ΑΠΟΨΕΙΣ

Να σου πω εγώ τι ήταν τα τραγούδια για τον άνθρωπο του καθημερινού μόχθου και της φτωχογειτονιάς, τα χρόνια που το άσμα ήταν ο αναστεναγμός που δεν χωρούσε ο ψεύτης κι άδικος ντουνιάς.

Στα καραβάκια του Θερμαϊκού τα χρόνια του ’50 και του ’60, τη «Λευκή» και την «Ευδοκία», ο μπαμπάς έλεγε ότι έπαιζαν «Να με παίρνανε τα σύννεφα οι άνεμοι τα κύματα» με την Σοφία Βέμπο και στα μεγάφωνα του γηπέδου του ΠΑΟΚ στο Συντριβάνι πριν πάει η ομάδα στην Τούμπα, έπαιζαν Μανώλη Χιώτη: «Ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις».

Γι’ αυτό όταν μιλάμε για τραγούδι, να ξέρουμε τι λέμε.

Κάποιοι θυμούνται ακόμα τις μεγάλες τους στιγμές μέσα από τραγούδια. Έτσι ήταν οι παλιές οικογένειες με τα τραπεζώματα, τη γιορτή και το πένθος. Είχες στεναχώρια; Τραγουδούσες. Είχες χαρά; Τραγουδούσες.

Τώρα η μουσική και το τραγούδι είναι περισσότερο ένας καθησυχαστικός θόρυβος στο αμάξι. Μία βαβούρα στο μπαρ.

Άκουγα τις προάλλες έναν παππού να λέει στον εγγονό «μα εσείς με τα ραπ δεν τα τραγουδάτε τα τραγούδια. Τα μιλάτε»!

Αυτά σαν εισαγωγή και πάμε στο θέμα.

Κινδυνεύει σου λέει η κ. Μενδώνη το ελληνικό τραγούδι, όπως και το γαλλικό άλλωστε, όπως λένε οι Γάλλοι, από την γενικευμένη «έφοδο» του αγγλόφωνου σε όλα τα μέσα της μετάδοσής του (ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο, social media) και από την παγκοσμιοποιημένη επικράτηση μίας συγκεκριμένης μουσικής μόδας. ΟΚ, έτσι είναι.

Η συζήτηση που άρχισε με το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού και περιλαμβάνει από «καζούρα» και αστεϊσμούς στο Facebook, μέχρι καυγάδες μεταξύ ακροατών του ραδιοφώνου και πολυφωνική αρθρογραφία, έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Το ίδιο και οι νομικές διαφωνίες για το πόσο θα αντέξουν τέτοιες ρυθμίσεις σε ένα ευρωπαϊκό δικαστήριο.

Το υπουργείο πιστεύει ότι δίνει κίνητρα για να ακούγεται περισσότερο και να προστατεύεται το ελληνόφωνο τραγούδι, άλλα και να στηριχθούν οι Έλληνες δημιουργοί. Αυτά τονίζει σε δηλώσεις και συνεντεύξεις της η υπουργός, προσθέτοντας ότι ο στόχος είναι «η προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».

Σε ό,τι αφορά ειδικά στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, προτείνεται το εξής: Αν ένα ραδιόφωνο θέλει να βάλει το προβλεπόμενο ποσοστό ελληνόφωνου τραγουδιού, θα έχει περισσότερο διαφημιστικό χρόνο.

Συγκεκριμένα, προτείνεται η επέκταση του ορίου διαφημιστικού χρόνου στους ραδιοσταθμούς ξενόγλωσσου ρεπερτορίου που θα αυξήσουν τη μετάδοση ελληνόφωνων τραγουδιών (δίνεται η δυνατότητα μέχρι και για 30% περισσότερες διαφημίσεις, σε περίπτωση που η αύξηση του ελληνόφωνου ρεπερτορίου ξεπεράσει το 50%).

Το θέμα αγγίζει και μουσεία, σταθμούς τρένων, αεροδρόμια και την παραγωγή ταινιών και σειρών που χρηματοδοτεί το δημόσιο.

Μέχρι να λήξει η διαβούλευση (στις 14 Μαρτίου) το θέμα δεν θα μας αφήσει να πλήξουμε αλλά και δεν είναι ελαφράς κατανάλωσης. Έχει βάθος.

Στα ΜΜΕ άρχισαν οι αντιπαραθέσεις:

* Τι είδους ελληνόφωνο τραγούδι θα παίζεται ακριβώς στα ξενοδοχεία, στα ασανσέρ των θερέτρων, στα εμπορικά κέντρα, τους χώρους αναμονής των μέσων μεταφοράς;

* Στην ποσόστωση θα συμπεριληφθεί και η ορχηστρική βερσιόν ενός ελληνόφωνου τραγουδιού;

* Έχουν κάποιοι δίκιο οι θεσμοί των ξενοδόχων που ζητούν την απόσυρση της διάταξης κάνοντας λόγο για προχειρότητα και «κρατικό παρεμβατισμό»;

* Αντιγράψαμε τους Γάλλους -με 30 χρόνια καθυστέρηση-οι οποίοι επέβαλαν στους εκεί ραδιοφωνικούς σταθμούς να μεταδίδουν γαλλόφωνο τραγούδι στο 40% του χρόνου που διατίθεται στη μουσική και μάλιστα με έμφαση στους νέους δημιουργούς;

Ήδη άρχισαν και οι ανεκδοτολογικού χαρακτήρα προσεγγίσεις -όπως «δεν είναι δουλειά του κράτους να κάνει τον… DJ» -αλλά και οι πολιτικές προεκτάσεις που δίνουν κάποιοι στο θέμα, πιστεύοντας πως στόχος της κυβέρνησης είναι να απευθυνθεί με καθησυχαστικό τρόπο στα πιο συντηρητικά και «εθνοκεντρικά» στρώματα ύστερα μάλιστα από το «σοκ» με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Στις 29 Φεβρουαρίου αναρτήθηκε στο opengov και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού, με τίτλο «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς - Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού».

Παράλληλα, με το νομοσχέδιο προωθείται η δημιουργία διαδικτυακής βάσης δεδομένων για το ελληνόφωνο τραγούδι και την ορχηστρική μουσική Ελλήνων δημιουργών.

Έγραψα πως το θέμα έχει βάθος. Πάει μακριά.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, για παράδειγμα, έχει ρίξει το βάρος του στην προσπάθεια να κρατήσει ζωντανά τα γαλλικά στη μηχανή της ΕΕ στις Βρυξέλλες, το Λουξεμβούργο και το Στρασβούργο, τους πυλώνες της Ένωσης.

«Τα αγγλικά δεν πρέπει να είναι η μόνη ξένη γλώσσα που μιλούν οι Ευρωπαίοι», είχε πει ο Μακρόν αμέσως μετά την εκλογή του το 2017.

Άλλο βέβαια οι ομιλούμενες γλώσσες στην ΕΕ και άλλο το τραγούδι. Η ανησυχία όμως έχει την ίδια αφετηρία.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.03.2024