Βάσιμος λόγος απόλυσης (:απαιτείται ένας τέτοιος για να απολύσω εργαζόμενό μου;)
Πολύς λόγος έγινε τον προηγούμενο χρόνο για την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Αφορμή το νομοθέτημα του Μαΐου του 2019 που θέσπισε την αναγκαιότητα της ύπαρξης «βάσιμου λόγου» για την εγκυρότητα μιας τέτοιας απόλυσης. Τα προβλήματα που δημιούργησε ήταν, πραγματικά, πάρα πολλά. Μας απασχόλησαν σε προηγούμενη αρθρογραφία μας (Φ/25.5.2019).
Ακολούθησε, ως ευχάριστη έκπληξη, η αιφνιδιαστική κατάργησή της («αφότου ίσχυσε») τον Αύγουστο του 2019. Τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης (αναγκαίας) νομοθετικής διόρθωσης μας έχουν επίσης απασχολήσει (Φ/18.8.2019).
Ωστόσο, η αναγκαιότητα της ύπαρξης βάσιμου λόγου απόλυσης προβλέπεται και στον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.
Τι, εντέλει, συμβαίνει;
Μπορούν οι επιχειρήσεις/εργοδότες να αισθάνονται ασφαλείς;
Οι προϋποθέσεις της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου παλιότερα και σήμερα
Για την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου δεν χρειαζόταν (μέχρι τον Μάιο του 2019) η επίκληση οποιουδήποτε λόγου. Μόνη προϋπόθεση: η καταβολή της αποζημίωσης απολύσεως.
Ο Αναθεωρημένος Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης (ΑνΕΚΧ) είναι διεθνής σύμβαση για την προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων. Νόμος του κράτους από το 2016. Το άρθρο 24 του ΑνΕΚΧ προϋποθέτει την ύπαρξη βάσιμου λόγου για την απόλυση εργαζομένου. Ενός βάσιμου λόγου που είτε συνδέεται με την ικανότητα ή τη συμπεριφορά του, είτε σχετίζεται με τις λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης.
Τον παρελθόντα Μάιο θεσμοθετήθηκε ως προϋπόθεση της εγκυρότητας της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου η ύπαρξη βάσιμου λόγου, με την έννοια του άρθρου 25 του ΑνΕΚΧ. Η συγκεκριμένη διάταξη αποδείχθηκε πολλαπλώς προβληματική. Καταργήθηκε τον Αύγουστο του 2019 «<i>αφότου ίσχυσε»</i>. Πριν να κλείσει, καν, ένα τρίμηνο ζωής.
<b>Ποια η «αξία» του άρθρου 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη; </b>
Για το θέμα έχουν καταγραφεί δύο απόψεις:
<b>Η πρώτη άποψη </b>(:το άρθρο 24 ΑνΕΚΧ δεν επηρεάζει την προστασία από την απόλυση): Σύμφωνα με την άποψη αυτή, το άρθρο 24 ΑνΕΚΧ δεν άσκησε, ούτε ασκεί, οποιαδήποτε επιρροή στο ελληνικό σύστημα προστασίας από την απόλυση. Η άποψη αυτή (με την οποία, ανεπιφύλακτα, συμφωνεί και ο γράφων) είναι κρατούσα στη νομολογία. Σημαντικότερη, σχετική, απόφαση η ΑΠ 1512/2018. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη άποψη, το κύρος της καταγγελίας «<i>δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ή την ελαττωματικότητα της αιτίας για την οποία γίνεται».</i>
<em><b>Η δεύτερη άποψη </b></em><em>(:το καθεστώς της αναιτιώδους καταγγελίας δεν είναι συμβατό με το άρθρο 24 του ΑνΕΚΧ): Κατ’ αυτήν, το δικαστήριο οφείλει να ερευνά την ύπαρξη ή μη βάσιμου λόγου σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Η συγκεκριμένη άποψη έχει υιοθετηθεί από, μόλις, δύο αποφάσεις (κατωτέρων μάλιστα) δικαστηρίων. </em>
<b>Εν κατακλείδι</b>
Το άρθρο 24 ΑνΕΚΧ αξιώνει την ύπαρξη βάσιμου λόγου σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου.
Για ένα τρίμηνο αξιωνόταν, νομοθετικά, η επίκληση και απόδειξή του από τον εργοδότη. Όχι πλέον.
Η νομολογιακά κρατούσα (και ορθή κατά τον γράφοντα) άποψη είναι πως η διάταξη του άρθρου 24 ΑνΕΚΧ δεν ασκεί οποιαδήποτε επιρροή στο ελληνικό σύστημα προστασίας από την απόλυση. Νομολογιακά έχει καταγραφεί και η αντίθετη άποψη.
Η μόνη απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού (ΑΠ 1512/2018) αποσαφήνισε πως ουδέν έτερο οφείλει ο εργοδότης να πράξει-πέραν της καταβολής της οφειλόμενης αποζημίωσης απόλυσης.
Και ορθά.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 2 Φεβρουαρίου 2020