Όταν οι γραφειοκράτες γράφουν, η πραγματικότητα γελάει
«Η ιδιοκτησία έχει σκοτούρες, κυρία Θεώνη μου» λέει ο Βασίλης Αυλωνίτης / εργολάβος Νεόκοσμος στην Γεωργία Βασιλειάδου / Θεώνη Κανελοπιπερίδου προσπαθώντας να την πείσει να του πουλήσει ή να του δώσει με αντιπαροχή το οικόπεδο με την «χαμοκέλα» της («Ο Θησαυρός του Μακαρίτη», Τσιφόρος - Βασιλειάδης, Φίνος Φιλμ, 1959). Όντως έχει και πρέπει να έχει. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία υφίσταται περιορισμούς και ένας στοιχειώδης εξ αυτών είναι ότι το ακίνητο δεν μπορεί να αποτελεί πηγή όχλησης ή κινδύνου για τους περιοίκους. Ο ιδιοκτήτης που απολαμβάνει την ωφέλεια έχει και την υποχρέωση να το συντηρεί. Έτσι συμβαίνει σε όλες τις σοβαρές χώρες. Εκεί, μάλιστα, αν τους πεις ότι θα αφήσεις τα κλαδέματα έξω από την πόρτα για να τα πάρει το απορριμματοφόρο του δήμου, θα σου φορέσουν ζουρλομανδύα. Ο ιδιοκτήτης έχει και την ευθύνη της αποκομιδής. Ή θα πληρώσει σε μία ιδιωτική εταιρεία ή θα αγοράσει ηλεκτρικό κλαδοτεμαχιστή για να τα τεμαχίσει και να τα ρίξει στον κήπο για λίπασμα.
Αλλά όπως συχνά συμβαίνει στην Ελλάδα, μία σωστή ιδέα νομοθετήθηκε στο πόδι και πιθανώς από ανθρώπους που δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα. Και όπως εξίσου συχνά συμβαίνει, πίσω από τον νόμο υπάρχει το συμφέρον μίας συντεχνίας. Εν προκειμένω των μηχανικών η οποία δεν προλαβαίνει να μετρά τις επιτυχίες του επίμονου lobbying που εφάρμοσε δίπλα σε όλες τις κυβερνήσεις και τελειοποίησε με την σημερινή. Αυτοψίες-υπαγωγές-τακτοποιήσεις, παντελώς άχρηστα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης, καινούρια τοπογραφικά με συντεταγμένες ΕΓΣΑ, Ηλεκτρονική Ταυτότητα Ακινήτου, τώρα και μελέτη πυροπροστασίας σε κατοικίες. Ο κλάδος κατεβάζει ιδέες, οι υπουργοί υπογράφουν και οι πολίτες πληρώνουν.
Λογικό είναι οι ιδιοκτήτες που δεν καθαρίζουν τα οικόπεδά τους να πληρώνουν πρόστιμο. Αλλά τι γίνεται με τις συγκυριότητες; Είναι λογικό το πρόστιμο να μην επιμερίζεται ανάλογα με το ποσοστό καθενός και εντέλει και εκείνος που κατέχει 5% και εκείνος που κατέχει 95%, να πληρώνουν από 100% -δηλαδή δέκα άτομα να πληρώνουν δέκα πλήρη πρόστιμα; Τι γίνεται με τον δύστροπο ή τον εξαφανισμένο συνιδιοκτήτη; Θα πληρώνουν οι υπόλοιποι για να καθαρίσουν το οικόπεδο και μετά θα τρέχουν στα δικαστήρια, δηλαδή ζήσε Μάη μου; Τι γίνεται με τις κάθετες ιδιοκτησίες όπου υπάρχουν τμήματα αποκλειστικής χρήσης; Θα καθαρίζουν οι εννέα τα δικά τους τμήματα αλλά θα πληρώνουν πρόστιμο επειδή δεν καθάρισε το δικό του ο δέκατος; Τίποτε από αυτά δεν έχει εύκολη απάντηση αλλά και τίποτε από αυτά -συνηθέστατες περιπτώσεις στην καθημερινότητα- δεν φαίνεται να προβλημάτισε.
Πάμε σε κάτι άλλο. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε απόσταση τριακοσίων μέτρων από δασική έκταση πρέπει να συντάξουν μελέτη ενεργητικής και παθητικής πυροπροστασίας. Αν νομίζετε ότι δάσος είναι μόνο το δάσος, ανοίξτε τον δασικό χάρτη του νομού Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν εκατοντάδες μικρορέματα που ισοδυναμούν με δάσος και γύρω τους χωράφια ή κατοικίες με κήπους -πάντως, καμία σχέση με το δάσος. Όλοι οι ιδιοκτήτες, δηλαδή χιλιάδες στον νομό Θεσσαλονίκης και δεκάδες χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα, πρέπει να απευθυνθούν σε μηχανικό για να συντάξει μελέτη πυροπροστασίας. Την οποία, φυσικά, θα εφαρμόσουν. Αυτό σημαίνει ότι όχι απλώς θα καθαρίσουν το αγροτεμάχιο ή οικόπεδο αλλά θα κόψουν δέντρα, θα αντικαταστήσουν κουφώματα και στέγες, γενικώς θα επέμβουν και στο κτίριο, όχι μόνο στην αυλή. Και τέλος πάντων, ας πούμε ότι πληρώνουν τα παράλογα ποσά που κυκλοφορούν για τις μελέτες. Πώς θα ανταποκριθούν στη δαπάνη για την εφαρμογή τους; Αφήστε το αισθητικό μέρος του προβλήματος, ότι ωραίοι κήποι θα γίνουν κρανίου τόπος. Με ποια αντίληψη περί «καλής νομοθετήσεως» θα τους φορτώσουν με πρόστιμα για ενέργειες που αδυνατούν να κάνουν; Οι γραφειοκράτες της κυβέρνησης σχεδιάζουν αλλά η πραγματικότητα γελάει μαζί τους. Και εδώ, ως συνήθως…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23.06.2024
