριμένη διαδικασία δικαιούνται να εκκινήσουν επίσης (εκτός από τον οφειλέτη) το Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή οι Χρηματοδοτικοί Φορείς καλώντας τον οφειλέτη να υποβάλλει την προαναφερθείσα αίτηση. Αν ο τελευταίος δεν ανταποκριθεί η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα.

Η κοινοποίηση και διασταύρωση των στοιχείων της αίτησης

Με την υποβολή (ή αποδοχή) της αίτησης από μέρους του οφειλέτη παρέχεται άδεια για κοινοποίηση στους συμμετέχοντες πιστωτές και διασταύρωση των δεδομένων της αίτησης και των συνοδευτικών της στοιχείων (λ.χ. κατάσταση των περιουσιακών του στοιχείων και των αντίστοιχων των οικείων του). Σημαντικό είναι να σημειωθεί πως με την υποβολή της αίτησης αίρεται το τραπεζικό και φορολογικό απόρρητο.

Αναστολή ποινικών διώξεων και μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης

Είναι ενδεχόμενο η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού να μην ευοδωθεί. Κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας όμως, αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων. Αναστέλλεται επίσης η συνέχιση διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης και η ποινική δίωξη για οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η σύμβαση αναδιάρθρωσης.

Η (τεκμαιρόμενη) συναίνεση του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.

Οι χρηματοδοτικοί φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία ως πιστωτές, δικαιούνται (δεν υποχρεούνται όμως) να υποβάλλουν πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη. Στην περίπτωση που η (ενδεχόμενη) πρόταση των χρηματοδοτικών φορέων εξασφαλίσει: (α) τη συναίνεση του οφειλέτη, (β) περισσότερο από το 50% απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων και (γ) των απαιτήσεων των πιστωτών εκείνων που διαθέτουν ειδικό προνόμιο (λ.χ. προσημείωση υποθήκης), συνάπτεται η σχετική σύμβαση ανάμεσα στους πιστωτές που συναινούν και τον οφειλέτη.

Η συναίνεση του Δημοσίου ή/και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης παρέχεται «αυτοματοποιημένα», εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Προθεσμία για τη σύναψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Διαπραγματεύσεις

Η σύναψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης μπορεί να λάβει χώρα, κατά βάση, εντός δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης του οφειλέτη. Αν απορριφθεί η αίτηση από τους Χρηματοδοτικούς Φορείς ή παρέλθει άπρακτο το συγκεκριμένο δίμηνο (χωρίς τη σύναψη σύμβασης), η όλη διαδικασία περατούται ως άκαρπη.

Η όλη διαδικασία της διαπραγμάτευσης λαμβάνει χώρα μέσα από την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα.

Βασικοί περιορισμοί της σύμβασης όσον αφορά το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης

Η σύμβαση δεν είναι δυνατό να προβλέπει περισσότερες από διακόσιες σαράντα (240) μηνιαίες δόσεις για την εξόφληση οφειλών στο Δημόσιο ή στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, περίοδο χάριτος γι’ αυτές ή μηνιαίες δόσεις μικρότερες από πενήντα (50) ευρώ. Μέχρι την εξόφληση (και υπό την προϋπόθεσή της) δεν λογίζονται τόκοι και πρόστιμα. Η διαγραφή των οφειλών αυτών προϋποθέτει ολοσχερή εξόφληση.

Αποτελέσματα σύμβασης αναδιάρθρωσης

Αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης και ποινικών διώξεων.

Από τη σύναψη της σύμβασης αναδιάρθρωσης, δεν επιτρέπεται η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του οφειλέτη από Χρηματοδοτικούς Φορείς, Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Επιπρόσθετα: αναστέλλονται αυτοδικαίως τα σε βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την ικανοποίηση απαιτήσεως που ρυθμίσθηκε με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης για όλη τη διάρκειά της-και υπό τον όρο τήρησής της.

Αντίστοιχα, από τη θέση σε ισχύ της σύμβασης αναδιάρθρωσης (και υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής της) αναστέλλεται η ποινική δίωξη για χρέη προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Εξόφληση απαιτήσεων πιστωτών. Μη απαλλαγή εγγυητών & συνοφειλετών

Με την εξόφληση των δόσεων της σύμβασης αναδιάρθρωσης επέρχεται εξόφληση των οφειλών κάθε πιστωτή που καταλαμβάνεται από αυτήν. Εγγυητές όμως ή συνοφειλέτες εξακολουθούν να οφείλουν το υπερβάλλον.

Απαλλαγή από την ευθύνη υπαλλήλου κατά τις διαπραγματεύσεις σύμβασης αναδιάρθρωσης

Εκτός ακραίων περιπτώσεων (λ.χ. δωροδοκία) κανένας δημόσιος υπάλληλος δεν έχει αστική, ποινική ή πειθαρχική ευθύνη για την αποδοχή ή αναγνώριση σύμβασης αναδιάρθρωσης ή για οποιαδήποτε σχετική με αυτή ενέργεια-εφόσον έχει λάβει χώρα στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του νόμου.

Αθέτηση της σύμβασης αναδιάρθρωσης

Στην περίπτωση καθυστέρησης συνολικά τριών, κατ’ αξία, δόσεων της σύμβασης ή 3% επί του συνολικού της οφειλής, κάθε πιστωτής που καταλαμβάνεται από τη σύμβαση μπορεί να την καταγγείλει. Στην περίπτωση αυτή αναβιώνει η αρχική απαίτησή του απομειωμένη κατά τα καταβληθέντα.

Επιδότηση καταβολής δόσεων

Είναι δυνατή, υπό προϋποθέσεις, η επιδότηση για την αποπληρωμή τμήματος των δανείων που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία των οφειλετών, για πέντε (5) έτη από την ημερομηνία της αίτησης για την υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Ένα σημαντικό μέτρο για την αποτροπή της διεύρυνσης του ιδιωτικού χρέους είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών. Ενδιαφέρουσες οι ρυθμίσεις του νέου νόμου, ενδιαφέρουσα και η λογική του. Εστιάζει όμως σε συγκεκριμένες κατηγορίες πιστωτών: Τους Χρηματοδοτικούς Φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η έναρξη της εφαρμογής του νέου «πτωχευτικού» νόμου είχε προσδιορισθεί, αρχικά, για την 1.1.21. Καθώς ο συγκεκριμένος στόχος ήταν, εξαρχής, ανέφικτος, ανεβλήθη (κατά το σύνηθες) η έναρξη της εφαρμογής του. Όσον αφορά, ειδικότερα, τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών: για την 1.6.21.

Ας ελπίσουμε ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω παράταση.

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι δυνατό να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τη διαχείριση της αφερεγγυότητας, την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, την ανάκαμψη της οικονομίας. Επίσης για την παροχή της «δεύτερης ευκαιρίας» που οι έντιμοι, άλλωστε, δικαιούνται στο προπτωχευτικό στάδιο και προς αποφυγή της πτώχευσης.

Προσβλέποντας όμως, με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα, στην επιτυχία του συγκεκριμένου μηχανισμού και εγχειρήματος, αξίζει να ευχηθούμε (και υποστηρίξουμε) την επιτυχία του.

Η εν λόγω επιτυχία επαφίεται, σε σημαντικό βαθμό, στις (προνομιακά αντιμετωπιζόμενες) τράπεζες που θα κληθούν να συμμετάσχουν και αποδεχθούν την αξιοποίησή του.

Ας ελπίσουμε πως, στην πράξη, δεν θα την «τορπιλίσουν».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31 Ιανουαριου 2021