Πριν κάποιες μέρες επιχείρησα μια απογευματινή βόλτα που, από παρέκκλιση της προγραμματισμένης μου διαδρομής, με οδήγησε στην μεγάλη στροφή στην περιοχή του Κυβερνείου. Καθώς οι περιπατητές ήταν πολλοί, επέλεξα να βαδίσω μια μικρή απόσταση από το μη πεζοδρομημένο τμήμα της απέναντι του κτιρίου πλευράς, ούτως ή άλλως επικίνδυνο και για οχήματα, πολύ περισσότερο για πεζούς. Την ίδια ιδέα βέβαια είχαν και άλλοι και έτσι βρεθήκαμε πεζοί, ποδήλατα και αυτοκίνητα σε ένα δύστροπο κομμάτι ασφάλτου. Μια κυρία που κινδύνεψε από ένα σμήνος ποδηλάτων φώναξε «προσέξτε δεν είναι ποδηλατόδρομος» και πήρε την απάντηση από την έφηβη ποδηλάτισσα «άντε μωρή..». 

Λίγες μέρες μετά βανδαλίστηκε το ανακατασκευασμένο πάρκο Ούλοφ Πάλμε στην Καλαμαριά όπως λίγο καιρό πριν η Νέα Παραλία. Καθημερινές σκηνές που σε τίποτα δεν τις άλλαξε ο κορονοϊός. Όλη αυτήν την περίοδο της καραντίνας δυσφορώ με τον καταιγισμό των μηνυμάτων ότι η περιπέτεια θα μας κάνει «καλύτερους ανθρώπους».

Ομολογώ ότι κάποιες φορές συγκινήθηκα από φιλμάκια εμψύχωσης αλλά ως εκεί. Ούτε οι χαρακτήρες των ανθρώπων μεταμορφώνονται με συντριπτικό τρόπο, ούτε οι λειτουργίες της δημόσιας σφαίρας αποκτούν άλλες ποιότητες. Ο,τι ήμασταν είμαστε. Ωστόσο, από την μέχρι σήμερα φιλολογία περί της καταγωγής του ιού, τις αμφιλεγόμενες προσεγγίσεις, τις διεθνείς έριδες και τις επιστημονικές αβεβαιότητες, ένα τουλάχιστον πράγμα είναι βέβαιο. Ότι η σχέση του ανθρώπου με τη φύση πρέπει να αλλάξει. Τα άγρια ζώα δεν είναι προς λαθρεμπορία για την τέρψη ακόρεστων ουρανίσκων, τα δάση όπου βρίσκονται τα ενδιαιτήματα νυχτερίδων δεν είναι προς αποψίλωση, τα φαραωνικά έργα είναι αχρείαστα. 

Αυτό θα έπρεπε να είναι το ελάχιστο δίδαγμα. Αντιθέτως! Με την καραντίνα σε ισχύ και τις οργανωμένες διαμαρτυρίες απαγορευμένες, με τα ορυκτά καύσιμα σε αμφισβήτηση ακόμα και από την κυβέρνηση που ομνύει στην μεταλιγνιτική εποχή, ψηφίστηκε στην Βουλή την προηγούμενη βδομάδα ο λεγόμενος νόμος «περί εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας». 

Αντί των αυστηρότερων ρυθμίσεων έχουμε πλέον δυνατότητες για εξορύξεις σε προστατευμένες περιοχές και σεισμικές έρευνες σε δημοτικά οικόπεδα χωρίς τοπικές συναινέσεις. Και στέκομαι μόνον σε αυτά. Ήταν αλήθεια τόσο μεγάλη ανάγκη η χαλάρωση αντί της αυστηροποίησης για έρευνες ορυκτών καυσίμων, όταν κλείνουν οι λιγνιτικές μονάδες στη χώρα; Τα ζητήματα που θέτουν εκατοντάδες οργανώσεις είναι εξαιρετικά σοβαρά και κανείς δεν μπορεί να τα παραβλέπει. Πέραν αυτών, η Ένωση Διοικητικών Δικαστών εξέφρασε με έντονο τρόπο τις ανησυχίες της για τις «ταχύρρυθμες διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης» και την κατ ουσία υπονόμευση της προστασίας των σπάνιων οικοτόπων. Στο περιβάλλον, όπως και στη ζωή, υπάρχει ένας κανόνας αμείλικτος. Ο,ΤΙ ΣΠΕΡΝΕΙΣ, ΘΕΡΙΖΕΙΣ. Επιτέλους ας αποφασίσουμε ως χώρα τι θέλουμε. Πράσινη ανάπτυξη, καθαρή Ελλάδα, πρότυπο πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος ή βιομηχανικές επιλογές της οικονομικής προϊστορίας του πλανήτη από κάθε λογής επενδυτές και «επενδυτές».

ΠΟΙΟΣ ΣΥΜΦΩΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ;

Τις μέρες αυτές της απομόνωσης και της ελλιπούς προφανώς ενημέρωσης για οτιδήποτε άλλο πέραν του κορονοϊού, προχωρούν οι διαδικασίες αδειοδότησης της τσιμετοβιομηχανίας «ΤΙΤΑΝ» από το Υπουργείο Περιβάλλοντος για καύση απορριμμάτων. Η μονάδα βρίσκεται στην Ευκαρπία, εντός της πόλης και μάλιστα της δυτικής της πλευράς που είναι εξαιρετικά επιβαρυμένη περιβαλλοντικά. Τι οδήγησε σε αυτή τη φούρια της κυβέρνησης, χωρίς τοπική διαβούλευση, χωρίς εκτιμήσεις όσων συμβαίνουν σε Βόλο και Αλιβέρι από την καύση εισαγόμενων απορριμμάτων, και σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία οργανώσεων πολιτών και φορέων αυτοδιοίκησης; 

Προσπερνώ τα περί μικρότερης επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας από την καύση απορριμμάτων σε σχέση με το πετ-κωκ. Το θέμα είναι ευρύτερο και αφορά στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την ενίσχυση της ανακύκλωσης και της διαλογής , τις χρήσεις γης και εν τέλει το μείζον πρόβλημα της ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης του συνόλου της Θεσσαλονίκης. Από τις προτάσεις των φορέων που αντιδρούν κρατώ και τονίζω την ανάγκη, επιτέλους, τα Πανεπιστήμια της πόλης να μελετήσουν τη σωρευτική ρύπανση που κατατάσσει την Θεσσαλονίκη στις πιο επιβαρυμένες περιβαλλοντικά πόλεις σε ό,τι αφορά τη σωματιδιακή ατμοσφαιρική ρύπανση.

Τον φετινό Ιανουάριο σημειώθηκαν τόσο μεγάλες τιμές αιωρούμενων σωματιδίων στους σταθμούς του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης που δεν επιτρέπουν σε κανέναν να προσπερνά τα ζητήματα ως αναρμόδιος. Άλλωστε, έγινε σε όλους μας κατανοητό ότι οι μεγαλύτερες πυκνώσεις κρουσμάτων και θυμάτων του κορωνοιού προκλήθηκαν στην Λομβαρδία και τη Γιουχάν της εντατικής βιομηχανικής δραστηριότητας και της επιβαρυμένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η μήπως το ξεχάσαμε ήδη;

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Και ενώ όλες οι σύγχρονες θεωρίες διοικητικής και οικονομικής οργάνωσης, εκτιμούν ως μείζονος σημασίας την έννοια της τοπικότητας στον σχεδιασμό και τη συναίνεση, εμείς φαίνεται ότι βαδίζουμε προς τα πίσω. Και στην υπόθεση του «ΤΙΤΑΝ» που προχωρά αγνοώντας την τοπική κοινωνία και στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που αφαιρεί αρμοδιότητες ουσιαστικής απόφασης των πολιτών που έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν για το μέλλον τους. Οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας συγκεντρώνονται σε έναν νέο οργανισμό με έδρα, φυσικά, την Αθήνα και με διακοσμητικές τις γνωμοδοτήσεις της περιφέρειας και των εκπροσώπων της. Αντιγράφω από τις επίσημες κυβερνητικές σελίδες το εξής:

«Σήμερα έχει πλέον αναγνωριστεί παγκοσμίως ότι οι περιβαλλοντικές πολιτικές και νομοθεσίες θα είναι αποτελεσματικές μόνο αν οι πολίτες έχουν επίσημα το δικαίωμα πρόσβασης στις περιβαλλοντικές πληροφορίες, αποκτήσουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως και ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν περιβαλλοντικά ζητήματα..» και απορώ τι σχέση έχουν οι διακηρύξεις με όσα αποφασίζονται. Πλήθος Παγκόσμιων Διασκέψεων κατοχυρώνουν τύποις τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών με κορωνίδα τη «Σύμβαση του Ααρχους» που εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια δίνει δικαίωμα πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες και προσφυγής στη Δικαιοσύνη, για ζητήματα προστασίας, διατήρησης και βελτίωσης της κατάστασης του περιβάλλοντος. Το θέμα ωστόσο, δεν μπορεί να είναι ένας συνεχής κλεφτοπόλεμος αλλά μια διαυγής συμφωνία εταίρων.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Μαΐου 2020