Στη χώρα που κατέχει εδώ και δεκαετίες τα πρωτεία της μορφωσιολατρείας και του κυνηγητού των πτυχίων και των μεταπτυχιακών τίτλων είναι δύσκολο να αντιληφθούμε ότι στο -όχι και τόσο μακρινό- μέλλον οι μηχανές θα κυριαρχήσουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και θα θέσουν τον άνθρωπο σε νέους ρόλους.

Συζητούσαμε με γνωστό επιχειρηματία, εξαγωγέα και δημιουργό κάποιων προϊόντων από τα δυνατότερα brand της ελληνικής αγοράς για το θέμα που προέκυψε με την αναγνώριση των κολεγίων και την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΑΕΙ.

«Εγώ ποτέ δεν θα προσλάμβανα κάποιον με βαρύ έστω διδακτορικό, χωρίς να ελέγξω πώς αντιδρά και εργάζεται σε πραγματικές παραγωγικές και επαγγελματικές συνθήκες», μας έλεγε και πρόσθετε: «Η ειδίκευση και οι ικανότητες που αποδεικνύονται στην πράξη είναι αυτά που θα κάνουν τη διαφορά».

Παλιός συμφοιτητής και αργότερα εξαίρετος βιολόγος, συγγραφέας και εκπαιδευτικός υποστηρίζει ότι έχει πια πεισθεί πως διαχρονικά επιδίωξη των επαγγελματικών ενώσεων ήταν να εξασφαλίσουν στα μέλη τους επαγγελματικά προνόμια που θα τα στερήσουν από άλλες συναφείς ειδικότητες.

«Η επιδίωξη αυτή όμως, εκτός από τα φαιδρά της, -π.χ. ένας απόφοιτος του Χημικού, αλλά με διδακτορικό στη Βιολογία, αποκλείεται από την 1η ανάθεση του μαθήματος της Βιολογίας ως μη βιολόγος(!)- έχει εκμετρήσει το ζην», λέει.

«Πολύ απλά, αν ήταν λογική -που ποτέ δεν ήταν- σε εποχές που το σύνολο σχεδόν των αποφοίτων απορροφούνταν ως δημόσιοι υπάλληλοι από το ‘μεγάλο εργοδότη’, δηλαδή το κράτος, σήμερα που ο εργοδότης αυτός ελάχιστα προσλαμβάνει, είναι μάλλον μάταια», συμπλήρωνε.

«Από την άλλη, υπάρχει και η ελεύθερη αγορά, με τις λίγες είναι αλήθεια ευκαιρίες που προσφέρει. Σε αυτήν, όπως έχω διαπιστώσει ειδικά στις τεχνικές ειδικότητες, λίγο ενδιαφέρονται για τους τίτλους σπουδών, τα επαγγελματικά δικαιώματα της προσλαμβανόμενης ‘γάτας’, όσο για την επαγγελματική εμπειρία της και κυρίως την ικανότητά της ‘να πιάνει ποντίκια’».

Συμπέρασμα: Η αγορά αλλάζει και θέλει στελέχη που να ξέρουν «καλά τη δουλειά» και που με ευσυνειδησία και εργατικότητα μπορούν να μπουν με δημιουργικό τρόπο στην παραγωγική αλυσίδα, της οποίας μέγα τμήμα αναλαμβάνουν τα μηχανήματα.

Είναι σίγουρο ότι δεν θα κοιτάξει τη δικιά σου μελαγχολία, που επέλεξες το δρόμο της συνεχνιακής αντίληψης για το πως κυνηγάς «χαρτιά» και το πως κατοχυρώνεις «δικαιώματα».

Η κόντρα που γεννήθηκε από το γεγονός ότι κάποιοι καθηγητές, περιορισμένων ειδικοτήτων, που έχουν πάρει χαρτί από κολέγιο-παράρτημα ξένου πανεπιστημίου θα μπορούν να διοριστούν, δεν έχει καμία σχέση με τη νέα εποχή.

Αρνούμαστε να συνειδητοποιήσουμε ότι η εκπαίδευση όπως την ξέραμε και κατά συνέπεια το ακαδημαϊκό και το επαγγελματικό μέλλον των παιδιών μας θα εξαρτηθεί από άλλες συγκλονιστικές εξελίξεις και προόδους στο χώρο της τεχνολογίας, που μεταμορφώνουν θεαματικά και δραματικά το εργασιακό τοπίο.

Κάποιοι, βέβαια, σπεύδουν να παρατηρήσουν ότι όλα αυτά είναι σενάρια και εικασίες που δεν θα επιβεβαιωθούν στην «ελληνική πραγματικότητα», όπου κυριαρχούν άλλες παραδόσεις και στερεότυπα. Μόνο που οι αλλαγές είναι τέτοιες που σαρώνουν πια τα πάντα και οι φορείς τέτοιων αντιλήψεων κινδυνεύουν να την πατήσουν σαν τις «μωρές παρθένους».

Μια καλή αρχή θα ήταν ο νέος χάρτης των επαγγελματικών δικαιωμάτων να συνταχθεί με ρεαλισμό και κατόπιν διαλόγου και χωρίς αποκλεισμούς.

Διαβάζω πως ο CEO της Google, ο Σουντάρ Πιτσάι, είπε πως η «τεχνητή νοημοσύνη είναι πιο σημαντική από τη φωτιά και τον ηλεκτρισμό».

Δεν αποθέωσε όμως τον τεράστιο ρόλο που πράγματι πρόκειται να παίξει στη ζωή των επόμενων γενεών, αλλά επισήμανε και τους κινδύνους που φέρνει μαζί της, καθώς κανείς δεν ξέρει το πώς θα χρησιμοποιηθεί «σωστά».

Ο ίδιος μας καλεί να σκεφτούμε καινοτομίες σαν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου, «που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βρεθούν άτομα που αγνοούνται, αλλά που επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μαζική παρακολούθηση».

Ο αυριανός εργαζόμενος, ο καθηγητής και ο δάσκαλος, προορίζεται ίσως για έναν άχαρο ρόλο «τροχονόμου» σε ένα σχολείο όπου οι γνώσεις θα μεταδίδονται από τις μηχανές; Και στο κάτω κάτω, ποιος είπε ότι σχολείο είναι μόνο γνώσεις και κατάρτιση; Ποιος θα χτίσει το χαρακτήρα των παιδιών και θα τους μεταδώσει ουμανισμό, αξίες, αισθητική;

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 26 Ιανουαρίου 2020