ΑΠΟΨΕΙΣ

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, ασχοληθήκαμε με ζητήματα σχετικά με τις προϋποθέσεις έγκυρης λήψης των αποφάσεων του ΔΣ. Στο παρόν θα μας απασχολήσει η καταγραφή τους στα πρακτικά.

Πρακτικά Συνεδριάσεων & Αποφάσεων ΔΣ

Βιβλίο Πρακτικών

Οι συζητήσεις και αποφάσεις του ΔΣ, καταχωρίζονται περιληπτικά σε ειδικό βιβλίο, το οποίο μπορεί να τηρείται και ηλεκτρονικά. Πρόκειται για το βιβλίο πρακτικών του ΔΣ. Σ’ αυτό καταχωρίζεται και ο κατάλογος των μελών που παρέστησαν (ή αντιπροσωπεύτηκαν) κατά την εκάστοτε συνεδρίαση του ΔΣ. Το συγκεκριμένο βιβλίο συνιστά ειδικό εμπορικό βιβλίο, που τηρείται υποχρεωτικά στην έδρα της ΑΕ-όπως και τα βιβλία μετόχων και πρακτικών ΓΣ.

Η τήρηση του βιβλίου πρακτικών ΔΣ αποσκοπεί στη βέλτιστη δυνατή οργάνωση της εταιρείας. Επίσης, στη διαφάνεια των εταιρικών υποθέσεων.

Αντίστοιχο βιβλίο πρακτικών τηρείται και ως προς τις αποφάσεις της ΓΣ. Μάλιστα, ο νόμος παρέχει την ευχέρεια ενιαίας τήρησης αμφότερων των βιβλίων πρακτικών του ΔΣ και της ΓΣ. Ωστόσο, η ευχέρεια αυτή αφορά, αποκλειστικά, τις ΑΕ οι μετοχές των οποίων δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά.

Ευθύνη Τήρησης & Περιεχόμενο

Την ευθύνη τήρησης του βιβλίου πρακτικών ΔΣ φέρει ο πρόεδρος του ΔΣ.

Στο βιβλίο αυτό καταγράφονται, περιληπτικά, η (ενδεχόμενη) συζήτηση των μελών του ΔΣ, η ψηφοφορία επί των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης καθώς και (ιδίως) οι αποφάσεις που λαμβάνονται επ’ αυτών.

Ο πρόεδρος του ΔΣ δεν υποχρεούται, καταρχήν, να καταχωρίσει στα πρακτικά περίληψη, έστω, διατυπωθείσας γνώμης μέλους του, εκτός κι αν του ζητηθεί.

Δικαιούται, ωστόσο, ο πρόεδρος του ΔΣ να αρνηθεί την (διαφορετικά υποχρεωτική) καταχώριση της γνώμης του μέλους ΔΣ, εφόσον κινείται εκτός ημερήσιας διάταξης ή αντίκειται στα χρηστά ήθη ή το νόμο.

Υπογραφή Πρακτικών

Υφίσταται υποχρέωση από το νόμο για την υπογραφή των πρακτικών από όλα τα μέλη του ΔΣ, που παρέστησαν στη συνεδρίαση. Ενδεχόμενη άρνηση υπογραφής μέλους που παραστάθηκε μνημονεύεται, απλά, στα πρακτικά. Παράλειψη, επομένως, υπογραφής δεν δημιουργεί ακυρότητα της σχετικής απόφασης.

Έκδοση Αντιγράφων Πρακτικών

Αντίγραφα των πρακτικών εκδίδονται, επίσημα, από τον πρόεδρο του ΔΣ ή «άλλο πρόσωπο» (ακόμα και εκτός ΔΣ) που θα οριστεί από το καταστατικό ή απόφαση του ΔΣ. Ενδεχομένως, μάλιστα, και περισσότερα του ενός πρόσωπα που θα ενεργούν μεμονωμένα ή από κοινού.

Σε ειδικές, ενδεχομένως, περιπτώσεις θα απαιτηθεί επικύρωση ή βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του προέδρου ή/και των μελών τους από αρμόδια Αρχή ή δικηγόρο. Τέτοια η (ειδική) απόφαση του ΔΣ που εξουσιοδοτεί για την υποβολή εγκλήσεως, οπότε και θεωρείται κατά την νομολογία αναγκαία η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής των παραστάντων μελών του ΔΣ από δικηγόρο.

Υποβολή Πρακτικών Στο Γ.Ε.ΜΗ.

Ο νόμος αξιώνει την εντός 20ημέρου υποβολή στο Γ.Ε.ΜΗ. των αντιγράφων των πρακτικών ΔΣ, για τα οποία υφίσταται υποχρέωση καταχώρισης. Ενδεικτικά: (α) το πρακτικό συγκρότησης του ΔΣ σε σώμα και (β) το πρακτικό τυχόν «ανασυγκρότησής» του. Επίσης, (γ) το πρακτικό απόφασης του ΔΣ για διορισμό υποκατάστατου οργάνου.

Έννομες Συνέπειες (Μη/Πλημμελούς) Τήρησης Πρακτικών

Αποδεικτική Ισχύς

Η τήρηση του βιβλίου πρακτικών επιφορτίζεται με αποδεικτική, μόνον, ισχύ. Η εν λόγω αποδεικτική ισχύς είναι αντίστοιχη με εκείνη των λοιπών εμπορικών βιβλίων: αποτελούν πλήρη απόδειξη για όσα αναγράφονται σε αυτά. Χωρεί, ωστόσο, ανταπόδειξη. Επιπλέον, είναι δυνατό να αποτελέσουν πλήρη απόδειξη υπέρ εκείνου που τα τηρεί, υπό τις προϋποθέσεις του νόμου.

Μη/Πλημμελής Τήρηση

Το υποστατό και το έγκυρο των αποφάσεων του ΔΣ καθόλου δεν εξαρτάται από την κατάρτιση ή μη του σχετικού πρακτικού. Πολύ περισσότερο δεν επηρεάζεται από την τυχόν πλημμελή κατάρτισή του. Οι αποφάσεις του ΔΣ παράγουν αποτελέσματα από τη στιγμή της λήψης τους.

Βάρος Απόδειξης

Η ΑΕ φέρει το βάρος απόδειξης ότι οι αποφάσεις του ΔΣ έλαβαν χώρα την ημερομηνία και ώρα που αναγράφεται στο βιβλίο πρακτικών.

Πρακτικό «Δια Περιφοράς»

Έννοια – Αξία

Διατηρείται, κατά νόμο, η δυνατότητα λήψης αποφάσεων του ΔΣ με προσυπογραφή πρακτικού από το σύνολο των μελών του, χωρίς την πραγματοποίηση συνεδρίασης. Η προσυπογραφή πρακτικού ΔΣ δια περιφοράς εξομοιώνεται, από το νόμο, πλήρως με απόφαση που ελήφθη στο πλαίσιο συνεδρίασης. Χρήση της σχετικής ευχέρειας είναι δυνατό να κάνουν όλες οι ΑΕ (εισηγμένες και μη).

Προϋποθέσεις – Διαδικασία Λήψης Απόφασης

Μη Υποχρέωση Καταστατικής Πρόβλεψης

Σε αντίθεση με τη λήψη αποφάσεων με τηλεδιάσκεψη, η λήψη απόφασης με υπογραφή, δια περιφοράς, πρακτικού ΔΣ παρέχεται από τον νόμο˙ δεν απαιτεί καταστατική πρόβλεψη. H πρόταση αξιοποίησής της ανήκει στη διακριτική ευχέρεια κάθε μέλους. Συνήθως: του προέδρου.

Απουσία Συνεδρίασης

Εννοιολογικό γνώρισμα της, με τον παραπάνω τρόπο, λήψης αποφάσεων είναι η μη συντέλεση συνεδρίασης, δια ζώσης, των μελών του ΔΣ. Αντίθετα, η τυχόν απόφαση λαμβάνεται με προσυπογραφή του πρακτικού από όλα τα μέλη. Η αποτύπωση (και η λήψη), συγκεκριμένα, της σχετικής απόφασης σε πρακτικό δια περιφοράς γίνεται με τρόπο και τύπο απλό-πλην όμως αναγκαίο.

Υπογραφή Πρακτικού

Το σύνολο των μελών του ΔΣ (ή/και οι αντιπρόσωποί τους) υπογράφουν διαδοχικά (και ανεξαιρέτως) το πρακτικό δια περιφοράς. Πού βρίσκεται καθένας από αυτούς δεν ενδιαφέρει. Δεν είναι προαπαιτούμενη η ομοφωνία. Είναι δυνατή η κατά πλειοψηφία (ή/και με αποχές) λήψη απόφασης.

Καταχώριση Στο Βιβλίο Πρακτικών ΔΣ

Υποχρέωση τήρησης διατυπώσεων πρόσκλησης και γνωστοποίησης θεμάτων ημερήσιας διάταξης δεν νοείται στη δια περιφοράς λήψη απόφασης. Ωστόσο, το σχετικό πρακτικό καταχωρίζεται στο ως άνω ειδικό βιβλίο πρακτικών των συνεδριάσεων και αποφάσεων του ΔΣ.

Χρήση E-mail Ή Άλλων Ηλεκτρονικών Μέσων

Όπως προβλέπεται ρητά, η υπογραφή των συμβούλων (ή των αντιπροσώπων τους) είναι δυνατό να αντικατασταθεί με ηλεκτρονικά μέσα. Ενδεικτικά, μέσω αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Προϋποτίθεται, όμως, σχετική καταστατική πρόβλεψη.

Στα πρακτικά του ΔΣ αποτυπώνονται οι αποφάσεις και, ενδεχομένως, οι σχετικές επ’ αυτών συζητήσεις μεταξύ των μελών του ΔΣ. Και, μολονότι οι αποφάσεις ισχύουν από τη λήψη τους, γίνεται εύκολα αντιληπτή η σημασία και αξία των πρακτικών. Σοβαρά θέματα, όπως η νομιμοποίηση της ΑΕ για σημαντικές συναλλαγές, για την υποβολή εγκλήσεων για σημαντικές ποινικές διαδικασίες προκύπτουν από τις διατυπώσεις τους. Από τα πρακτικά επίσης θα προκύψουν και θέματα ευθύνης των μελών του ΔΣ καθώς και οι γνώμες που διατύπωσαν-απαλλακτικές ή επιβαρυντικές, ενδεχομένως, για τα ίδια. Η σύνταξη, επομένως, ενός πρακτικού δεν μπορεί (και δεν πρέπει) να αντιμετωπίζεται ως «τυπική» διαδικασία-ιδίως όταν στο ΔΣ εκπροσωπούνται αντιτιθέμενα συμφέροντα ή στο μετοχικό σχήμα διαφορετικές «φατρίες». Από τα πρακτικά, τέλος, θα προκύψουν και οι, ενδεχομένως, ελαττωματικές αποφάσεις του ΔΣ για τις οποίες, όμως, επόμενη αρθρογραφία μας