Tα φαινόμενα είναι παγκόσμια
Δύο είναι τα προβλήματα αιχμής που απασχολούν την ελληνική κοινωνία. Ο κορονοϊός και η αύξηση των τιμών κυρίως στα τρόφιμα και στην ενέργεια. Και τα δύο αυτά φαινόμενα απασχολούν σχεδόν όλον τον πλανήτη.
Για τον κορονοϊό δε χρειάζεται να γράψω πολλά. Το τρίτο ή το τέταρτο κύμα του -χάσαμε το μέτρημα- ταλαιπωρεί όλη την Ευρώπη με συνέπεια κράτη με πολύ πιο προηγμένα, αξιοπρεπή και ανθεκτικά συστήματα υγείας να προχωρούν σε λήψη δραστικών μέτρων κατά των ανεμβολίαστων. Πολλοί διακεκριμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο COVID ήρθε για να μείνει. Δεν πρόκειται να εξαφανισθεί, αλλά θα αντιμετωπίζεται προληπτικά με τον εμβολιασμό και με φαρμακευτική αγωγή, αν προσβάλλει κάποιο άτομο. Όπως δηλαδή η γρίπη.
Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε έναν ήπιο τρόπο αντιμετώπισης του COVID, ποντάροντας στη θεαματική αύξηση των πολιτών που πρόκειται να εμβολιασθούν και συνυπολογίζοντας το οικονομικό και κοινωνικό κόστος νέων μέτρων. Ο υψηλός αριθμός αυτών που δηλώνουν ότι δεν πρόκειται ποτέ να εμβολιασθούν καθιστά απαγορευτική, λόγω πολιτικού κόστους, την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού.
Συνεπώς, παρ’ όλη την προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης του αριθμού των κρουσμάτων και των θανάτων, φαίνεται πως η κυβέρνηση δε θα αλλάξει την πολιτική της στην αντιμετώπιση του COVID. H συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αναγνωρίζει πως η συγκεκριμένη ασθένεια έχει παγκόσμια εξάπλωση.
Για τις αυξήσεις των τιμών στα τρόφιμα και στην ενέργεια η κατάσταση πολιτικά είναι πιο περίπλοκη. Και εδώ το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και είναι αποτέλεσμα του lockdown που επέφερε σημαντική πτώση της παραγωγής. Ήταν λογικό η επανεκκίνηση της οικονομίας, σε διεθνές επίπεδο, να προκαλέσει ένα φρακάρισμα στις παραδόσεις των παραγγελιών, τόσο λόγω αδυναμίας της παραγωγής να ανταποκριθεί άμεσα στην αυξημένη ζήτηση όσο και στην αδυναμία της εκτέλεσης των συσσωρευμένων παραγγελιών, λόγω της ανεπάρκειας των υπαρχόντων μεταφορικών μέσων. Αποτέλεσμα, η θεαματική αύξηση των ναύλων και οι ελλείψεις στην αγορά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί την άνοιξη του 2022.
Στην ενέργεια η κατάσταση είναι πιο σύνθετη, καθώς στην διαμόρφωση της τιμής του φυσικού αερίου υπεισέρχονται και γεωπολιτικά παιχνίδια που καθιστούν μη προβλέψιμη την εξέλιξη της τιμής του.
Το ζήτημα του πληθωρισμού, που χτυπά την πόρτα των οικονομιών μετά από πολλά χρόνια, ενδεχομένως να επηρεάσει και την πολιτική των επιτοκίων, με αποτέλεσμα να υπάρξει αύξηση στο κόστος δανεισμού, ενώ για την αντιμετώπιση του μπορεί να επανέλθουν πολιτικές που θα επηρεάσουν αρνητικά την πολιτική ρευστότητας που έχει ακολουθήσει εδώ και δύο περίπου χρόνια η FED και η ΕΚΤ, για την αντιμετώπιση του COVID.
Oι πολίτες, όλο αυτό το σκηνικό που αφορά σε τελική ανάλυση την τσέπη τους, δεν θα καθίσουν να το αναλύσουν ως μικροί οικονομολόγοι. Θα αποδώσουν, χωρίς πολλές σκέψεις, τις ευθύνες στους κυβερνώντες τους οποίους και θα καλέσουν να λάβουν μέτρα στήριξης των εισοδημάτων τους. Έχει σήμερα η κυβέρνηση τη δυνατότητα να προχωρήσει σε πρόσθετες παροχές; Έχει σχέδιο για την αντιμετώπιση της πιθανής αύξησης των επιτοκίων και τον περιορισμό της ρευστότητας; Τι πλάνο έχει για το ύψος του ελλείμματος του 2022, πολύ δε περισσότερο αν επιλέξει να προσφύγει σε διπλές, πρόωρες εκλογές;
Ερωτήματα τα οποία ελάχιστα περιθώρια αφήνουν για κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Το γεγονός ότι αυτό το φαινόμενο είναι παγκόσμιο δεν ενδιαφέρει τον πολίτη. Αυτός κοιτά την τσέπη του.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Νοεμβρίου 2021