ΑΠΟΨΕΙΣ

Όσοι έχουμε παιδιά που ζουν κι εργάζονται στις φιλόξενες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ακούμε συχνά - πυκνά για τα απλά πράγματα που υπολειπόμαστε ως κοινωνία. Για δομές και λειτουργίες που θα μπορούσαμε να αντιγράψουμε και που η εφαρμογή τους θα έδινε από μόνη της απίστευτη ώθηση στην αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής, διευκολύνοντας τα μέγιστα τους πολίτες.

Αναφέρομαι σ’ αυτά που αποκαλούμε «αυτονόητα», αλλά που ουδέποτε μπορέσαμε να επιβάλλουμε στην καθημερινότητά μας, καίτοι συμφωνούμε στην αναγκαιότητά τους. Την τήρηση των κανόνων, την ισονομία, το κυνήγι της διαφθοράς, την τιμωρία της παρανομίας, την εδραίωση της εμπιστοσύνης και του σεβασμού ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη, τον έλεγχο και την αξιολόγηση αξιωματούχων και στελεχών. Προπαντός, το να αποκτήσουμε μέθοδο στη δουλειά μας: Σχέδιο, υλοποίηση, αποτίμηση αποτελέσματος, διόρθωση πορείας.

Αν γίνει μια έρευνα στην Ελλάδα σχετικά με το τι φταίει γι’ αυτήν την κατάσταση, η δημοφιλέστερη απάντηση θα είναι ότι ευθύνονται οι πολιτικοί, ή οι… άλλοι. Οι οποιοιδήποτε άλλοι. Οι πάντες πλην ημών, δηλαδή.

Βλέποντας όμως τα πράγματα από μία απόσταση, για παράδειγμα μέσα από την οπτική των παιδιών μας που ζουν, εργάζονται και προκόβουν στις… κανονικές χώρες, διαπιστώνει κανείς ότι οι αιτίες του κακού βρίσκονται στη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης, που διαμορφώσαμε ιστορικά ως έθνος.

Να μη μακρηγορώ. Μόνο αν ζήσει κάποιος με άλλους λαούς θα καταλάβει ότι είμαστε οι μοναδικοί που συνδυάζουμε τρεις ιδιότητες, η συνύπαρξη των οποίων μας κρατά κολλημένους στο χθες: Είμαστε εγωιστές, νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα και δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

Πουθενά στον κόσμο ο «ξερολισμός» δεν λαμβάνει τόσο μαζικά χαρακτηριστικά. Ο τελευταίος από εμάς μπορεί από τη μία στιγμή στην άλλη να νιώθει έγκυρος σεισμολόγος, διεθνολόγος, συνταγματολόγος, στρατιωτικός αναλυτής, ψυχολόγος και πάει λέγοντας.

Πουθενά στον κόσμο ο εγωισμός δεν μετατρέπεται σε πείσμα και φανατική εναντίωση σε οποιαδήποτε άλλη άποψη, σε βαθμό που να θεωρούμε όποιον διαφωνεί μαζί μας υποβολιμαίο, πουλημένο, εχθρό.

Όπως και πουθενά στον κόσμο δεν παρατηρείται τέτοια συλλογική άρνηση στο να μάθουμε από τα παθήματά μας. Εμείς αρκούμαστε στις κατάρες για κρεμάλες των… άλλων, που κατά τη γνώμη μας ευθύνονται για το κακό που μας βρήκε, αλλά ουδόλως ασχολούμαστε με το τι πρέπει να γίνει, για να μην επαναληφθεί το κακό.