20/11/2023 11:59
Μετά από 25 χρόνια στην αναμονή, το έργο επέκτασης του 6ου προβλήτα του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται ακόμη στη γραμμή εκκίνησης και πλέον οι παραθέσεις χρονοδιαγραμμάτων εκτέλεσης του έργου είναι περιττές, αφού όλες όσες έχουν διατυπωθεί, διαψεύσθηκαν.
Η επέκταση του 6ου προβλήτα, από τα σημαντικότερα έργα για την οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκη, δεν έχει καν ξεκινήσει, παρότι από την άνοιξη του 2018 η διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ πέρασε σε ιδιωτικό management, από το οποίο είχε υψηλές προσδοκίες η πόλη. Ως σήμερα λοιπόν, δεν έχει καν αρχίσει να κατασκευάζεται το πιο σημαντικό έργο από τις υποχρεωτικές επενδύσεις των 180 εκατ. ευρώ, που πρέπει να υλοποιήσει ο ιδιώτης επενδυτής, σε διάρκεια επταετίας από την υπογραφή της σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι ως την άνοιξη του 2025.
Πριν λίγες ημέρες, στις 13/11/2023 και ενόσω από μήνες αναμενόταν η έκδοση του ΠΔ για το επικαιροποιημένο master plan στη βάση και της υπό έγκριση ΣΜΠΕ, «έσκασε σαν βόμβα» η είδηση ότι η διοίκηση της εταιρείας, πάει σε ακύρωση του διαγωνισμού που είχε προκηρυχθεί τέλος του 2019, παρότι από το Φεβρουάριο του 2022 υπήρχε προσωρινός ανάδοχος (κ/ξ Μytilineos- Rover Maritime-HDK) με τον οποίο θα μπορούσε κάποια στιγμή να υπογραφεί η σύμβαση ανάθεσης.
Την ίδια μέρα που ανακοινώθηκε η ακύρωση του διαγωνισμού, δημοσιεύτηκε και η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος από την ΟΛΘ ΑΕ, η οποία καλεί τις εργοληπτικές εταιρείες που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στη διαδικασία, να καταθέσουν φακέλους με τα πιστοποιητικά οικονομικής και τεχνικής ικανότητας ως τις 22/12/2023, ενώ δίνει και τρίμηνο χρονοδιάγραμμα επιλογής του προσωρινού αναδόχου, εντός του Α’ τριμήνου 2024! Να σημειωθεί ότι τρίμηνο ήταν και το χρονοδιάγραμμα επιλογής αναδόχου, στον προηγούμενο διαγωνισμό που ακυρώθηκε.
Σημειώνεται ότι η έκδοση ΠΔ και η διενέργεια του διαγωνισμού, είναι δύο παράλληλες διαδικασίες, αν και επόμενο είναι, τόσο ο κύριος του έργου ( ΟΛΘ ΑΕ), όσο και ο προσωρινός ανάδοχος να θέλουν να έχουν στα χέρια τους το σχετικό ΠΔ. Η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού δεν συνεπάγεται κατάθεση νέου master plan και ΣΜΠΕ από την ΟΛΘ ΑΕ. Όταν άμποτε εγκριθούν, θα αποτελούν το πλαίσιο και τον καμβά πάνω στον οποίο θα γίνει η επέκταση του 6ου προβλήτα αλλά και των υπολοίπων έργων στο Λιμάνι, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας.
Η πολύμηνη αναμονή για το ΠΔ
Και λέμε «άμποτε» και «είθε», γιατί master plan και ΣΜΠΕ κατατέθηκαν πριν πολλούς μήνες στην ΕΣΑΛ, το ένα στις 06/12/2022 και, το άλλο, στις 17/03/2023 και, ακόμη η ΟΛΘ ΑΕ «είναι στο ακουστικό της», αναμένοντας τις εγκρίσεις. Μάλιστα, όπως μαθαίνει η «ΜτΚ», θα περάσει ακόμη ένα εξάμηνο μέχρι να εκδοθεί το ΠΔ!
Και γιατί θα κάνει μήνες να εκδοθεί το ΠΔ; Επειδή, ακούσατε-ακούσατε, «η χερσαία ζώνη του λιμανιού «μπλέκεται» με την πελεοδομική ζώνη», κάτι που όπως πληροφορείται η «ΜτΚ», παρατηρείται και σε άλλα λιμάνια. Πρόκειται για «προβλήματα δεκαετιών», όπως επισημάνθηκε από τον ΓΓ Ναυτιλίας και Λιμένων Ευάγγελο Κυριαζόπουλο, που θα επιλυθεί με τροπολογία που συμπεριλαμβάνεται σε ερανιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Συνεπώς, πρώτα πρέπει να τακτοποιηθεί αυτό το ζήτημα και μετά να εγκριθούν ΣΜΠΕ και master plan του ΟΛΘ.
Έτσι, από εκεί που η διοίκηση του ΟΛΘ περίμενε το ΠΔ πριν το καλοκαίρι, μετά μιλούσε για τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ πλέον όλοι διαπίστωναν ότι η διαδικασία θα «έτρωγε» όλο το 2023 και… καλή νέα χρονιά. Τώρα πάμε για Μάρτιο του 2024 και όπως λένε οι φίλοι μας οι Άγγλοι, «better keep our fingers crossed».
H διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, υποστηρίζει ότι με την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού δεν θα υπάρξει πρόσθετη καθυστέρηση, αφού ακόμη δεν έχει στα χέρια της το ΠΔ. Πέραν αυτού, διατείνεται ότι στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την προκήρυξη του προηγούμενου διαγωνισμού, πολλά έχουν αλλάξει (Ν.4938/2022, πανδημία και πόλεμος στην Ουκρανία που αύξησαν τα κατασκευαστικά κόστη) οπότε έκρινε αναγκαία την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού.
Η «ΜτΚ», που επικοινώνησε με τον Όμιλο Mytilineos, δεν κατέγραψε κάποια ενοχλημένη αντίδραση στην ακύρωση του διαγωνισμού του 2019, καθώς όπως λέχθηκε επιδίωξη είναι η ανάληψη έργων, δημόσιων και ιδιωτικών, που συμβασιοποιούνται στη βάση στέρεων δεδομένων και επικαιροποιημένων στοιχείων κόστους. Βεβαίως, ουδείς προεξοφλεί την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή και στο νέο διαγωνισμό.
«Στο περίμενε» επί 25 χρόνια
Με την επέκταση του 6ου προβλήτα, να βρίσκεται επί σχεδόν 25 χρόνια «στο περίμενε», νομίζουμε ότι το έργο μπορεί βάσιμα να διεκδικήσει από το Μετρό, τον χαρακτηρισμό του «πιο σύντομου ανέκδοτου στη Θεσσαλονίκη». Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των μεγάλων έργων στη χώρα μας, μπορεί κάποιος να σκεφθεί, «αν ένα έργο, μεγάλης σημασίας, κάνει 25 χρόνια για να ξεκινήσει, πόσα ακόμη θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί;».
Αξίζει όμως να δούμε, που κόλλησε αυτό το τόσο σημαντικό έργο για τη Θεσσαλονίκη, που θέλει να αναπτυχθεί και σε μέγα περιφερειακό κόμβο συνδυασμένων μεταφορών και logistics.
Ως σήμερα, πολλοί διαγωνισμοί έχουν προκηρυχθεί για το έργο του 6ου προβλήτα, από τότε που το λιμάνι ήταν σε κρατικό management, διαγωνισμοί που δεν προχώρησαν, είτε γιατί ο ανάδοχος καθυστερούσε στην υλοποίηση του έργου, είτε γιατί υπήρχε πρόβλημα με τις χρηματοδοτήσεις, είπε επειδή οι αντιδράσεις στην παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ, μόνο του ΣΕΜΠΟ, το 2008, καθυστέρησαν την υπογραφή της σύμβασης. Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας Αναστάσιος Παπαληγούρας, καθυστέρησε την υπογραφή της σύμβασης καθώς εστίασε στη διερεύνηση των χρηματοδοτικών εγγυήσεων για τις επενδύσεις (σχήμα Hutchison-Λαυρεντιάδη), ώσπου ήρθαν τα προμηνύματα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και «έδιωξαν» τη Ηutchison, από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Επί κυβερνήσεως Σημίτη η πρώτη ανάθεση
H επέκταση του 6ου Προβλήτα ξεκίνησε το 1999-2000 και όπως όλοι ξέρουμε δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη.
Το έργο είχε προμελετηθεί ως προς τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις περί το 1995-1996 και επί υπουργίας Σταύρου Σουμάκη στο υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας, προκηρύχθηκε διαγωνισμός για να εκτελεστεί η επέκταση του Προβλήτα 6, ως δημόσιο έργο. Το έργο, το 2000, ανέλαβε η «Τεχνική Εταιρία Χρισ. Κωνσταντινίδη ΑΕ» έναντι 6,5 δισ. δραχμών και με δέσμευση την παράδοση του έργου σε 48 μήνες. Το έργο δεν προχώρησε λόγω προβλημάτων στο σχεδιασμό και στη χρηματοδότηση (βλ.: «Εμπορικοί Λιμένες Ελλάδος», Σκλίδα Σωτηρία).
Με την κυβερνητική αλλαγή του 2004, λήφθηκε η απόφαση διάλυσης της εργολαβίας, προκειμένου να γίνει επανεκκίνηση του έργου. Τότε είχε ληφθεί και η πολιτική απόφαση, παραχώρησης του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) σε ιδιώτη. Έγινε ο διαγωνισμός εν μέσω εντονότατων αντιδράσεων και από πλευράς της ΟΜΥΛΕ αλλά και της αντιπολίτευσης, που προκάλεσαν καθυστερήσεις, όπως επίσης καθυστερήσεις προκάλεσαν σε επόμενη φάση, οι ενστάσεις που είχαν υποβληθεί από ορισμένους υποψηφίους στο διαγωνισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τότε, η Hutchison, είχε καταθέσει μία απίστευτα υψηλή προσφορά, 419,468 εκατ. ευρώ για το ΣΕΜΠΟ, τόσο μεγάλη που είχε προκαλέσει προβληματισμούς, αφού της Cosco ήταν στα 131,977 εκατ. ευρώ και της Dubai Port στα 68,356 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, ο πλειοδότης θα έπρεπε να υλοποιήσει επενδύσεις 307 εκατ. ευρώ, πολύ μεγαλύτερες από τις υποχρεωτικές επενδύσεις που προβλέφθηκαν στη Σύμβαση του 2018, με την οποία πουλήθηκε το 67% της ΟΛΘ ΑΕ.
Για τον ΟΛΘ, η επέκταση του 6ου Προβλήτα ήταν σταθερός στόχος. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2011 διενήργησε διεθνή διαγωνισμό για την «Επέκταση Κρηπιδώματος 26 του ΣΕΜΠΟ του 6ου Προβλήτα της ΟΛΘ ΑΕ», προϋπολογισμού 151,219 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ (σ.σ. δεν έχει γίνει σύγκριση με τα τεύχη του διαγωνισμού που προ ημερών ακυρώθηκε, αλλά το ποσό των 130 εκατ. που απαιτούσε το Ελληνικό Δημόσιο, από τον ιδιώτη, σαφώς και είναι σημαντικά χαμηλότερο).
Τότε προσωρινή μειοδότρια είχε αναδειχθεί η ΜΟΧΛΟΣ, που τελικώς αποσύρθηκε, οπότε η ΟΛΘ ΑΕ θα υπέγραφε με το δεύτερο μειοδότη, την ΑΚΤΩΡ. Όμως παρενέβη το ΤΑΙΠΕΔ (βασικός μέτοχος της ΟΛΘ ΑΕ) και ζήτησε από τη διοίκηση του ΟΛΘ να μην προχωρήσει στην κατακύρωση του διαγωνισμού, γιατί θα επηρέαζε την σκοπούμενη αποκρατικοποίηση της Εταιρείας. Έτσι, χάθηκε και η έγκριση δανειοδότησης από την ΕΤΕπ και, φυσικά, το έργο δεν έγινε.
Με μία κουβέντα, πολλοί ευθύνονται για το ότι ως σήμερα, αυτή η πολυσυζητημένη επέκταση του 6ου προβλήτα, δεν έχει γίνει. Αν μάλιστα, δεν είχε παρέμβει το ΤΑΙΠΕΔ, από το 2016 ο ΟΛΘ θα έχει αναβαθμίσει μία από τις σημαντικότερες υποδομές του.
ΟΛΘ και διεθνής λιμενικός ανταγωνισμός
Το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται αντιμέτωπο με το διεθνή ανταγωνισμό, με την Αλβανία μάλιστα να προωθεί πολύ μεγάλα έργα στο Δυρράχιο, στο νέο εμπορικό Durres Port στην περιοχή Porto Romano και, τη μετατροπή του παλιού και ενεργού ακόμη λιμανιού, σε μία μαρίνα για mega yachts.
«Η επέκταση του 6ου προβλήτα έπρεπε να έχει γίνει εχθές. Ο ανταγωνισμός δεν περιμένει και εμείς, ακόμη, δεν έχουμε τις υποδομές που χρειαζόμαστε -σε λιμάνι και σιδηρόδρομο- για να εξυπηρετούμε, όπως θέλουμε, τις διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές. Εγώ, σε αυτά τα χρόνια, έχω παρευρεθεί σε πολλές, ίσως και δέκα, θεμελιώσεις αυτού του έργου, που δεν υλοποιήθηκε ποτέ», είπε πολύ χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Ναυτικών Πρακτόρων Θεσσαλονίκης, Βασίλης Καμπάκης, προσθέτοντας: «Οι ευθύνες σε ό,τι αφορά στον 6ο προβλήτα, είναι διαχρονικές. Το κράτος να τηρεί τις υποχρεώσεις του, να κάνει τα έργα διασύνδεσης του ΟΛΘ με τα δίκτυα, οδικό και σιδηροδρομικό, να διεκπεραιώνει σε σύντομους χρόνους τις αδειοδοτικές διαδικασίες και, μετά, να ζητάει συνέπεια και από τους ιδιώτες».
Για την πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος, Λουκία Σαράντη, η επέκταση του 6ου προβλήτα είναι έργο κομβικής σημασίας και γι’ αυτό πρέπει να γίνει οπωσδήποτε. «Ενημερωθήκαμε για την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού και ελπίζουμε να μην υπάρξει και νέα καθυστέρηση, που θα είναι σε βάρος της εξυπηρέτησης των βιομηχανιών-μελών του ΣΒΕ. Πρέπει το Λιμάνι να συνδεθεί, απευθείας, με το οδικό δίκτυο, με τον ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, έργο που και αυτό έχει καθυστερήσει , όπως και με το σιδηρόδρομο. Ειδικά η απευθείας σύνδεση του 6ου προβλήτα με το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι πολύ σημαντική, όπως επίσης η αποκατάσταση της κανονικότητας στη λειτουργία του σιδηροδρόμου».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Γιώργος Τσακούμης δήλωσε ότι το Λιμάνι είναι ο σημαντικότερος πόλος ανάπτυξης για τη Θεσσαλονίκη γι’ αυτό και σε κάθε υπόμνημα που υποβάλλει το Επιμελητήριο, στον πρωθυπουργό, με την ευκαιρία διενέργειας της ΔΕΘ, επαναλαμβάνει τη σημασία επέκτασης του 6ου προβλήτα. «Ήταν έγκλημα η μη παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ το 2008. Αν είχε ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός, το λιμάνι θα είχε απογειωθεί αναπτυξιακά. Η καθυστέρηση του έργου της επέκτασης είναι αδικαιολόγητα μεγάλη, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση και με άλλα έργα. Η απευθείας σύνδεση της ΠΑΘΕ με τον ΟΛΘ, κοντεύει την 20ετία, με τέτοιες καθυστερήσεις και από πλευράς κράτους, οι αναπτυξιακές προοπτικές της Θεσσαλονίκης, υπονομεύονται στην πράξη».
Προβληματισμένος για την ακύρωση του διαγωνισμού επέκτασης του 6ου προβλήτα και την επαναπροκήρυξη νέου, δήλωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδος, Σίμος Διαμαντίδης, σημειώνοντας ότι ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις και πως ελπίζει, ως το Μάρτιο του 2024, να έχει ανακηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος για το έργο, αλλά και να έχει εκδοθεί το ΠΔ. «Εάν ως τότε δεν υπάρξουν θετικές εξελίξεις, θα αναλάβουμε νέες πρωτοβουλίες. Προς το παρόν διατηρούμε την ψυχραιμία μας πάνω στο θέμα».
Βέβαια, ο χρόνος που φεύγει δεν γυρνάει πίσω και η διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, που ανέλαβε συμβατική δέσμευση για υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων εντός 7ετίας, πιθανότατα επεξεργάζεται αίτημα για να πάρει παράταση του χρονοδιαγράμματος και να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων από πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου, αφού μάλιστα και το κράτος δεν έχει υλοποιήσει τις δικές του δεσμεύσεις για τις συνδέσεις με οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ μεσολάβησε και η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά το Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη Λιμένων, όταν μάλιστα υπάρχει και αυτό το πολεοδομικού χαρακτήρα «μπλέξιμο».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.11.20223
09/05/2023 14:33
04/09/2019 19:23
22/12/2023 19:20
Μετά από 25 χρόνια στην αναμονή, το έργο επέκτασης του 6ου προβλήτα του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται ακόμη στη γραμμή εκκίνησης και πλέον οι παραθέσεις χρονοδιαγραμμάτων εκτέλεσης του έργου είναι περιττές, αφού όλες όσες έχουν διατυπωθεί, διαψεύσθηκαν.
Η επέκταση του 6ου προβλήτα, από τα σημαντικότερα έργα για την οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκη, δεν έχει καν ξεκινήσει, παρότι από την άνοιξη του 2018 η διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ πέρασε σε ιδιωτικό management, από το οποίο είχε υψηλές προσδοκίες η πόλη. Ως σήμερα λοιπόν, δεν έχει καν αρχίσει να κατασκευάζεται το πιο σημαντικό έργο από τις υποχρεωτικές επενδύσεις των 180 εκατ. ευρώ, που πρέπει να υλοποιήσει ο ιδιώτης επενδυτής, σε διάρκεια επταετίας από την υπογραφή της σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι ως την άνοιξη του 2025.
Πριν λίγες ημέρες, στις 13/11/2023 και ενόσω από μήνες αναμενόταν η έκδοση του ΠΔ για το επικαιροποιημένο master plan στη βάση και της υπό έγκριση ΣΜΠΕ, «έσκασε σαν βόμβα» η είδηση ότι η διοίκηση της εταιρείας, πάει σε ακύρωση του διαγωνισμού που είχε προκηρυχθεί τέλος του 2019, παρότι από το Φεβρουάριο του 2022 υπήρχε προσωρινός ανάδοχος (κ/ξ Μytilineos- Rover Maritime-HDK) με τον οποίο θα μπορούσε κάποια στιγμή να υπογραφεί η σύμβαση ανάθεσης.
Την ίδια μέρα που ανακοινώθηκε η ακύρωση του διαγωνισμού, δημοσιεύτηκε και η Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος από την ΟΛΘ ΑΕ, η οποία καλεί τις εργοληπτικές εταιρείες που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στη διαδικασία, να καταθέσουν φακέλους με τα πιστοποιητικά οικονομικής και τεχνικής ικανότητας ως τις 22/12/2023, ενώ δίνει και τρίμηνο χρονοδιάγραμμα επιλογής του προσωρινού αναδόχου, εντός του Α’ τριμήνου 2024! Να σημειωθεί ότι τρίμηνο ήταν και το χρονοδιάγραμμα επιλογής αναδόχου, στον προηγούμενο διαγωνισμό που ακυρώθηκε.
Σημειώνεται ότι η έκδοση ΠΔ και η διενέργεια του διαγωνισμού, είναι δύο παράλληλες διαδικασίες, αν και επόμενο είναι, τόσο ο κύριος του έργου ( ΟΛΘ ΑΕ), όσο και ο προσωρινός ανάδοχος να θέλουν να έχουν στα χέρια τους το σχετικό ΠΔ. Η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού δεν συνεπάγεται κατάθεση νέου master plan και ΣΜΠΕ από την ΟΛΘ ΑΕ. Όταν άμποτε εγκριθούν, θα αποτελούν το πλαίσιο και τον καμβά πάνω στον οποίο θα γίνει η επέκταση του 6ου προβλήτα αλλά και των υπολοίπων έργων στο Λιμάνι, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας.
Η πολύμηνη αναμονή για το ΠΔ
Και λέμε «άμποτε» και «είθε», γιατί master plan και ΣΜΠΕ κατατέθηκαν πριν πολλούς μήνες στην ΕΣΑΛ, το ένα στις 06/12/2022 και, το άλλο, στις 17/03/2023 και, ακόμη η ΟΛΘ ΑΕ «είναι στο ακουστικό της», αναμένοντας τις εγκρίσεις. Μάλιστα, όπως μαθαίνει η «ΜτΚ», θα περάσει ακόμη ένα εξάμηνο μέχρι να εκδοθεί το ΠΔ!
Και γιατί θα κάνει μήνες να εκδοθεί το ΠΔ; Επειδή, ακούσατε-ακούσατε, «η χερσαία ζώνη του λιμανιού «μπλέκεται» με την πελεοδομική ζώνη», κάτι που όπως πληροφορείται η «ΜτΚ», παρατηρείται και σε άλλα λιμάνια. Πρόκειται για «προβλήματα δεκαετιών», όπως επισημάνθηκε από τον ΓΓ Ναυτιλίας και Λιμένων Ευάγγελο Κυριαζόπουλο, που θα επιλυθεί με τροπολογία που συμπεριλαμβάνεται σε ερανιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Συνεπώς, πρώτα πρέπει να τακτοποιηθεί αυτό το ζήτημα και μετά να εγκριθούν ΣΜΠΕ και master plan του ΟΛΘ.
Έτσι, από εκεί που η διοίκηση του ΟΛΘ περίμενε το ΠΔ πριν το καλοκαίρι, μετά μιλούσε για τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ πλέον όλοι διαπίστωναν ότι η διαδικασία θα «έτρωγε» όλο το 2023 και… καλή νέα χρονιά. Τώρα πάμε για Μάρτιο του 2024 και όπως λένε οι φίλοι μας οι Άγγλοι, «better keep our fingers crossed».
H διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, υποστηρίζει ότι με την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού δεν θα υπάρξει πρόσθετη καθυστέρηση, αφού ακόμη δεν έχει στα χέρια της το ΠΔ. Πέραν αυτού, διατείνεται ότι στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την προκήρυξη του προηγούμενου διαγωνισμού, πολλά έχουν αλλάξει (Ν.4938/2022, πανδημία και πόλεμος στην Ουκρανία που αύξησαν τα κατασκευαστικά κόστη) οπότε έκρινε αναγκαία την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού.
Η «ΜτΚ», που επικοινώνησε με τον Όμιλο Mytilineos, δεν κατέγραψε κάποια ενοχλημένη αντίδραση στην ακύρωση του διαγωνισμού του 2019, καθώς όπως λέχθηκε επιδίωξη είναι η ανάληψη έργων, δημόσιων και ιδιωτικών, που συμβασιοποιούνται στη βάση στέρεων δεδομένων και επικαιροποιημένων στοιχείων κόστους. Βεβαίως, ουδείς προεξοφλεί την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή και στο νέο διαγωνισμό.
«Στο περίμενε» επί 25 χρόνια
Με την επέκταση του 6ου προβλήτα, να βρίσκεται επί σχεδόν 25 χρόνια «στο περίμενε», νομίζουμε ότι το έργο μπορεί βάσιμα να διεκδικήσει από το Μετρό, τον χαρακτηρισμό του «πιο σύντομου ανέκδοτου στη Θεσσαλονίκη». Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των μεγάλων έργων στη χώρα μας, μπορεί κάποιος να σκεφθεί, «αν ένα έργο, μεγάλης σημασίας, κάνει 25 χρόνια για να ξεκινήσει, πόσα ακόμη θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί;».
Αξίζει όμως να δούμε, που κόλλησε αυτό το τόσο σημαντικό έργο για τη Θεσσαλονίκη, που θέλει να αναπτυχθεί και σε μέγα περιφερειακό κόμβο συνδυασμένων μεταφορών και logistics.
Ως σήμερα, πολλοί διαγωνισμοί έχουν προκηρυχθεί για το έργο του 6ου προβλήτα, από τότε που το λιμάνι ήταν σε κρατικό management, διαγωνισμοί που δεν προχώρησαν, είτε γιατί ο ανάδοχος καθυστερούσε στην υλοποίηση του έργου, είτε γιατί υπήρχε πρόβλημα με τις χρηματοδοτήσεις, είπε επειδή οι αντιδράσεις στην παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ, μόνο του ΣΕΜΠΟ, το 2008, καθυστέρησαν την υπογραφή της σύμβασης. Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας Αναστάσιος Παπαληγούρας, καθυστέρησε την υπογραφή της σύμβασης καθώς εστίασε στη διερεύνηση των χρηματοδοτικών εγγυήσεων για τις επενδύσεις (σχήμα Hutchison-Λαυρεντιάδη), ώσπου ήρθαν τα προμηνύματα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και «έδιωξαν» τη Ηutchison, από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Επί κυβερνήσεως Σημίτη η πρώτη ανάθεση
H επέκταση του 6ου Προβλήτα ξεκίνησε το 1999-2000 και όπως όλοι ξέρουμε δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη.
Το έργο είχε προμελετηθεί ως προς τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις περί το 1995-1996 και επί υπουργίας Σταύρου Σουμάκη στο υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας, προκηρύχθηκε διαγωνισμός για να εκτελεστεί η επέκταση του Προβλήτα 6, ως δημόσιο έργο. Το έργο, το 2000, ανέλαβε η «Τεχνική Εταιρία Χρισ. Κωνσταντινίδη ΑΕ» έναντι 6,5 δισ. δραχμών και με δέσμευση την παράδοση του έργου σε 48 μήνες. Το έργο δεν προχώρησε λόγω προβλημάτων στο σχεδιασμό και στη χρηματοδότηση (βλ.: «Εμπορικοί Λιμένες Ελλάδος», Σκλίδα Σωτηρία).
Με την κυβερνητική αλλαγή του 2004, λήφθηκε η απόφαση διάλυσης της εργολαβίας, προκειμένου να γίνει επανεκκίνηση του έργου. Τότε είχε ληφθεί και η πολιτική απόφαση, παραχώρησης του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) σε ιδιώτη. Έγινε ο διαγωνισμός εν μέσω εντονότατων αντιδράσεων και από πλευράς της ΟΜΥΛΕ αλλά και της αντιπολίτευσης, που προκάλεσαν καθυστερήσεις, όπως επίσης καθυστερήσεις προκάλεσαν σε επόμενη φάση, οι ενστάσεις που είχαν υποβληθεί από ορισμένους υποψηφίους στο διαγωνισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τότε, η Hutchison, είχε καταθέσει μία απίστευτα υψηλή προσφορά, 419,468 εκατ. ευρώ για το ΣΕΜΠΟ, τόσο μεγάλη που είχε προκαλέσει προβληματισμούς, αφού της Cosco ήταν στα 131,977 εκατ. ευρώ και της Dubai Port στα 68,356 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, ο πλειοδότης θα έπρεπε να υλοποιήσει επενδύσεις 307 εκατ. ευρώ, πολύ μεγαλύτερες από τις υποχρεωτικές επενδύσεις που προβλέφθηκαν στη Σύμβαση του 2018, με την οποία πουλήθηκε το 67% της ΟΛΘ ΑΕ.
Για τον ΟΛΘ, η επέκταση του 6ου Προβλήτα ήταν σταθερός στόχος. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2011 διενήργησε διεθνή διαγωνισμό για την «Επέκταση Κρηπιδώματος 26 του ΣΕΜΠΟ του 6ου Προβλήτα της ΟΛΘ ΑΕ», προϋπολογισμού 151,219 εκατ. ευρώ προ ΦΠΑ (σ.σ. δεν έχει γίνει σύγκριση με τα τεύχη του διαγωνισμού που προ ημερών ακυρώθηκε, αλλά το ποσό των 130 εκατ. που απαιτούσε το Ελληνικό Δημόσιο, από τον ιδιώτη, σαφώς και είναι σημαντικά χαμηλότερο).
Τότε προσωρινή μειοδότρια είχε αναδειχθεί η ΜΟΧΛΟΣ, που τελικώς αποσύρθηκε, οπότε η ΟΛΘ ΑΕ θα υπέγραφε με το δεύτερο μειοδότη, την ΑΚΤΩΡ. Όμως παρενέβη το ΤΑΙΠΕΔ (βασικός μέτοχος της ΟΛΘ ΑΕ) και ζήτησε από τη διοίκηση του ΟΛΘ να μην προχωρήσει στην κατακύρωση του διαγωνισμού, γιατί θα επηρέαζε την σκοπούμενη αποκρατικοποίηση της Εταιρείας. Έτσι, χάθηκε και η έγκριση δανειοδότησης από την ΕΤΕπ και, φυσικά, το έργο δεν έγινε.
Με μία κουβέντα, πολλοί ευθύνονται για το ότι ως σήμερα, αυτή η πολυσυζητημένη επέκταση του 6ου προβλήτα, δεν έχει γίνει. Αν μάλιστα, δεν είχε παρέμβει το ΤΑΙΠΕΔ, από το 2016 ο ΟΛΘ θα έχει αναβαθμίσει μία από τις σημαντικότερες υποδομές του.
ΟΛΘ και διεθνής λιμενικός ανταγωνισμός
Το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται αντιμέτωπο με το διεθνή ανταγωνισμό, με την Αλβανία μάλιστα να προωθεί πολύ μεγάλα έργα στο Δυρράχιο, στο νέο εμπορικό Durres Port στην περιοχή Porto Romano και, τη μετατροπή του παλιού και ενεργού ακόμη λιμανιού, σε μία μαρίνα για mega yachts.
«Η επέκταση του 6ου προβλήτα έπρεπε να έχει γίνει εχθές. Ο ανταγωνισμός δεν περιμένει και εμείς, ακόμη, δεν έχουμε τις υποδομές που χρειαζόμαστε -σε λιμάνι και σιδηρόδρομο- για να εξυπηρετούμε, όπως θέλουμε, τις διεθνείς εμπορευματικές μεταφορές. Εγώ, σε αυτά τα χρόνια, έχω παρευρεθεί σε πολλές, ίσως και δέκα, θεμελιώσεις αυτού του έργου, που δεν υλοποιήθηκε ποτέ», είπε πολύ χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Ναυτικών Πρακτόρων Θεσσαλονίκης, Βασίλης Καμπάκης, προσθέτοντας: «Οι ευθύνες σε ό,τι αφορά στον 6ο προβλήτα, είναι διαχρονικές. Το κράτος να τηρεί τις υποχρεώσεις του, να κάνει τα έργα διασύνδεσης του ΟΛΘ με τα δίκτυα, οδικό και σιδηροδρομικό, να διεκπεραιώνει σε σύντομους χρόνους τις αδειοδοτικές διαδικασίες και, μετά, να ζητάει συνέπεια και από τους ιδιώτες».
Για την πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος, Λουκία Σαράντη, η επέκταση του 6ου προβλήτα είναι έργο κομβικής σημασίας και γι’ αυτό πρέπει να γίνει οπωσδήποτε. «Ενημερωθήκαμε για την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού και ελπίζουμε να μην υπάρξει και νέα καθυστέρηση, που θα είναι σε βάρος της εξυπηρέτησης των βιομηχανιών-μελών του ΣΒΕ. Πρέπει το Λιμάνι να συνδεθεί, απευθείας, με το οδικό δίκτυο, με τον ΠΑΘΕ και την Εγνατία Οδό, έργο που και αυτό έχει καθυστερήσει , όπως και με το σιδηρόδρομο. Ειδικά η απευθείας σύνδεση του 6ου προβλήτα με το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι πολύ σημαντική, όπως επίσης η αποκατάσταση της κανονικότητας στη λειτουργία του σιδηροδρόμου».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Γιώργος Τσακούμης δήλωσε ότι το Λιμάνι είναι ο σημαντικότερος πόλος ανάπτυξης για τη Θεσσαλονίκη γι’ αυτό και σε κάθε υπόμνημα που υποβάλλει το Επιμελητήριο, στον πρωθυπουργό, με την ευκαιρία διενέργειας της ΔΕΘ, επαναλαμβάνει τη σημασία επέκτασης του 6ου προβλήτα. «Ήταν έγκλημα η μη παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ το 2008. Αν είχε ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός, το λιμάνι θα είχε απογειωθεί αναπτυξιακά. Η καθυστέρηση του έργου της επέκτασης είναι αδικαιολόγητα μεγάλη, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση και με άλλα έργα. Η απευθείας σύνδεση της ΠΑΘΕ με τον ΟΛΘ, κοντεύει την 20ετία, με τέτοιες καθυστερήσεις και από πλευράς κράτους, οι αναπτυξιακές προοπτικές της Θεσσαλονίκης, υπονομεύονται στην πράξη».
Προβληματισμένος για την ακύρωση του διαγωνισμού επέκτασης του 6ου προβλήτα και την επαναπροκήρυξη νέου, δήλωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδος, Σίμος Διαμαντίδης, σημειώνοντας ότι ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις και πως ελπίζει, ως το Μάρτιο του 2024, να έχει ανακηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος για το έργο, αλλά και να έχει εκδοθεί το ΠΔ. «Εάν ως τότε δεν υπάρξουν θετικές εξελίξεις, θα αναλάβουμε νέες πρωτοβουλίες. Προς το παρόν διατηρούμε την ψυχραιμία μας πάνω στο θέμα».
Βέβαια, ο χρόνος που φεύγει δεν γυρνάει πίσω και η διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ, που ανέλαβε συμβατική δέσμευση για υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων εντός 7ετίας, πιθανότατα επεξεργάζεται αίτημα για να πάρει παράταση του χρονοδιαγράμματος και να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων από πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου, αφού μάλιστα και το κράτος δεν έχει υλοποιήσει τις δικές του δεσμεύσεις για τις συνδέσεις με οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ μεσολάβησε και η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά το Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη Λιμένων, όταν μάλιστα υπάρχει και αυτό το πολεοδομικού χαρακτήρα «μπλέξιμο».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.11.20223
ΣΧΟΛΙΑ