Το πολιτικά «τρελό» καλοκαίρι της Ευρώπης
Ποιος θα το έλεγε… Η Βρετανία ξεπροβάλλει ξαφνικά ως ένας φάρος σταθερότητας στην Ευρώπη και τώρα είναι η Γαλλία που βρίσκεται σε αναταραχή.
Τρέλαναν και το… φλας του αυτοκινήτου οι ψηφοφόροι. Αν μη τι άλλο εγκαινίασαν μία νέα πολιτική εποχή στην οποία κυριαρχούν το απρόβλεπτο και ο αιφνιδιασμός και όχι τα στερεότυπα.
Εν μέσω μιας χιλιοτραγουδισμένη «δεξιάς στροφής» στην Ευρώπη οι Βρετανοί πήγαν τελικά όπως το προανήγγειλαν οι δημοσκοπήσεις: προς τα κεντροαριστερά.
Οι Γάλλοι πάλι το τερμάτισαν: Τη μία Κυριακή φουλ δεξιά, την επόμενη φουλ Αριστερά.
Οι πρώτες ημέρες του Ιουλίου ήταν χωρίς άλλο διδακτικές. Η Βρετανία έχει τώρα μία ισχυρή, σταθερή, κεντρώα κυβέρνηση που θέλει να επαναφέρει τις σχέσεις με την ΕΕ σε ειδυλλιακό επίπεδο μετά τα καμώματα και τις συνέπειες του brexit, ενώ πολλοί ψηφοφόροι στη Γαλλία συσπειρώθηκαν για να κρατήσουν το σκληρό μέτωπο της Λεπέν μακριά από την εξουσία. Τελικά το κατάφεραν σπρώχνοντας όμως εκ νέου τη χώρα στην περιδίνηση.
Το αποτέλεσμα βέβαια ήδη γεννά ποίκιλλες ερμηνείες γιατί η Γαλλία φαίνεται έτοιμη για μία περίοδο αδύναμης, ασταθούς, διχασμένης κυβέρνησης που θα δυσκολεύει και ολόκληρη την ΕΕ.
Τα πολιτικά σοκ συνεχίζονται σε ένα κρίσιμο έτος όπως το 2024, για την ήπειρό μας, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν παράλληλα να συνεχίζει να σφυροκοπά την Ουκρανία και τον Ντόναλντ Τραμπ να είναι όσο ποτέ τα τελευταία χρόνια πιθανόν να γίνει ξανά πρόεδρος των ΗΠΑ, εκτός κι αν ο Τζο Μπάιντεν παραμερίσει -όπως θα έπρεπε και όπως του προτείνουν εμβληματικά στελέχη και εφημερίδες των Δημοκρατικών- ο όποιος όμως έχει στυλώσει τα πόδια σε μια πρωτοφανή, πείσμονα στάση.
Οι συστημικές δυνάμεις και κονδυλοφόροι στην ΕΕ το διαλαλούν: «Το φάντασμα του λαϊκισμού πλανάται πάνω από την Ευρώπη». Μαζί με τον φανατισμό, τον ευρωσκεπτικισμό και την έλλειψη «ορθολογισμού».
Αυτά λένε οι μεταρρυθμιστές, οι φιλελεύθεροι και οι κατά τεκμήριο πιο εύποροι και μορφωμένοι (συμβατικά και ψηφιακά) πολίτες. Έτσι είναι αλλά και έτσι βολεύει να λένε.
Πριν από μία εβδομάδα ο κίνδυνος ήταν η ενδυνάμωση του κόμματος της Λεπέν. Τώρα τις ανησυχίες τις γεννά ο Μελανσόν.
Το θέμα είναι ότι πλην εξτρεμιστικών εξαιρέσεων οι πιο πολλοί από αυτούς που αντιδρούν απρόβλεπτα και στρέφονται προς τον λαϊκισμό αντιδρούν ουσιαστικά στον επερχόμενο οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό τους και στη διαρκή αύξηση των ήδη προκλητικών ανισοτήτων στην Ευρώπη. Αν προσθέσει κανείς το άλλο «φάντασμα», αυτό του μεταναστευτικού, έχει μία πιο πλήρη εικόνα.
Οι ψηφοφόροι βλέπουν να διογκώνονται μαζί και ταυτοχρόνως ένας ασύδοτος μέχρι σήψεως πλούτος για ολίγους και μία αβάσταχτη φτώχεια για όλο και πιο πολλούς, οι οποίοι δεν έχουν στον ήλιο μοίρα στην ψηφιακή εποχή ως «νεο-αναλφάβητοι», αλλά και ενόψει της νέας εφιαλτικής ανεργίας λόγω Τεχνητής Νοημοσύνης και ψηφιακών αυτοματισμών που καταργούν συνεχώς ολόκληρους κλάδους εργασίας που κάποτε ανθούσαν.
Δεν ανήκω σ’ αυτούς που πιστεύουν ότι κάποια «μύγα» τσίμπησε πλατειά στρώματα κυρίως από τη φτωχολογιά και ασπάστηκαν ξαφνικά την ξενοφοβική Ακροδεξιά και την λαϊκίστική αριστερά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το μεγαλύτερο μεταπολεμικό επίτευγμα πολιτικής, οικονομικής δημοκρατικής ενοποίησης. Πρέπει όμως να διαχειριστεί τον θανάσιμο κίνδυνο της περιθωριοποίησης και του αποκλεισμού που προαναφέραμε. Καλή η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και το ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά δίπλα στην θεσμική και ιδεολογική του διάσταση πρέπει να προστεθεί και η επείγουσα ανάγκη για βελτίωση της καθημερινότητας, της απασχόλησης, της αλλαγής της ζωής των πολλών…
Η Βρετανία έχει μία υπεύθυνη, ρεαλιστική κυβέρνηση της κεντροαριστεράς, που θα δοκιμάζει να αλλάξει τη μοίρα της χώρας για έως και πέντε χρόνια. Διευθύνεται από έναν πρώην δικηγόρο ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποφασισμένο να υπερασπιστεί το κράτος δικαίου στο εσωτερικό και όσο μπορεί διεθνώς και προσφέρει ένα συνετό «μείγμα» οικονομίας της αγοράς, κρατικής παρέμβασης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Παράλληλα δείχνει να υποστηρίζει την Ουκρανία και ήδη δεσμεύεται να επιδιώξει καλές σχέσεις με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Εκεί που δείχνει να το πάει η εκτός ΕΕ Βρετανία, ταιριάζει πολύ καλύτερα με τις αξίες της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση από ό,τι η κυβέρνηση ενός κράτους-μέλους όπως η Ουγγαρία, με τον αντιφιλελεύθερο εθνικιστή ηγέτη της , Βίκτορ Όρμπαν.
Και αυτό τα λέει όλα για το πολιτικά τρελό καλοκαίρι της Ευρώπης του 2024.
Σε ό,τι αφορά στα δικά μας, οι συνθήκες αλλά και οι ιδιαιτερότητες στα πολιτικά συστήματα της Ελλάδας και της Γαλλίας καθιστούν επισφαλή τη μηχανιστικής εμπνεύσεως πρόβλεψη-επιθυμία κάποιων «να βρούμε κι εμείς έναν Μελανσόν».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.07.2024