Τρομάζω που βρισκόμαστε μπροστά στην τέταρτη εθνική εκλογική αναμέτρηση από την έκρηξη της κρίσης και τα κόμματα επαναλαμβάνουν το αόριστο και πλέον άνευ νοήματος «πρέπει να συγκροτήσουμε ένα εθνικό σχέδιο».

Τρομάζω με την αμεριμνησία της παλαιομοδίτικης αντιπαράθεσης που δεν εστιάζει στο μείζον θέμα της υποχώρησης της ανταγωνιστικότητας της χώρας, εξαιτίας της τεχνολογικής υστέρησης στην εποχή της ιλιγγιώδους παγκόσμιας ανάπτυξής της.

Με την έλλειψη προβληματισμού για τους πραγματικούς λόγους της εξαίρεσης αυτής της ευλογημένης Ελλάδας από τις προτιμήσεις των ξένων επενδυτών.

Με τη μοιρολατρική αποδοχή της μείωσης του παραγωγικού δυναμικού, της μετανάστευσης των παιδιών μας, της δημογραφικής συρρίκνωσης, της ερημοποίησης της υπαίθρου.

Με τη θλιβερή προσέγγιση των ζητημάτων της ελληνικής παιδείας.

Με το γεγονός ότι, παρά τις αξιόλογες προσπάθειες για υψηλή τυποποίηση εκατοντάδων παραγωγών αγροτικών προϊόντων, τα δίκτυα διανομής στις παγκόσμιες αγορές παραμένουν δυσπρόσιτα. Η Ελλάδα, παρότι βρίσκεται στην τρίτη θέση στις εξαγωγές ελαιολάδου παγκοσμίως, διοχετεύει περισσότερο από το μισό της παραγωγής της στην Ιταλία (που στη συνέχεια το τυποποιεί και το διανέμει στα οργανωμένα δίκτυα των δικών της αντιπροσώπων ανά τον κόσμο). Το ίδιο ισχύει και για πολλούς ακόμα μοναδικούς καρπούς και σκευάσματα.

Τρομάζω που ύστερα από αυτήν την καταιγίδα της κρίσης, που τα σάρωσε όλα, δεν γίνεται μια νηφάλια, εύληπτη για όλους, ανάλυση για το πού ακριβώς βρισκόμαστε.

Τρομάζω που αριστεροί και δεξιοί υιοθετούν τις θολές ορολογίες της «εξόδου στις αγορές» και της παράθεσης «επιτοκίων». Που κανείς δεν αισθάνεται την υποχρέωση να εξηγήσει γιατί η πολλαπλή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πληρωμένη από το εθνικό υστέρημα, αποτυγχάνει ξανά και ξανά. Ποια κοινωνική δικαιοσύνη και ποια αναπτυξιακή θεωρία μπορεί να δεχθεί ως «κανονικό», στη χώρα των χιλιάδων νόμων και ρυθμίσεων και της συνεχιζόμενης διαφυγής, να πληρώνει το 10% των αγρίως φορολογουμένων το 92% των φόρων.

Σε τι, αλήθεια, βοηθά αυτή η παραπλανητική εικόνα ομαλοποίησης από πλευράς της κυβέρνησης αλλά και ο επιδερμικός καταγγελτικός λόγος χωρίς δημιουργικές προτάσεις από την αντιπολίτευση;

Τρομάζω γιατί οι ζωηρότεροι όλων των Ευρωπαίων Έλληνες του διαδικτύου δεν απαιτούν από κόμματα, δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις, τη διατύπωση συγκεκριμένων αναλύσεων και κοστολογημένων σχεδίων.

Μα πάνω απ’ όλα αυτό που με τρομάζει είναι η βουβή κοινωνική αποδοχή της αδυναμίας μας να αλλάξουμε πραγματικά σελίδα. Με τρομάζει η παραίτηση. Και το δηλητήριο που παροχετεύεται από παντού. Τρομάζω που δεν τρομάζουμε…

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

Ένα από τα εξαιρετικά κορίτσια του brain drain, καθηγήτρια σε πανεπιστήμιο εκτός Ευρώπης, η Β., ένωσε τη ζωή της, με γάμο που έγινε στη Θεσσαλονίκη, με τον Κ., καθολικό λιβανέζο επιστήμονα, που επίσης διαπρέπει σε διεθνή πεδία έρευνας. Μήνες τώρα προσπαθούν να ολοκληρώσουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που ακολουθούν το γάμο, σε ελληνικά προξενεία και εγχώριες δικές μας υπηρεσίες, (ξοδεύοντας εννοείται άδειες από τις δουλειές τους, χρήματα σε ακριβά αεροπορικά εισιτήρια δεκάωρων πτήσεων και όσο απόθεμα κατανόησης και υπομονής διαθέτουν). 

Στην τελευταία επίσκεψή τους σε υπηρεσία της Θεσσαλονίκης, βρέθηκαν εν μέσω δεκάδων αλλοδαπών που περίμεναν και αυτοί τη διευθέτηση κάποιας δικής τους υπόθεσης, αναζητώντας τους «κανόνες της ουράς αναμονής». Έκπληκτοι είδαν ότι αντί για μηχάνημα έκδοσης αριθμού προτεραιότητας, κάποιοι, αυτόκλητοι(;), μοίραζαν, όπως κάνουν κάθε μέρα, αυτοσχέδια χαρτάκια, ορίζοντας με δικούς τους όρους τη σειρά. Καθώς τους λυπήθηκαν, έδωσαν και στη Β. ένα χαρτάκι που το φύλαγαν για μια φίλη τους που δεν θα ερχόταν. 

Έγραφε «Εσμεράλντα». Με αυτό προχώρησαν στο γραφείο του δημόσιου λειτουργού(!), που ανέχεται καθημερινά αυτήν την κατάσταση, προκειμένου να εξυπηρετηθούν (για την ιστορία να αναφέρω ότι οι αντίστοιχες διαδικασίες στον Λίβανο έχουν προ πολλού ολοκληρωθεί). Η Β. από τότε απέκτησε και ακόμα ένα χαριτωμένο όνομα, αυτό της Εσμεράλντας, ενώ ο Κ. ακόμα προσπαθεί να καταλάβει την ελληνική μας «κανονικότητα». Θεσσαλονίκη 2019. Ντροπή! (Ονόματα και διευθύνσεις των υπηρεσιών στη διάθεση όποιου αξιωματούχου συγκινηθεί).

ΞΕΡΕΙΣ ΑΠΟ ΕΣΠΑ;

Ελληνοπρεπώς, όπως μόνο εμείς ξέρουμε, τώρα που πλησιάζουν οι εθνικές εκλογές «ανοίγουν» και δεκάδες προγράμματα του ΕΣΠΑ για επιδοτήσεις μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Όποιος έχει διαβάσει και μόνο τις προκηρύξεις αυτών των έργων τις τελευταίες δεκαετίες, τρομάζει από την επανάληψη στη διατύπωση των «επιλέξιμων δαπανών». Ίδιες προκηρύξεις, ίδιες αναλογίες στις επιδοτούμενες δράσεις, κανένας απολογισμός για την αποτελεσματικότητα των προηγούμενων απορροφήσεων. Επενδύεις για παράδειγμα το μικρό σου κεφάλαιο σε μια μεταποιητική ή εμπορική δραστηριότητα, προσδοκώντας, με την ένταξή σου σε κάποιο πρόγραμμα, να βελτιώσεις εξοπλισμό και αποδόσεις.

Εδώ αρχίζει η επιμόρφωση περί ΕΣΠΑ. Μάθημα πρώτο περί της δαιδαλώδους διαδικασίας ένταξης και εκταμίευσης. Μάθημα δεύτερο η έλλειψη ευλυγισίας στα πεδία χρηματοδότησης. Εσύ μπορεί να καίγεσαι για εξοπλισμό, αλλά δεν πρόκειται να επιλεγείς αν δεν αποφασίσεις να αλλάξεις και τις γυψοσανίδες σου. Μπορεί να χρειάζεσαι προωθητικές ενέργειες και συμμετοχές σε πανάκριβες εκθέσεις στο εξωτερικό, αλλά δεν θα σου γίνει η χάρη αν δεν τα συνοδέψεις από τις δαπάνες αλλαγής υπολογιστών (που μπορεί να μη χρειάζεσαι). 

Αν επιχειρήσεις να πάρεις και άλλο πρόγραμμα, όντας πλέον εξοπλισμένος και πλήρης, καθώς ο στόχος σου είναι να ενταχθείς σε μεγάλα δίκτυα διανομών στο εξωτερικό και να βοηθηθείς στις επίσης πανάκριβες διαφημίσεις που απαιτούνται, θα βρεθείς και πάλι αναγκασμένος να δηλώνεις αλλαγές φωτοτυπικών μηχανημάτων. Δεκάδες προγράμματα για την προώθηση προϊόντων στο εξωτερικό, αλλά κανένα (αν κάτι μου διαφεύγει, παρακαλώ κάποιος να με διορθώσει). που να αφορά σοβαρή οργάνωση δικτύου αντιπροσώπων. Σκεφτείτε εκατοντάδες μικρές επιχειρήσεις που προσπαθούν, η κάθε μία μόνη της, να προωθήσει σε άγνωστους τόπους λάδια, ελιές, μαρμελάδες, σάλτσες, βότανα, για να μιλήσω για μερικά από τα εξαιρετικά προϊόντα που παράγουμε και στις περισσότερες περιπτώσεις και εξαιρετικά τυποποιούμε. 

Πόσες τέτοιες ωραίες προσπάθειες έληξαν άδοξα, γιατί κανένας από τους απρόσωπους φωστήρες των υπουργείων δεν μπήκε στον κόπο να αποτυπώσει σε κάποιο πρόγραμμα, την αρχαία αλήθεια «κανένας δεν μπορεί μόνος του». Κάτι που έχουν προ πολλού εμπεδώσει δεκάδες άλλες χώρες. Πέραν των άλλων, η απορροφητικότητα δεν αφορά μόνο αριθμούς αλλά και ποιοτικούς δείκτες επιχειρηματικότητας και εξωστρέφειας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Απριλίου 2019