ΑΠΟΨΕΙΣ

Μας απασχόλησε, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, η υποχρεωτικότητα (ή μη) του εμβολιασμού των εργαζομένων καθώς και οι συνέπειες της (ενδεχόμενης) άρνησης (ή αδυναμίας) τους (:Αρνητές vs Επιχειρήσεις & Οικονομία: 1-0). Τη συγκεκριμένη αρθρογραφία ακολούθησε ένα νομοθέτημα (:ν. 4820/21-ΦΕΚ Α 130/2021), που επιχείρησε να συμβάλλει στη διαχείριση του όλου θέματος. Βοήθησε, άραγε, τις επιχειρήσεις και την οικονομία; Τώρα που «κατακάθισε ο κουρνιαχτός», από τις «ένθεν κακείθεν» φωνασκίες, μπορούμε να κάνουμε μια νηφάλια και σύντομη αποτίμησή του. . Θα μας συνδράμει, στο πλαίσιο αυτό, η απολύτως πρόσφατη διατύπωση απόψεων από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας μας αλλά και η θέση της επιστημονικής κοινότητας.

Η θέση της ΠτΔ (και της Δημοκρατίας μας): Η ευθύνη όλων μας

Ένα από τα κεντρικά συνθήματα στις διαδηλώσεις των αντιεμβολιαστών είναι και το «αλήτες, προδότες, πολιτικοί». Λόγος, αν μη τι άλλο, γεμάτος μίσος και ισοπεδωτικά απαξιωτικός. Λόγος που, σαφώς, υπερβαίνει την ελευθερία του λόγου αλλά και το δικαίωμα στην κριτική.

Αρμόζουν, άραγε, σε όλους τους πολιτικούς μας οι συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί; Κατά την 47^η επέτειο για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ακούσαμε, μεταξύ άλλων, από την ΠτΔ να αποσαφηνίζει:

«Η δημοκρατία δεν προάγει μόνο τα ατομικά δικαιώματα. Η ενάρετη άσκηση της ιδιότητας του πολίτη προϋποθέτει την απόσταση από τον ιδιοτελή εγωισμό και την αναγνώριση του καθολικού. Η ελευθερία μας δεν είναι απεριόριστη και δεν εμπεριέχει τη βλάβη των τρίτων. Η ισχύς της βρίσκεται εντός και όχι εκτός του νόμου. Στην υγειονομική κρίση, συνειδητοποιήσαμε πόσο επιδρούν οι πράξεις και οι αποφάσεις μας στους συνανθρώπους μας. Οι υποχρεώσεις μας στο κοινωνικό σύνολο είναι η άλλη όψη των δικαιωμάτων μας. Καθώς το τέταρτο κύμα εμφανίζεται ακόμη πιο μεταδοτικό, αντιλαμβανόμαστε τη σπουδαιότητα και την επείγουσα ανάγκη του μαζικού εμβολιασμού. Δεν υπάρχει καμία αμφισημία και αμφιβολία: το τέλος της πανδημίας δεν είναι πια ζήτημα καλής τύχης ή μεταφυσικής· είναι δική μας επιλογή και ευθύνη».

Η θέση της επιστημονικής κοινότητας: Ο τρόπος μετάδοσης του κορονοϊού

Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης, του Κολοράντο, της Καλιφόρνια, Βόρειας Καρολίνας, του Τορόντο και του Σαν Ντιέγκο δημοσίευσαν (απολύτως πρόσφατα-15.4.21) μελέτη τους στην έγκυρη Ιατρική Επιθεώρηση “The Lancet” με τίτλο “Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2”.

Η συγκεκριμένη μελέτη καταλήγει:

«Υπάρχουν σταθερές, ισχυρές ενδείξεις ότι το SARS-CoV-2 εξαπλώνεται μέσω αερομεταφερόμενης μετάδοσης ...η εναέρια διαδρομή είναι πιθανό να είναι κυρίαρχη. Η κοινότητα της δημόσιας υγείας πρέπει να ενεργεί αναλόγως και χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση».

Θα πρέπει εμείς, άραγε, να μένουμε άπραγοι και απαθείς σαν κοινωνία στη συγκεκριμένη διαπίστωση; Τι μας αναλογεί να κάνουμε-εκτός από το να έχουμε ανοιχτά τα παράθυρα;

Υποχρέωση επίδειξης πιστοποιητικού εμβολιασμού ή βεβαίωσης νόσησης

Ο (απολύτως) πρόσφατος νόμος, που εισαγωγικά αναφέραμε, κινείται προς την κατεύθυνση που καταγράφει η ΠτΔ αλλά η προαναφερθείσα επιστημονική μελέτη. Στοχεύει να μας υπενθυμίσει (αλλά και, αναγκαία, επιβάλλει) το δημοκρατικό μας καθήκον για τη διασφάλιση της ζωής και την υγείας των περισσότερο ευάλωτων συνανθρώπων μας.

Στο συγκεκριμένο πλαίσιο προβλέπει (:άρθρο 205, εδ. α) πως, μέχρι την 31.12.21, «οι εργαζόμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό απέναντι στον κορωνοϊό COVID-19 ή έχουν νοσήσει εντός του τελευταίου εξαμήνου, υποχρεούνται, όπως επιδεικνύουν στον προϊστάμενο της οργανικής μονάδας όπου υπηρετούν ή στον εργοδότη τους, αντίστοιχα» είτε πιστοποιητικό εμβολιασμού είτε βεβαίωση νόσησης.

Η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού

Το συγκεκριμένο νομοθέτημα επιβάλλει την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού «για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας Υγείας».

Η υποχρεωτικότητα μάλιστα αυτή καταλαμβάνει «όλο το προσωπικό των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και φροντίδας ατόμων με αναπηρία...» (άρθρο 206 §1α). Επίσης «όλο το προσωπικό ...σε ιδιωτικές, δημόσιες και δημοτικές δομές υγείας...» (§2).

Η συγκεκριμένη υποχρέωση δεν καταλαμβάνει εκείνους που νόσησαν («για διάστημα έξι (6) μηνών από τη νόσηση») καθώς και εκείνους που θα είναι σε θέση να αποδείξουν, συγκεκριμένους, λόγους υγείας (ειδικά προσδιορισμένους από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών), που εμποδίζουν τη διενέργεια του εμβολίου (§4).

Οι προθεσμίες της συμμόρφωσης και οι συνέπειες της άρνησης

Προθεσμία για συμμόρφωση ορίστηκε η 16.8.21 (ή, στις περιπτώσεις των δομών υγείας, η 1.9.21). Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες (άρθρο 206 §6). Οι συμβάσεις των «αρνητών» εργαζομένων τίθενται σε αναστολή και, μάλιστα, χωρίς αποδοχές.

Κι όσον αφορά τους εργοδότες που απασχολούν, παρά ταύτα, ανεμβολίαστους εργαζόμενους, απειλείται «βαρύς ο πέλεκυς»: επιβάλλεται πρόστιμο από 10.000 έως 50.000€ για κάθε παράβαση και, σε περίπτωση υποτροπής από 20.000 έως 200.000€ για κάθε παράβαση.

Η δυνατότητα επέκτασης των μέτρων και σε άλλες κατηγορίες εργαζομένων

Αν και λογικά αναμενόμενη, πολλά πυρά συσσώρευσε η διάταξη που προβλέπει δυνατότητα επέκτασης των συγκεκριμένων μέτρων, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, και σε άλλες κατηγορίες εργαζομένων, όπως και η ενδεχόμενη εξειδίκευση των συγκεκριμένων ρυθμίσεων (άρθρο 206 §7).

Με βάση τις μέχρι σήμερα κυβερνητικές δηλώσεις και σχετική ειδησεογραφία, σειρά φαίνεται πως λαμβάνουν, στο πλαίσιο αυτό, κι άλλες κατηγορίες εργαζομένων όπως, λ.χ., οι εκπαιδευτικοί.

Η αντικατάσταση των αρνητών-προσλήψεις ορισμένου χρόνου

Για την κάλυψη των κενών που δημιουργούνται στους φορείς του Δημοσίου Τομέα από τις αναστολές των συμβάσεων εργασίας εκείνων που αρνούνται να εμβολιασθούν, δίνεται η δυνατότητα πρόσληψης προσωπικού με τρίμηνες συμβάσεις ορισμένου χρόνου που είναι δυνατό να παραταθούν για ένα, ακόμα, τρίμηνο (άρθρο 207).

Για τις αντίστοιχες περιπτώσεις και κενά που δημιουργούνται στον ιδιωτικό τομέα, ο εργοδότης, δικαιούται να πράξει κατά βούληση-χωρίς οποιονδήποτε περιορισμό.

Κι η μεγάλη κατηγορία των (λοιπών) επιχειρήσεων;

Καθώς οι ρυθμίσεις που παραπάνω αναφέρθηκαν αναφέρονται σε συγκεκριμένες, μόνον, κατηγορίες εργαζομένων, είναι προφανές πως καμιά άλλη κατηγορία δεν καταλαμβάνεται- τουλάχιστον επί του παρόντος.

Είναι προφανές λοιπόν πως το σύνολο των λοιπών επιχειρήσεων καλούνται να διαχειριστούν αντίστοιχα προβλήματα χωρίς κάλυψη και χωρίς οποιεσδήποτε κατευθύνσεις.

Δυστυχώς.

Κλείναμε το τελευταίο άρθρο από τη σειρά της σχετικής, με το θέμα, αρθρογραφίας μας με την επισήμανση πως: «οι επιχειρήσεις παρουσιάζονται απολύτως ανήμπορες απέναντι στον όποιο εργαζόμενο αρνείται (ακόμα και για μη ιατρικούς λόγους) να εμβολιασθεί. Ας ελπίσουμε πως, σύντομα, θα τους παρασχεθούν τα, απολύτως αναγκαία, νομοθετικά εργαλεία για τη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων».

Η Πολιτεία, εντούτοις, επέλεξε να μην αναλάβει τη συνολική ευθύνη και το σχετικό (αναγκαίο όμως να ληφθεί) πολιτικό κόστος. Περιορίστηκε, επί του παρόντος, σε συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων.

Το βάρος κι η ευθύνη μετακυλίονται,, ως εκ τούτου-αδίκως, στις επιχειρήσεις που καλούνται να λύσουν δυσεπίλυτα προβλήματα: Ανοχή(;) εκείνων που (ακόμα και για μη ιατρικούς λόγους) αρνούνται να εμβολιασθούν, διαχείριση των προβλημάτων που είναι δυνατό να παρουσιαστούν στην παραγωγή ή εξυπηρέτηση των πελατών τους, διαφύλαξη της ζωής και υγείας των εργαζομένων και οικείων τους-ιδίως όσων ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

Ευκταία (στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της ΠτΔ αλλά και, αυτονοήτως, της επιστημονικής κοινότητας) η λήψη των απολύτως αναγκαίων μέτρων από την Πολιτεία.

Το συντομότερο.

*Σε πλήρη μορφή το άρθρο που δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" 1 Αυγούστου 2021