Μέρα που είναι, τι θυμάμαι άραγε από την κρίση των Ιμίων; Του Φάνη Ουγγρίνη
Μέρα που είναι, τι θυμάμαι άραγε από την κρίση των Ιμίων; Έναν επιπόλαιο κοινοτάρχη, που αποφάσισε να κάνει προσωπική εξωτερική πολιτική. Έναν καινούριο πρωθυπουργό με φοιτητικά σύνδρομα απέναντι στο στράτευμα και στις μυστικές υπηρεσίες. Έναν άσχετο υπουργό Άμυνας, βιαστικό ν’ανακτήσει τη χαμένη κομματική του ισχύ. Έναν πολυλογά υπουργό Εξωτερικών. Ενα βυσματία ναύαρχο, ανίδεο για το ρόλο του. Έναν παραμερισμένο διοικητή της ΕΥΠ. Κι ένα τηλεοπτικό σόου από ανόητα κανάλια και όψιμους υπερπατριώτες, στα νεαρά τότε παράθυρα. Σ’αυτή τη φαρσοκωμωδία, το μόνο που έλειπε ήταν ένας Βασίλης Αυλωνίτης ν’αναφωνεί «Ω ρε πού πάμε;» παρακολουθώντας την αναχώρηση του στόλου.
Δυστυχώς το γέλιο γύρισε σε κλάμα όταν οι απέναντι πάτησαν τα Ίμια και τρεις γενναίοι χειριστές ελικοπτέρου έχασαν τη ζωή τους, διατεταγμένοι σε μία άκρως επικίνδυνη αποστολή με απαρχαιωμένο εξοπλισμό. Όσοι υπηρετούσαμε τότε τη θητεία μας παρακολουθούσαμε και συμμετείχαμε σε καταστάσεις σχεδόν σουρεαλιστικες, ειδικά όταν συνειδητοποιούσαμε πως τα πράγματα θα ήταν ασύγκριτα χειρότερα σε περίπτωση γενικευμένης σύγκρουσης. Βλέπαμε ικανότητα εκεί που δε την περιμέναμε και ανικανότητα εκεί όπου ήταν απολύτως απαραίτητη. Βλέπαμε καινούργιες μηχανές να τα φτύνουν και παλιές να λειτουργούν ρολόι. Βλέπαμε εφόδια να λείπουν απελπιστικά κι άλλα να περισσεύουν αδικαιολογητα. Βλέπαμε παλικαράδες να καταρρέουν και ήσυχους τύπους να παίρνουν το παιχνίδι πάνω τους. Μετα την εμπειρία τούτη, μόνη παρηγοριά μας αργότερα ήταν οι πληροφορίες ότι το μπάχαλο πέρα από τον Έβρο ήταν ίδιο και χειρότερο.
Έκτοτε το έθνος μας αισθάνεται πληγωμένο, προδομένο. Μπορεί η βλάβη στο γόητρο της χώρας να μην ήταν αντίστοιχη εκείνης μετά την Κύπρο, όμως επανέκαμψε η παλαιοτερη πεποίθηση ότι οι «αλήτες-προδότες-πολιτικοί» είναι ανίκανοι ή/και πουλημένοι, ακόμη κι αν είναι δημοκρατικά εκλεγμένοι. Θυμίζω εδώ ότι η μαζική αντίδραση στα μνημονιακα μέτρα -ακόμη και στα χρήσιμα- οφείλεται σ’αυτήν ακριβώς την άποψη μιας μεγάλης μάζας Ελλήνων για τους πολιτικούς μας εκπροσώπους. Ίσως η μόνη θετική συνέπεια εκείνης της κρίσης ήταν το σημιτικό «Ευχαριστώ τις Ηνωμένες Πολιτείες» • η αλησμόνητη εκείνη φράση ενταφίασε πέραν κάθε αμφιβολίας την παραδοσιακή αντιαμερικανικη και αντιδυτική στάση του παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ.
Μετά 28 χρόνια, η εικόνα των ενόπλων δυνάμεων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί βελτιωμένη: η επάνδρωση των μονάδων έχει μειωθεί περαιτέρω, η εκπαίδευση των κληρωτων είναι λιγότερη, η πειθαρχία σπανίζει, στιβαρός μηχανισμός διαχείρισης τέτοιων κρίσεων εξακολουθεί να μην υπάρχει, ενώ οι αμφιλεγόμενες αγορές οπλισμου των Τσοχατζόπουλου και Παπαντωνίου έχουν πλεον μικρή θετική επίδραση, εξαιτίας της μνημονιακής πλημμελέστατης συντήρησης του υλικού. Αντίθετα, στο ίδιο διάστημα η τουρκική πολεμική βιομηχανία απογειώθηκε, ο δε στρατός της Γείτονος έγινε ακόμη πιο εμπειροπολεμος, άσχετα με τις ερντογανικές διώξεις. Μόνο μας πλεονέκτημα σήμερα είμαι η ψύχρανση των αμερικανοτουρκικών και τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, όταν οι αντίστοιχες διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα έχουν γίνει ιδιαίτερα θερμές.
Μετά 28 χρόνια, τα Ίμια έχουν πια καταντήσει ξεθωριασμένη ανάμνηση, είναι ένα γεγονός που μάλλον δεν ελήφθη ποτέ αρκούντως σοβαρά από την ηγεσία μας. Αν και εξαιρετικά ευπρόσδεκτες, οι εντυπωσιακές τελευταίες αμυντικές προμήθειες θα μπορούσαν δυστυχώς ν’ αποδειχθούν too little, too late.
