Ζηλεύω και θλίβομαι. Ζηλεύω την ποιότητα της δημοκρατίας της Μεγάλης Βρετανίας και θλίβομαι για την αντίστοιχη της δικής μας.

Παρακολουθώ με ανησυχία- έστω εξ αποστάσεως- την πορεία της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι έχω συγκλονιστεί. Η μεγάλη πλειοψηφία των Βρετανών συνομολογούν ότι το Brexit θα είναι μια αρνητική εξέλιξη για αυτούς, ενώ οι ειδήμονες φοβούνται ακόμη και τεράστια οικονομική καταστροφή. Στο μεταξύ, οι επικεφαλής της καμπάνιας του Brexit, έχουν εξαφανιστεί κάτω από το βάρος της ευθύνης τους κι αρνούμενοι να συνεχίσουν το λάθος τους, ηγούμενοι των διεργασιών αποχώρησης από την ενωμένη Ευρώπη.

Ωστόσο, ούτε οι ψηφοφόροι της «Εξόδου» που μετάνιωσαν για την επιλογή τους, ούτε όμως και οι φανατικότεροι υπέρμαχοι της «Παραμονής» διανοούνται να ζητήσουν να αγνοηθεί η ετυμηγορία των πολιτών μέσω του δημοψηφίσματος.

Αυτό είναι που ζηλεύω. Και θαυμάζω θα ‘λεγα. Τη βαθιά συνείδηση πολιτών και πολιτικής ηγεσίας ότι δημοκρατία σημαίνει ευθύνη και ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται σύμφωνα με τις διαδικασίες του συντάγματος, οφείλουν να γίνονται σεβαστές και το κόστος τους να πληρώνεται. Το τζάμπα πέθανε για τις σοβαρές χώρες. Όπως και το «δεν καταλάβαμε ακριβώς», ή το «ίσως δεν είναι έτσι τα πράγματα».

Παρόμοια -κι εξίσου αξιοσέβαστη- είναι και η στάση της ηγεσίας της ΕΕ. Ούτε κλαψουρίσματα, ούτε φυγομαχίες, ούτε… ξανασκεφτείτε το. Μόνο επιμονή στην ανάγκη εξεύρεσης συμφωνίας που συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και διασφαλίζει τα δικαιώματα των κρατών-μελών. Και καθαρό μήνυμα πως σε αντίθετη περίπτωση, δεν υπάρχει άλλη λύση παρά η άτακτη αποχώρηση -με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

Από την άλλη, θλίβομαι -για να μην πω ντρέπομαι- για την ποιότητα της δικής μας δημοκρατίας.

Εδώ ψηφίζουμε «Όχι» με μεγάλη πλειοψηφία και την ίδια στιγμή που πανηγυρίζουμε για την επιλογή μας, είμαστε απολύτως σίγουροι ότι θα ισχύσει το «Ναι». Το εξωφρενικό της ιστορίας είναι ότι όχι μόνον δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα αυτήν την παραποίηση της λαϊκής εντολής, αλλά είμαστε έτοιμοι να ξεσηκωθούμε στην περίπτωση που διανοηθεί κανείς να πει ότι εξετάζεται να εφαρμοστεί το «Όχι».

Το ακόμη εντυπωσιακότερο είναι ότι στην δική μας δημοκρατία το «Όχι» γίνεται «Ναι» δίχως νέο δημοψήφισμα ή έστω απόφαση βουλής, αλλά με μια δήλωση του πρωθυπουργού που αφού συγχαίρει όσους ψήφισαν «Όχι», λέει ότι το συμφέρον της χώρας είναι στο «Ναι» και πως το «Όχι» δεν σήμαινε «Όχι» αλλά καλύτερο «Ναι», το οποίο μόνον ο ίδιος μπορούσε να προσφέρει.

Το επιστέγασμα όλης της δημοκρατίας ελληνικού τύπου, ήταν η εξήγηση που έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας για όλο αυτό που ζήσαμε. «Αυταπατήθηκα» είπε και θεωρεί ότι καθάρισε. Άδικο έχει;

**********************************************************************************************************

* Αφορμή για τη συσχέτιση της κλασικής δυτικής δημοκρατίας με την νεοελληνική εκδοχή της δεν αποτέλεσαν μόνο οι πυκνές ειδήσεις που έρχονται από το Λονδίνο, αλλά και αυτά που είπε για τα δικά μας ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ούτε απευθυνόμενος στους Έλληνες, ούτε από το βήμα της ελληνικής Βουλής, αλλά μιλώντας στη Γαλλία, στην περίφημη Paris School of International Affairs.

* Είπε λοιπόν: «Το 2015 ξεκινήσαμε με την άποψη ότι θα καταφέρναμε μια καλύτερη συμφωνία για το χρέος, αλλά ΗΤΤΗΘΗΚΑΜΕ. Η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε διαρκώς συμφωνία για το χρέος. Μετά κάναμε έναν συμβιβασμό: αποδεχθήκαμε το πρόγραμμα, γιατί υπήρξε υπόσχεση για συμφωνία για το χρέος στο τέλος του προγράμματος». (ΣΣ εννοείται ότι η συμφωνία για το χρέος στο τέλος του προγράμματος δεν μας προσφέρθηκε, καθώς δεν υλοποιήσαμε τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις) .

«Το μεγαλύτερό μας λάθος ήταν» είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος «ότι δεν καταλάβαμε πως αυτό το οποίο θεωρούσαμε εμείς ως μέσο άσκησης πίεσης, ήταν αυτό το οποίο ήθελαν οι Γερμανοί, δηλαδή το Grexit».

* Ο άνθρωπος δηλαδή ομολογεί ότι η ελληνική κυβέρνηση -για να απαλλάξει τον εαυτό του από τις ευθύνες που του αναλογούν υπογραμμίζει το «πρώτη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ»- διαπραγματευόταν με την ΕΕ απειλώντας τους με Grexit, χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει ότι αυτό ακριβώς ήθελε ο Σόιμπλε και η παρέα του.

* Αυτό το τελευταίο δεν είναι απλό λάθος, δεν είναι μια απλή ήττα, είναι παραδοχή ανικανότητας. Ανικανότητας να αντιληφθείς πού βρίσκεσαι, ποια είναι τα όπλα σου και ποιες οι επιδιώξεις του απέναντι.

Να απειλείς τον άλλο ότι θα του κάνεις αυτό που διακαώς επιθυμεί χωρίς να το έχεις καταλάβει. (Θυμάστε την παροιμία με τον Πασά που θύμωσε και έκοψε…).

*Το ζήτημα είναι ότι σε επίπεδο χώρας, αυτά τα λάθη κόστισαν κάπου  100 δις € και ένα ακόμη αχρείαστο -αν δεν υπήρχε η εσφαλμένη ανάγνωση της πραγματικότητας- μνημόνιο.

Οι ευθύνες για τέτοια λάθη με παρόμοιες επιπτώσεις, πρέπει να αποδίδονται και να καταλογίζονται.

* Δεν ξεπλένονται αυτά με μια ομολογία του τύπου «σιγά μωρέ ένα λάθος κάναμε, αλλά είχαμε καλή πρόθεση», ούτε με τη διαρκή επίκληση της υποθετικής εκτίμησης ότι οι προηγούμενοι ήταν χειρότεροι.

* Στην Ελλάδα όμως όλα καταπίνονται και όλα ξεχνιούνται.

Αυτή είναι η δημοκρατία μας, αυτή είναι η λειτουργία του πολιτεύματός μας, αυτή είναι η νοοτροπία μας ως φυλή.

Γι’ αυτό και το κυριότερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουμε και στο μέλλον- το άμεσο και το πιο μακρινό- είναι ότι θα ξαναζήσουμε τα ίδια λάθη και τα ίδια δεινά. Ακριβώς επειδή δεν αναγνωρίζουμε τα λάθη μας και δεν διδασκόμαστε από αυτά.