ΑΠΟΨΕΙΣ

Μία πρώτη, συνοπτική ματιά στα αποτελέσματα των χθεσινών πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία:

• Επιβεβαιώνεται ότι η πρωτοβουλία Μακρόν για διάλυση της Βουλής ήταν επιπόλαιη. Τώρα ο ίδιος θα υποχρεωθεί σε cohabitation (συγκατοίκηση) με την Αριστερά ή με την Ακροδεξιά, με αποτέλεσμα αστάθεια στη χώρα του. Η αστάθεια θα προκαλέσει προβλήματα στην οικονομική και στην εξωτερική πολιτική. Η ελπίδα του να συσπειρωθούν οι ψηφοφόροι του δεν εκπληρώθηκε, ενώ ο επιθυμούμενος υποβιβασμος της Λεπέν σε… Μελόνι δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένος. Δεν μπορεί καν να αποκλειστεί παραίτηση του στο ορατό μέλλον. Πάντως ήταν παρήγορη η άνοδος του ευρώ στις σημερινές αγορές.
• Η πολύ υψηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων (η υψηλότερη των τελευταίων δεκαετιών) ίσως συνέβαλε στα κατώτερα των αναμενομένων αποτελέσματα για το RN. Είναι πολύ πιθανό πως πολλοί Γάλλοι μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς επέλεξαν να μην απέχουν, ώστε να ανασχεθεί η Ακροδεξιά.
• Με 33,5% η πρώτη θέση ανήκει ξεκάθαρα στον Εθνικό Συναγερμό (RN), που τυπικά εκπροσωπείται από τον 28χρονο Ζορντάν Μπαρντελά, πρόσωπο σαφώς πιο…πιασάρικο. Ο Μπαρντελά δεν συγκέντρωσε τις 289 έδρες που χρειάζεται για να έχει αυτοδυναμία στη Βουλή και όλα θα κριθούν στο δεύτερο γύρο, όπου θα συμμετάσχουν όσα κόμματα έλαβαν άνω του 12,5%.
• Όπως αναμενόταν, τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), η αριστερή συμμαχία υπό την ηγεσία Μελανσόν, η οποία συγκεντρώνει ποσοστό 28%, δηλαδή ελαφρώς ανώτερο εκείνου που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις.
• Ευρισκόμενη στην τρίτη θέση η παράταξη Μακρόν με ποσοστό κοντά στο 22% • το ποσοστό της είναι επίσης καλύτερο από όσο προβλεπόταν, μα και πάλι αποτελεί καταδίκη πολιτικών στη δεύτερη θητεία του Γάλλου προέδρου.
• Λίγο καλύτερα από τα προγνωστικά πήγαν και οι Ρεπουμπλικάνοι (πρώην Γκωλικοί), ένα κεντροδεξιό κόμμα που τελικα κινηθηκε στο 6,6%. Ωστόσο οι Ρεπουμπλικάνοι αντιμετωπίζουν εσωτερικά προβλήματα, καθώς ένα τμήμα τους είναι υπέρ της προγραμματικής σύγκλισης με το RN.
• Από τις δηλώσεις Μακρόν και Μελανσόν είναι ξεκάθαρο πως στον δεύτερο γύρο θα αγωνιστούν από κοινού ώστε να (ξανα)αποτραπεί η επικράτηση Λεπέν. Αυτή η κίνηση δεν αποτελεί έκπληξη αλλά δεν είναι και σίγουρο πως θα φέρει αποτέλεσμα. Πολλά θα εξαρτηθούν από τα επιμέρους αποτελέσματα στις εκλογικές περιφέρειες: πού είναι πρώτο το RN, και τι κατά τόπους ποσοστά έλαβε το κάθε κόμμα ή συμμαχία. Πάντως η θέση του υπουργού οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ για μη ψήφο στο LFI (κόμμα-μέλος του NFP) συνηγορεί στην άποψη ότι τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
• Το κόμμα Μακρόν είναι κεντρώο, άρα έχει και πρώην κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, των οποίων η εκλογική συμπεριφορά δεν μπορεί να προεξοφληθεί. Σύμφωνα με ποιοτικά στοιχεία, κορυφαίο ζήτημα για τους Γάλλους είναι η ακρίβεια, ενώ έπεται η μετανάστευση, με τα υπόλοιπα (υγεία, ασφάλεια, παιδεία, εξωτερική πολιτική) να ακολουθούν σε σημαντική απόσταση. Ως προς το πρώτο ζήτημα λαϊκιστικές (άρα μαζικά ελκυστικές) θέσεις έχουν καταθέσει και τα δύο πρώτα κόμματα. Ως προς το δεύτερο, σαφές προβάδισμα έχει το RN.
• Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο κυβέρνησης μειοψηφίας, είτε από συνασπισμό του Νέου Λαϊκού Μετώπου με το κόμμα Μακρόν, είτε από άλλον από Εθνικό Μέτωπο-Ρεπουμπλικανούς, ασχέτως αν Μπαρντελά απέκλεισε τέτοιο ενδεχόμενο.
• Η συμμετοχή των ψηφοφόρων στον δεύτερο γύρο θα παίξει τον πλέον καθοριστικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Είναι εξαιρετικά πιθανό ότι αριθμός Ρεπουμπλικάνων, Σοσιαλιστών και Μακρονιστών ψηφοφόρων θα απέχουν. Επίσης σημαντικό κριτήριο συμμετοχης θα είναι και η προσωπικότητα των κατά τόπους υποψηφίων (το γαλλικό σύστημα είναι πλειοψηφικό).
• Ίσως συμφέρει τη Λεπέν μια τυχόν επικράτηση των συγκυριακών αντιπάλων της. Η πιθανότατη μεταξύ τους ασυνεννοησία θα ευνοήσει τις προεδρικές βλέψεις της για το 2027.
• Από τα αποτελέσματα συμπεραίνουμε πως η Γαλλία είναι σχεδόν απολύτως διχασμένη στον άξονα Αριστερά-Δεξιά, όπως άλλωστε και οι ΗΠΑ, με τις ακραίες φωνές να κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο. Ακόμη και η παθιασμενη αντισυσπειρωση κατά του RN ίσως αποδειχθεί μπούμερανγκ, καθώς θα αντιμετωπιστεί ως χειραγώγηση από ορισμένους ψηφοφόρους (για πολλούς, ο Μελανσόν είναι του ιδίου φυράματος με τη Λεπέν), οι οποίοι έχουν δικαιολογημένα παράπονα υποβάθμισης του επιπέδου ζωής του. Τούτου λεχθέντος, όποιος κι αν επικρατήσει στη φάση αυτή, η χώρα εισέρχεται σε νέα εποχή.
• Ο Πούτιν σίγουρα τρίβει τα χέρια του • σε αντίθεση με τον Μακρόν, Λεπέν και Μελανσόν βλέπουν με συμπάθεια τον αντιδυτικισμό του.