ΑΠΟΨΕΙΣ

Πολύς καημός για τα δικαιώματα των κακοποιών

 24/05/2021 12:00

Γενικώς, δεν είναι καλή ιδέα να νομοθετούμε υπό συνθήκες συναισθηματικής φόρτισης. Αλλά όταν μιλάμε για εγκληματικότητα, δύσκολα θα βρεθεί αρκετός χρόνος ώστε να αποστασιοποιηθούμε από τα γεγονότα και να μιλήσουμε νηφάλια. Δεν υπάρχουν τέτοιες πολυτέλειες. Το βαριά εγκλήματα έχουν γίνει καθημερινότητα και η κυβέρνηση πρέπει να πάρει τις αποφάσεις της. Αποτελεί προνόμιο και ευθύνη της που δεν επιτρέπεται να μετατίθενται σε επιτροπές.

Εδώ δεν έχουμε ένα θέμα προεχόντως τεχνικό όπως, επί παραδείγματι, η υγειονομική κρίση που λογικό είναι να επαφίεται στους ειδικούς. Τσιόδρας, δηλαδή μια μορφή αυθεντίας που γνωρίζει τι είναι σωστό και τι λάθος στο επιστημονικό του πεδίο, δεν υπάρχει στο ποινικό δίκαιο γιατί, απλούστατα, δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια. Η ικανοποίηση της ποινικής αξίωση της Πολιτείας, το ερώτημα εάν η ανθρωποκτονία από πρόθεση θα τιμωρείται με ισόβια ή με επίπληξη, εάν θα υπάρχει η έννοια του ειδεχθούς εγκλήματος ως περαιτέρω απαξία της παράνομης συμπεριφοράς, εάν η υφ’ όρον απόλυση θα συντελείται με την έκτιση του 1/5 ή των 4/5 της ποινής, εάν αυτό θα γίνεται άνευ άλλων προϋποθέσεων ή θα προϋποθέτει μια μορφή δικαστικής αξιολόγησης, εάν το όριο της κακουργηματικής υπεξαίρεσης πρέπει να είναι υψηλότερο ή χαμηλότερο από 120.000 ευρώ, όλα αυτά και δεκάδες άλλα ανάλογα, αποτελούν πρωτίστως πολιτικές επιλογές. Εκφράζουν τον κατά περίπτωση συσχετισμό απόψεων του νομοθετικού σώματος για την απαξία κάθε ειδικότερου εγκλήματος καθώς και για την σωφρονιστική και αποτρεπτική λειτουργία της ποινής. Σημαντικοί καθηγητές ήταν εκείνοι που χρόνια τώρα ζητούσαν επιεικέστερες και επιεικέστερες αλλαγές στην ποινική νομοθεσία, εξίσου σημαντικοί ήταν και εκείνοι που προειδοποιούσαν ότι με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνεται το βαρύ έγκλημα. Στην πραγματικότητα, αυτό που εισέφεραν, ήταν οι προσωπικές φιλοσοφικές απόψεις τους. Δεν αποφάσισε κάποια επιτροπή σοφών το 1982 ότι πρέπει να καταργηθεί η μοιχεία ως ποινικό αδίκημα. Πολιτική επιλογή υπήρξε που στάθμισε τις συνθήκες και αξίες της εποχής.

Δεν φταίει ο «ποινικός κώδικας του ΣΥΡΙΖΑ». Ο «νέος Ποινικός Κώδικας», και νωρίτερα ο «νόμος Παρασκευόπουλου», κινήθηκαν στην κατεύθυνση που ακολουθούν η ποινική και σωφρονιστική νομοθεσία εδώ και δεκαετίες. Απλώς με ταχύτερα βήματα και κραυγαλέα χαριστικά για βαρύτατες περιπτώσεις εγκληματικής συμπεριφοράς. Έστω και με τρόπο πιο διακριτικό, και οι προηγούμενες κυβερνήσεις τροποποίησαν ευμενέστερα για τους δράστες την ποινική νομοθεσία ή εισήγαγαν την τακτική των πρόωρων αποφυλακίσεων με την εκτός πάσης σοβαρότητος δικαιολογία της «αποσυμφόρησης των φυλακών». Η ιστορία, δηλαδή, είναι παλιά. Για κάποιο λόγο, στις αίθουσες διδασκαλίας του ποινικού δικαίου αλλά και ευρύτερα σε έναν κόσμο που δεν αποτέλεσε ποτέ πλειοψηφία, είχε όμως τον τρόπο να δεσπόζει στον δημόσιο λόγο, το ενδιαφέρον για τους εγκληματίες υπήρξε μεγαλύτερο από το ενδιαφέρον για τα θύματα των εγκληματιών. Η ποινική χαλαρότητα κατέστη συνώνυμη της «προόδου» και των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Όσοι διαφωνούσαν έπρεπε να απολογούνται. Και κάπως έτσι φτάσαμε ως εδώ: Το έγκλημα συμφέρει.

Και για να μην κοροϊδευόμαστε: Δεν μπορούμε να αγνοούμε την εισαγόμενη εγκληματικότητα, υποτασσόμενοι στον εκφοβισμό των παραφρόνων που θεωρούν κάθε τέτοια συζήτηση «ρατσισμό». Όποιος δεν αρκείται στις στατιστικές, ας κάνει μία βόλτα σε Τριμελή ή Πενταμελή Εφετεία Κακουργημάτων ή σε Μικρά Ορκωτά και ας ρίξει μια ματιά στο πινάκια. Θα καταλάβει. Και εν πάση περιπτώσει, εάν θεωρείται λογικό να έρχεσαι από την Αλγερία όπου δεν υπάρχει πρόβλημα δημοκρατίας, να καταδικάζεσαι για κλοπές, διαρρήξεις, οπλοκατοχή, να είσαι ένα περιφερόμενο ποινικό μητρώο αλλά κανένας να μην σε βάζει σε ένα αεροπλάνο για να σε στείλει τσιφ στο Αλγέρι, τότε δεν πήγε μόνο «κάτι» στραβά σ’ αυτή τη χώρα. Πήγαν πάρα πολλά…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Μαΐου 2021