Σταυρός ή λίστα για την Ευρωβουλή;
Δημήτρης Τσάτσος, Παναγιώτης Λαμπρίας, Λεφτέρης Παπαγιαννάκης, Γιώργος Ρωμαίος, Δημήτρης Ευρυγένης, Γιώργος Αναστασόπουλος, Λεωνίδας Κύρκος, Παρασκευάς Αυγερινός, Μαριέττα Γιαννάκου, Γρηγόρης Φαράκος, Γιάγκος Πεσματζόγλου. Όλοι τους διετέλεσαν ευρωβουλευτές και συμπεριλαμβάνονται στη μακριά λίστα των Ελλήνων που ήταν από το 1981 εκπρόσωποι της χώρας μας στο Ευρωκοινοβούλιο. Όλοι αναδείχτηκαν χωρίς σταυρό και δε θα έβαζα το χέρι μου στη φωτιά ότι θα εκλέγονταν, αν δεν είχαν τοποθετηθεί στη λίστα των κομμάτων τους και έπρεπε να τρέξουν για το σταυρό.
Έπρεπε να έρθει η εποχή των μνημονίων, όπου όλα τα πολιτικά κόμματα αισθάνονταν υπό αφόρητη πίεση και αμήχανα απέναντι στην κριτική που τους ασκούσε ο κόσμος στους δρόμους και τις πλατείες, για να αναγκαστεί ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς να αλλάξει τον τρόπο εκλογής, καθιερώνοντας στις ευρωεκλογές του 2014 τον σταυρό. Έτσι και η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ανέβηκε, αλλά και οι πονοκέφαλοι των αρχηγών των κομμάτων για το ποιους θα βάλουν στην ευρωλίστα περιορίστηκαν.
Γιατί το να βρεθούν οι άξιοι και οι κατάλληλοι για την Ευρωβουλή, όπου πλέον διαμορφώνονται οι βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής που θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια η Ευρώπη, δεν είναι καθόλου εύκολο. Αντίθετα ο σταυρός ρίχνει το μπαλάκι και στους δύο: Ο αρχηγός επιλέγει του 42 υποψήφιους ευρωβουλευτές που αντιστοιχούν για την Ελλάδα και ο λαός με τον ψήφο του αναδεικνύει τους 21 τελικούς νικητές.
Το σύστημα του σταυρού θα κλείσει αισίως του χρόνου μία δεκαετία. Και όποιος κάνει έναν απολογισμό δύσκολα θα βρει επιχειρήματα για τη διατήρησή του. Οι ευρωβουλευτές που αναφέρθηκαν στην αρχή άφησαν εποχή στην Ευρωβουλή με το έργο τους, αλλά πιθανότατα δε θα έφταναν μέχρι εκεί, αν ίσχυε στην εποχή τους ο σταυρός. Όσο για το σήμερα μια απλή ματιά της εικόνας των Ελλήνων ευρωβουλευτών είναι ενδεικτική.
Δύο εν ενεργεία ευρωβουλευτές είναι για διαφορετικούς λόγους σε συνθήκες φυλάκισης (Γιάννης Λαγός και Εύα Καϊλή), για δύο (και για διαφορετικούς λόγους) έχει αρθεί η ασυλία τους (Μαρία Σπυράκη και Γιώργος Κίρτσος), ενώ οσονούπω θα υπάρξει και τρίτος στην ίδια κατηγορία (Αλέξης Γεωργούλης). 5 στους 21…
Θα μου πείτε φταίει το σύστημα αν κάποιοι δεν τήρησαν κάποιους κανόνες; Πιθανότατα όχι. Φέρουν ευθύνη και οι αρχηγοί που τους επέλεξαν στην αρχική λίστα, αλλά και οι πολίτες που τους ψήφισαν; Πιθανώς, ναι. Όμως συνολικά οι αποδόσεις των Ελλήνων ευρωβουλευτών δε κρίνονται και ιδιαίτερα υψηλές, ενώ η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι πέρασαν κάτω από τον ευρωπαϊκό πήχη.
Επιστροφή στη λίστα, λοιπόν; Θα έλεγα όχι. Γιατί και αυτό το σύστημα κρύβει αρνητικές εκπλήξεις. Ένα μικτό σύστημα θα ήταν πιο σίγουρο. Με ένα κομμάτι των ευρωβουλευτών να εκλέγεται με λίστα και ένα κομμάτι με σταυρό, όπως γίνεται στις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας.
Αν πάλι αυτό το μικτό σύστημα κριθεί ότι είναι ανεφάρμοστο στη χώρα μας, μετά από όλα αυτά που ζήσαμε το τελευταίο διάστημα με επίκεντρο τις Βρυξέλες η λύση της επιστροφής στη λίστα μοιάζει με μονόδρομο.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23.04.2023
