ΑΠΟΨΕΙΣ

Αυτό ουδείς το γνωρίζει. Δεν γνωρίζουμε πότε οι επιστήμονες θα μας διαβεβαιώσουν ότι η επιδημία πέρασε, δεν γνωρίζουμε αν οι αποθεραπευθέντες ασθενείς μπορεί να είναι υπότροποι -κάτι πολύ βασικό- δεν γνωρίζουμε τίποτα για το φάρμακο. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως το εμβόλιο θα εμφανιστεί στην αγορά σε 12-18 μήνες από σήμερα.

Τούτων δοθέντων, δεν γνωρίζουμε το μέγεθος της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και, ως εκ τούτου, αγνοούμε το κόστος που θα καταβάλλει κάθε χώρα για να σώσει την οικονομία της.

Συνεπώς, σήμερα αυτό που προέχει είναι να σωθούν οι ανθρώπινες ζωές. Τα υπόλοιπα θα τα βρούμε.

Γι’ αυτό και όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου -ακόμα και αυτές που επιχείρησαν να βάλουν την οικονομία πάνω από την υγεία των πολιτών τους- λαμβάνουν μέτρα πρωτόγνωρης σκληρότητας. Φοβήθηκαν πως η επιδημία μπορεί να προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, υπονομεύοντας έτσι όχι μόνον την οικονομία αλλά και το ίδιο το πολιτικό σύστημα.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και ο Αμερικανός πρόεδρος αναθεώρησαν την αρχική τους τοποθέτηση γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Παρ’όλη την αβεβαιότητα που υπάρχει για το πού βαδίζουμε, υπάρχουν κάποιες σταθερές ενδείξεις πως η παγκόσμια και η ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα είναι όπως ήταν πριν την επιδημία.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρωζώνη, το Σύμφωνο Σταθερότητας έχει πεθάνει. Οι κυβερνήσεις έχουν αποδεσμευθεί από τους περιορισμούς του Συμφώνου στην προσπάθεια τους να σώσουν ανθρώπινες ζωές, επιχειρήσεις, θέσεις εργασίας. Ρίχνουν χρήμα στις οικονομίες τους για να περισώσουν ό,τι μπορούν από το ΑΕΠ.

Έτσι de facto η Συνθήκη του Μάαστριχτ δεν υφίσταται πλέον. Όταν κινδυνεύουν ζωές εκατομμυρίων πολιτών, οι οικονομικές δεσμεύσεις δεν έχουν καμιά αξία.

Το τι θα προκύψει μετά, δεν το γνωρίζουμε.

Αναμφίβολα, όταν η επιδημία θεωρηθεί πως έχει περάσει, τότε όλα τα κράτη θα κάνουν μιαν απογραφή της κατάστασης τους. Είναι λογικό οι πιο ασθενείς οικονομίες, όπως αυτές των χωρών της Νότιας Ευρώπης, να βρεθούν σε πολύ πιο δύσκολη κατάσταση από αυτές των χωρών του Βορρά.

Τότε υπάρχουν δύο δρόμοι. Αυτός της κοινής πορείας και αυτός των χωριστών δρόμων. Πιθανόν οι ισχυρές χώρες της ΕΕ να μην θελήσουν να βοηθήσουν τις ασθενέστερες χώρες, κι έτσι να τιναχθεί στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Η Γερμανία και η Ολλανδία, φαίνεται πως επιλέγουν αυτόν τον δρόμο. Και το ευρώ τι θα γίνει;

Αυτό είναι ίσως το μόνο που θα συγκρατήσει τις πλούσιες χώρες της ΕΕ από τα επιδείξουν μιαν αλαζονική συμπεριφορά. Η τύχη του κοινού μας νομίσματος.

Είναι προφανές πως θα χρειαστεί η ευρωζώνη ένα νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, προσαρμοσμένο στις συνθήκες που θα επικρατούν, όταν κηρυχθεί η λήξη του συναγερμού.

Πιο ήπιο, πιο χαλαρό, με πολλές δικλείδες ασφαλείας για τις αδύναμες χώρες. Πιθανόν να ισχύσει για 3-5 χρόνια, και μετά βλέπουμε.

Ίσως, αυτή η τραγική επιδημία, δώσει την ευκαιρία στις ηγέτιδες δυνάμεις της ΕΕ να θέσουν τις βάσεις μιας νέας συνεργασίας απαλλαγμένης από τους ασφυκτικούς περιορισμούς της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Είναι η μόνη περίπτωση η ευρωζώνη να επιβιώσει. Διαφορετικά, αν οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αφεθούν στην τύχη τους, τότε το όραμα μιας ενωμένης Ευρώπης θα ξεθωριάσει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29 Μαρτίου 2020