Φωτογραφίες: Προσωπικό αρχείο Ζωής Ψαρρά-Παπαγεωργίου

Ο πρωινός καφές έχει σήμερα φιλοξενούμενη τη Ζωή Ψαρρά-Παπαγεωργίου. Την ψυχή της «Αντηρίδας» και έναν από τους βασικούς ανθρώπους του Ιδρύματος Παπαγεωργίου. Γεννημένη στην Κρήνη της Καλαμαριάς, σε ένα σπίτι όπου μικρή έμαθε τη σημασία της βοήθειας στον διπλανό της. 

«Στην αυλή μαζευόντουσαν όλοι οι άνθρωποι που ζούσαν στο δρόμο και είχαν κινητικά θέματα. Η αυλή μας ήταν γεμάτη από τέτοιους ανθρώπους που τους έπαιρναν η γιαγιά μου, η μαμά και οι θείες μου για να τους βοηθήσουν και να τους δώσουν ένα πιάτο φαγητό. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον πως να μην ενδιαφερθώ για την κοινωνία;», τονίζει η αντιπρόεδρος της «Αντηρίδας» και μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος Παπαγεωργίου που στηρίζει το ομώνυμο νοσοκομείο.

Η σύζυγος του Γιώργου Παπαγεωργίου, γιου του αείμνηστου Νίκου Παπαγεωργίου, που μαζί με τον αδελφό του Λεωνίδα, διέθεσαν τα χρήματα για την ίδρυση του νοσοκομείου, θυμάται τους δύο μεγάλους ευεργέτες, μιλά για τη σχέση τους με την οικογένεια Μητσοτάκη, το έργο, τα σχέδια του Ιδρύματος, αλλά και για τον εθελοντισμό στη χώρα μας. Οσο για το τι χρειάζεται σήμερα η Ελλάδα απαντά: 

«Απλά πράγματα. Να εφαρμοστούν οι νόμοι και η δικαιοσύνη να κινείται γρήγορα. Επίσης λίγα λόγια και ρεαλιστικά. Αν ο κάθε πολιτικός προτείνει τρία πράγματα και κάνει το ένα και το κάνει καλά, αυτό θα είναι κέρδος για τις επόμενες γενιές».

-Πίνετε πρωινό καφέ;

Πίνω καφέ φίλτρου. Τον πρώτο τον πίνω στο σπίτι μου και τον επόμενο στο γραφείο, όπου έρχομαι γύρω στις 10.

-Είναι ώρα της σκέψης και του προγραμματισμού της ημέρας;

Τον προγραμματισμό τον κάνω πάντοτε από την προηγούμενη ημέρα. Το πρωί έρχομαι διαβασμένη (χαμογελάει) και απολαμβάνω τον καφέ μου.

-Μετά τι ακολουθεί; Πως είναι το καθημερινό σας πρόγραμμα;

Στη συνέχεια ρυθμίζουμε τις δράσεις του Ιδρύματος που είναι παρά πολλές, τα ραντεβού με τους ανθρώπους και τα θέματα που πρέπει να συζητήσουμε και να ληφθούν αποφάσεις. Επίσης βοηθάω τον άνδρα μου στα επαγγελματικά του. Κάπως έτσι κυλά η μέρα.

-Να πάμε λίγο πίσω: Γεννηθήκατε στην Καλαμαριά.

Στην Κρήνη. Οι γονείς μου ήταν απόγονοι προσφύγων από τη Μικρά Ασία και από τις δύο μεριές.

Οικογενειακή φωτό: Επάνω η μαμά Δήμητρα και η θεία Ζωή. Κάτω σειρά πρώτη από δεξιά διακρίνεται η Ζωή Ψαρρά-Παπαγεωργίου, δίπλα της ο αδελφός της Μάνθος και δύο εξαδέλφες της

Καρναβάλι στην Καλαμαριά το 1967: Η Ζωή Ψαρρά-Παπαγεωργίου (δεξιά), με τον αδελφό της Μάνθο και την εξαδέλφη της Φανή

-Πως ήταν εκείνα τα χρόνια; Ανέμελα; Εύκολα; Δύσκολα;

Ήταν πολύ ωραία χρόνια. Παιχνίδια ανέμελα και η Κρήνη ήταν μια... γειτονίτσα, με χαμηλά σπίτια και μεγάλες εκτάσεις που είχαμε χώρο να τρέξουμε και να παίξουμε. Μαζευόμασταν μέσα μόνο όταν έκλεινε η λάμπα της ΔΕΗ, γιατί έβγαιναν οι γονείς μας και μας φώναζαν (γελάει). Αυτοκίνητα σπανίως κυκλοφορούσαν και μπάνιο. Και στο Καραμπουρνάκι και στην Καλαμαριά.

-Σχολικές αναμνήσεις από εκείνη την εποχή;

Πολύ ωραίες αναμνήσεις. Με τους συμμαθητές μου βρισκόμαστε ακόμη και τώρα. Πρόσφατα μάλιστα ανακαινίσαμε το 6ο δημοτικό που ήταν το σχολείο μας. Το Ίδρυμα βοήθησε και κάναμε μια πολύ ωραία δουλειά, για την οποία είμαι πολύ χαρούμενη.

Σχολική εκδρομή στη Δοϊράνη: Η Ζωή Ψαρρά-Παπαγεωργίου διακρίνεται τρίτη στη μεσαία σειρά, παραδίπλα με το ίδιο πουλόβερ ο αδελφός της

-Φαντάζομαι τότε υπήρχε ελεύθερος χρόνος;

Υπήρχε πάρα πολύ ελεύθερος χρόνος, αλλά είχαμε μια μητέρα που είχε τρέλα με τον κινηματογράφο. Τότε είχαμε στην περιοχή τρεις καλοκαιρινούς και τρεις χειμερινούς κινηματογράφους. Και βλέπαμε -επειδή άλλαζαν τα έργα δύο φορές την εβδομάδα - μέχρι και 4 ταινίες σε εφτά ημέρες (γελάει). Επίσης ακούγαμε τρία θέατρα από το ραδιόφωνο. Της Δευτέρας, της Τετάρτης και της Κυριακής. Έχουμε δει τα πάντα.

-Έχω ακούσει ότι είχατε και μια τάση προς τη φωτογραφία...

Τελειώνοντας το σχολείο έκανα μια σχολή φωτογραφίας, έγινα μητέρα στα 18 μου, έμεινα δύο με τρία χρόνια στο σπίτι για να μεγαλώσω το παιδί μου μαζί με τους γονείς μου και στη συνέχεια δούλεψα σε δύο τρεις διαφορετικές δουλειές, που προέκυψαν. Το 1983 γνώρισα τον Γιώργο, τον μετέπειτα σύζυγό μου και γιό του Νίκου Παπαγεωργίου. Ο Γιώργος ήταν φαντάρος στη Θεσσαλονίκη και μόλις είχε τελειώσει τις σπουδές του στην Αγγλία και ο οποίος σε ένα χρόνο από τότε μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Εγώ άρχισα τότε τα πήγαινε-έλα «Νέα Υόρκη-Θεσσαλονίκη», μια διαδρομή που την έκανα για πολλά  χρόνια. Ο άνδρας μου έστησε μια καινούργια δουλειά εκεί. Ήταν πολύ ωραία χρόνια, χρόνια δημιουργικά, είδαμε πράγματα και ζήσαμε έναν άλλο κόσμο.

Με το σύζυγό της Γιώργο Παπαγεωργίου

-Είχατε από μικρή τάση προς τον εθελοντισμό;

Πως να μην υπάρχει αυτή η τάση; Εγώ μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου στην αυλή του μαζευόντουσαν όλοι οι άνθρωποι, γιατί τότε υπήρχαν πολλοί συνάνθρωποί μας που ζούσαν στο δρόμο και είχαν κινητικά θέματα. Τότε δεν υπήρχαν όπως σήμερα η μέριμνα και τα ιδρύματα για να μαζεύουν τον κόσμο. Η αυλή μας ήταν γεμάτη τέτοιους ανθρώπους που τους έπαιρναν η γιαγιά μου, η μαμά και οι θείες μου για να τους βοηθήσουν και να τους δώσουν ένα πιάτο φαγητό. Το έζησα πολύ έντονα αυτό, όπως και τη βοήθεια προς τους γείτονες. Όταν είχαμε γάμο στη γειτονιά έπρεπε να βοηθήσουμε όλοι. Αλλά και όταν υπήρχε και δυσάρεστο γεγονός το ίδιο.

-Δηλαδή;

Η μαμά έλεγε ότι όταν είχαμε γάμους έπρεπε να ανοίξουμε όλα τα φώτα του σπιτιού -και τα έξω ακόμη- για να γιορτάσουμε τη χαρά των ανθρώπων. Και όταν υπήρχε κηδεία δεν έπρεπε να ανοίξουμε ραδιόφωνα και να διασκεδάσουμε. Δεν είχε σημασία αν ήταν συγγενής μας ή όχι. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον λοιπόν, πως να μην ενδιαφερθώ για την κοινωνία;

Κάτω από το χριστουγεννιάτικο δένδρο του νοσοκομείου Παπαγεωργίου σε παιδική γιορτή. Μαζί με τον Νίκο και την Άννα Παπαγεωργίου, τον σύζυγό της Γιώργο, τον αδελφό του Μάρκο και τη σύζυγό του Αλεξάνδρα και τα παιδιά τους

-Ο Σύλλογος Φίλων του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου «Αντηρίδα», όπου είστε σήμερα αντιπρόεδρος, ιδρύθηκε το 2011. Μια εποχή δύσκολη για την Ελλάδα. Πως ξεκίνησε η ιδέα;

Η «Αντηρίδα» δημιουργήθηκε στα χρόνια της κρίσης. Ήμασταν μια ομάδα ανθρώπων που αποφασίσαμε να βοηθήσουμε τους ασθενείς και τους συγγενείς στις ανάγκες που είχαν. Ξεκινήσαμε λίγο πιο αργά, αλλά τώρα πια έχουμε επιταχύνει. Το Ίδρυμα, μας βοήθησε σε αυτό.

-Το οποίο ιδρύθηκε λόγω του νοσοκομείου...

Όταν λήφθηκε η απόφαση για την δημιουργία του νοσοκομείου ιδρύθηκε και το Ίδρυμα.

-Το οποίο έχει και μια πολύ μεγάλη δράση. Τι πετύχατε όλα αυτά τα χρόνια;

Δίνουμε πάρα πολλές υποτροφίες, κτίσαμε το γυμνάσιο και το λύκειο της Σιάτιστας «Γιώργος Παπαγεωργίου», το νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, στη συνέχεια τον παιδικό σταθμό του νοσοκομείου και το κτίριο «Άννα Παπαγεωργίου» στο Ανατόλια. Ταυτόχρονα βοηθούμε 4 Μητροπόλεις κάθε χρόνο με συσσίτια, αλλά και για άλλες ανάγκες, συμβάλλαμε στο κτίσιμο για την «Εστία Παπαγεωργίου» που είναι γηροκομείο στις Δυτικές συνοικίες. Όλα αυτά είναι κάτι σαν παιδιά του Ιδρύματος και θέλουμε να τα κρατήσουμε. Γι ́ αυτό είμαστε συνεχώς από δίπλα.

Παρακολουθώντας ένα βιντεάκι για τις δράσεις του Ιδρύματος Ανάμεσα σε αυτές και η ανακαίνιση του 6ου δημοτικού Καλαμαριάς

-Πως γίνεται όλο αυτό το έργο χωρίς χορηγούς;

Όλα αυτά γίνονται από την περιουσία του Ιδρύματος. Είναι χρήματα που βγήκαν με πολύ σκληρή δουλειά. Ούτε οι δωρητές τα βρήκαν από κάπου, αλλά δούλεψαν πολύ σκληρά στη ζωή τους για να τα κερδίσουν και αποφάσισαν ένα κομμάτι της περιουσίας τους να κατευθυνθεί σε κοινωνικές ανάγκες.

-Και η «Αντηρίδα»;

Αντηρίδα σημαίνει στήριξη. Το σκέφτηκε κάποιος από την αρχική ομάδα και είπαμε ότι είναι μια πολύ ωραία ιδέα. Γιατί θέλουμε να είμαστε ένα στήριγμα και σε ότι αφορά στο νοσοκομείο, αλλά και σε δράσεις που αφορούν στην πόλη. Πετύχαμε πολλά πράγματα. Σκεφτείτε ότι μιλάμε για τα χρόνια της πανδημίας, όπου το νοσοκομείο δεν είχε επισκεπτήριο και οι συγγενείς δεν έβλεπαν τους δικούς του. Σε κάθε άνθρωπο επισκέπτη που το θέλει και μας ζητηθεί δίνουμε ένα πακέτο που είναι τα απαραίτητο για τις πρώτες ημέρες. Είμαστε δίπλα και σε άλλες δράσεις του νοσοκομείου, όπως στα επείγοντα. Οι εθελοντές είναι παντού. Και με πολύ προσοχή.

-Ο Έλληνας είναι φίλος του εθελοντισμού;

(Σκέφτεται). Να ξεκαθαρίσουμε ότι μάς βοήθησαν πάρα πολλοί άνθρωποι σε αυτό το έργο. Και επιχειρηματίες και πολλοί πολίτες. Γιατί υπάρχει κόσμος πρόθυμος. Έχουμε σχολεία και μαθητές που οργάνωσαν τις βιβλιοθήκες. Επίσης και πιο ώριμες ηλικίες. Κατανοώ ότι οι ηλικίες μεταξύ 30 και 50 είναι δύσκολες, γιατί είναι επάνω στη φάση της δουλειάς και της οικογένειας και ότι ίσως είναι δύσκολο να συμμετέχει κανείς σε τέτοια πρότζεκτ. Αν όμως τους οργανώσεις καλά και καταλάβουν ότι δεν υπογράφεις κανένα συμβόλαιο για να γίνεις εθελοντής και ότι βοηθάς όποτε σε χρειαστεί και όποτε ο καθένας μπορεί και αν μπορεί, τότε θα έρθουν πιο πολλοί κοντά μας. Πολύς κόσμος θεωρεί τον εθελοντισμό μεγάλη δέσμευση.

-Τι λείπει σήμερα στη χώρα μας στον τομέα του εθελοντισμού, έτσι ώστε να πλησιάσουμε τα ευρωπαϊκά στάνταρτ;

Η νομοθεσία τώρα πια βοηθάει. Νομίζω ότι δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση για το ποιες είναι οι υποχρεώσεις του εθελοντή. Και σε αυτό μπορεί να βοηθήσουν και τα μίντια. Οι εθελοντές μας είναι πολύ καλά οργανωμένοι μέσα στο νοσοκομείο και ξέρουν ακριβώς τη δουλειά τους. Δηλαδή βοηθούν στα επείγοντα, βοηθούν στο νεφρό, προσφέρουν καφέ στις αναμονές της ογκολογικής, καφέ και απασχόληση στους ψυχιατρικούς ασθενείς.

Δίπλωμα ανακήρυξης ευεργετών για τους Νίκο και Λεωνίδα Παπαγεωργίου

-Ταξιδεύετε συχνά. Υπάρχει κάτι που σας εντυπωσιάζει στο εξωτερικό σε ότι έχει να κάνει με την αντίληψη του κόσμου για τον εθελοντισμό;

Μένω πολύ καιρό στο εξωτερικό και πάντα μού κάνει εντύπωση το πόσο συμμετέχει ο κόσμος σε δράσεις της πόλης. Τα χρόνια που μεγάλωνα στην Κρήνη δεν περίμενα από κανέναν δήμαρχο να βγει να κλαδέψει τα δένδρα και να σκουπίσει τους δρόμους. Αυτή είναι μια χαρακτηριστική εικόνα που βλέπαμε σε παλιές ελληνικές ταινίες. Αυτό που μού κάνει εντύπωση στο εξωτερικό είναι το πόσο ο κόσμος συμμετέχει σε δράσεις. Και πρέπει να το κάνουμε αυτό και στην Ελλάδα. Δεν πρέπει να τα περιμένουμε όλα από το κράτος, αλλά να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και εμείς ως πολίτες.

-Το ότι είστε γυναίκα βοηθά σε θέματα διοίκησης και management;

Εγώ δεν είχα ποτέ προβλήματα. Ήμουν αποδεκτή.

-Τι θυμάστε από τους δύο αυτούς σημαντικούς ευεργέτες, το Νίκο και τον Λεωνίδα Παπαγεωργίου;

Ήταν δύο εξαιρετικοί άνθρωποι. Ήταν δίκαιοι άνθρωποι, εργατικοί που ποτέ δεν πήραν τα μυαλά τους αέρα και να θεωρούν τους εαυτούς τους σημαντικούς για όλα αυτά που έκαναν. Πάντα έλεγαν ότι τα χρωστάμε στην κοινωνία και στους ανθρώπους που εργάστηκαν γι’ αυτούς. Ήταν δικά τους χρήματα που τα έδωσαν με την καρδιά τους για καλό σκοπό. Για να γίνει κάτι σημαντικό.

Στην τελετή θεμελίωσης του νοσοκομείου Παπαγεωργίου κρατώντας αγκαλιά το γιο της Νίκο, υπό το βλέμμα του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη

Τελετή θεμελίωσης του νοσοκομείου Παπαγεωργίου τον Σεπτέμβριο του 1993 από τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. «Διευκόλυνε πολύ να ξεπεραστούν πολλά προβλήματα και να χτιστεί το νοσοκομείο σε χρόνο ρεκόρ»

-Η οικογένεια Παπαγεωργίου συνολικά είχε παραδοσιακά και συνεχίζει να έχει και σήμερα μια ιδιαίτερη σχέση με την οικογένεια Μητσοτάκη. Πως αποτιμάτε την συμβολή τους στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας;

Υπήρχε μια βαθιά φιλία του Νίκου Παπαγεωργίου με τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Γνωρίστηκαν όταν ο Νίκος ήθελε να κτίσει το νοσοκομείο και είχε τη διάθεση να δώσει στο δημόσιο τα λεφτά και δεν είχε σκοπό να ανακατευτεί. Τότε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σαν έξυπνος άνθρωπος που ήταν του είπε «να το κτίσεις μόνος σου για να το δεις να γίνεται και να χαρείς». Και αυτό που τους ένωσε παραπάνω ήταν η κοινή προσπάθεια. Διευκολύνθηκε παρά πολύ ο Νίκος ο Παπαγεωργίου από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να ξεπεράσει εμπόδια και να κτιστεί γρήγορα το νοσοκομείο, που έγινε σε χρόνο ρεκόρ. Έτσι δημιουργήθηκε και μια σχέση μεταξύ τους. Μια σχέση σεβασμού και αλληλοεκτίμησης.

-Μια σχέση που συνεχίζεται και σήμερα. Μεταξύ εσάς και το γιού του και σημερινού πρωθυπουργού.

Με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη συνεχίστηκε αυτή η σχέση. Δεν είμαστε φίλοι σε επίπεδο να πηγαίνουμε μαζί διακοπές και να τρώμε παρέα τα  βράδια, αλλά υπάρχει εκτίμηση και σεβασμός και από τις δύο πλευρές και όποτε συναντιόμαστε έχουμε πολλά πράγματα να πούμε. Προσωπικά εκτιμώ πολύ την προσπάθεια που κάνει για την πατρίδα ως πρωθυπουργός.

Εικόνες και φωτογραφίες κοσμούν τους τοίχους στα γραφεία του Ιδρύματος Παπαγεωργίου

-Κατά την περίοδο της πανδημίας υπήρξαν σίγουρα και δύσκολες στιγμές. Ξεχωρίζετε κάποια;

Οι δυσκολότερες στιγμές ήταν για τους ανθρώπους που έμειναν στα νοσοκομεία μόνοι. Και έφυγαν μόνοι.

-Καλή στιγμή;

Για μένα προσωπικά όταν μαζεύτηκαν στο σπίτι μας μέρα μεσημέρι τα παιδιά μου. Κάτι που είχαμε να κάνουμε από τότε που ήταν παιδάκια.

-Είχαμε θετικά μαθήματα από την πανδημία;

Μάθαμε να εκτιμάμε την υγεία μας, να εκτιμάμε τις όμορφες και μικρές χαρές και να μην τα περνάμε όλα έτσι αδιάφορα. Γιατί και αυτό που κάνουμε τώρα ωραίο δεν είναι; Που πίνουμε τον καφέ μας; Παλιότερα όμως δεν το εκτιμούσαμε.

-Με τι χαλαρώνει σήμερα η Ζωή Ψαρρά-Παπαγεωργίου;

(Γελάει). Με τα ίδια πράγματα με τα οποία χαλάρωνα και ως παιδί. Μου αρέσει πολύ το σινεμά και βλέπω πολλές ταινίες.

-Αγαπημένη ταινία ποια είναι;

Έχω πολλές αγαπημένες ταινίες. Μια που μου ήρθε αμέσως στο μυαλό είναι «Η ζωή του Π». Μια συμβολική ταινία που με εντυπωσίασε.

-Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία και σας άρεσε;

«Η Μάνα του σκύλου» του Παύλου Μάτεση.

-Υπάρχει χρόνος για αθλητισμό;

Όλη η οικογένεια έχουμε πάθος με το σκι. Τον χειμώνα είμαστε συνέχεια σε ένα βουνό είτε στην Ελλάδα είστε στο εξωτερικό.

-Τι σας αρέσει στην Ελλάδα σήμερα;

Η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα. Αυτό που ξεχωρίζω στην Ελλάδα πέρα από τις φυσικές ομορφιές της είναι οι άνθρωποί της. Έχουμε πολύ σπουδαίους ανθρώπους. Ταξιδεύουμε συχνά στο εξωτερικό και αυτό που διαπιστώνω τελικά είναι ότι το σέρβις που υπάρχει στην Ελλάδα δεν υπάρχει πουθενά. Γι’ αυτό πάει καλά ο τουρισμός μας. Αυτά που λένε ότι είμαστε αγενείς και ότι δεν είμαστε καλοί, είναι παραμύθια. Έχουμε ανθρώπους με φαντασία που είναι εργατικοί. Αυτό που με εντυπωσιάζει τελευταία ιδιαίτερα στο εξωτερικό είναι η αποδοχή της Ελλάδας, κάτι που παλιότερα δεν το βλέπαμε. Μάς είχαν ως οι τεμπέληδες του Νότου και αυτό έχει αλλάξει

-Και η Θεσσαλονίκη; Πως την βρίσκεται;

Είναι η πόλη που γεννήθηκα. Την αγαπώ παρά πολύ.

-Αδικείται μερικές φορές από την Αθήνα;

Νομίζω ότι μόνη της αδικεί τον εαυτό της. Πιστεύω ότι πρέπει πιο οργανωμένα να γίνουν προσπάθειες. Γιατί πιστεύω ότι η Θεσσαλονίκη με δουλειά σε  πέντε χρόνια θα είναι μια άλλη πόλη.

-Το αγαπημένο σας σημείο στην πόλη ποιο είναι;

Η Βασιλέως Ηρακλείου προς την πλατεία Εμπορίου.

-Γιατί;

Μου θυμίζει την εποχή της γιαγιάς μου. Οι Μικρασιάτες δεν ψώνιζαν εκείνα τα χρόνια από τα μπακάλικα, αλλά κατέβαιναν στη Μοδιάνου και στο Καπάνι. Εκεί κάναμε τα ψώνια μας. Αυτές είναι οι αγαπημένες μου περιοχές.

-Κλείνουμε με το μέλλον. Ποια είναι τα σχέδια για το άμεσο μέλλον για το Ίδρυμα;

Υπάρχουν πάρα πολλά σχέδια για το μέλλον. Η κατεύθυνσή μας είναι η στήριξη της πόλης, η στήριξη του νοσοκομείου και η στήριξη ταλαντούχων παιδιών με υποτροφίες. Γιατί τα νιάτα είναι το μέλλον της Ελλάδας και θέλουμε να τους κρατήσουμε εδώ. Αυτά σε γενικές γραμμές

-Αν είχατε το μαγικό ραβδί τι θα αλλάζατε στην Ελλάδα;

Απλά πράγματα. Για να πάνε τα πράγματα καλά πρέπει να εφαρμοστούν οι νόμοι και η δικαιοσύνη να κινείται γρήγορα. Επίσης λίγο λόγια και ρεαλιστικά. Αν ο κάθε πολιτικός προτείνει τρία πράγματα και κάνει το ένα και το κάνει καλά, αυτό θα είναι κέρδος για τις επόμενες γενιές.