ΑΠΟΨΕΙΣ

Μας απασχόλησαν, ήδη, οι λόγοι ακυρότητας απόφασης ΓΣ. Θα μας απασχολήσει, εδώ, η προβολή της (:δικαστική και εξώδικη) καθώς και τα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να την προβάλλουν.

Δικαστική Προβολή Ακυρότητας

Στην περίπτωση που μια απόφαση ΓΣ είναι άκυρη κατά τον νόμο, η ακυρότητά της αυτή είναι αυτοδίκαιη και μάλιστα από τη λήψη της. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τις ακυρώσιμες αποφάσεις δεν απαιτείται, στην περίπτωση της ακυρότητας, (διαπλαστική) δικαστική απόφαση, η οποία να την κηρύσσει. Κι εύλογα, καθώς η άκυρη απόφαση θεωρείται σαν να μην ελήφθη.

Για την προβολή, δικαστικά, της ακυρότητας απόφασης ΓΣ απαιτείται η άσκηση αναγνωριστικής αγωγήw. Είναι, όμως, δυνατό να προβληθεί, εναλλακτικά, και με την άσκηση ανταγωγής ή ένστασης. Επί ανοιγείσας δίκης, το δικαστήριο ενδέχεται να παραστεί ανάγκη να προβεί, αυτεπαγγέλτως, σε παρεμπίπτουσα κρίση επί του κύρους απόφασης ΓΣ-ως προδικαστικό ζήτημα της κύριας δίκης. Εφόσον, όμως, βρισκόμαστε, εντός της ενιαύσιας προθεσμίας για την προβολή της ακυρότητας.

Εύλογο, όμως, προκύπτει το ερώτημα: Ποιός ο σκοπός της δικαστικής προβολής της ακυρότητας μιας (άκυρης) απόφασης ΓΣ, όταν η ενδεχόμενη ακυρότητα της τελευταίας υφίσταται αυτοδικαίως; Προφανώς για να μην υφίσταται αμφιβολία αναφορικά με την ακυρότητα της απόφασης. Και, το σημαντικότερο, για την αποφυγή ίασης του ελαττώματος με την παρέλευση της ενιαύσιας προθεσμίας (η οποία, σε επόμενη αρθρογραφία μας θα μας απασχολήσει).

…Ειδικότερα Ως Προς Την Αναγνωριστική Αγωγή Ακυρότητας

Η αγωγή για την αναγνώριση της ακυρότητας της απόφασης ΓΣ αγωγή εκδικάζεται ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου της έδρας της εταιρείας Ως έδρα της εταιρείας νοείται, εδώ, η πραγματική (και όχι η καταστατική).

Η αγωγή θα πρέπει να στρέφεται κατά της ίδιας της ΑΕ.

Παροχή Προσωρινής Δικαστική Προστασίας

Όπως και στην περίπτωση της αγωγής ακυρωσίας, έτσι και στην περίπτωση της ακυρότητας απόφασης ΓΣ, ο νομοθέτης συμπεριέλαβε, ρητά, στον νόμο πρόβλεψη για την παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας.

Σύμφωνα με την ισχύουσα ρύθμιση, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει ασφαλιστικά μέτρα και πριν από την άσκηση της αγωγής ακυρότητας απόφασης της ΓΣ. Στην περίπτωση αυτή, η αγωγή ακυρότητας πρέπει να ασκηθεί εντός 15ημέρου από την έκδοση της απόφασης που διέταξε τα ασφαλιστικά μέτρα. Διαφορετικά, τα ασφαλιστικά μέτρα αίρονται αυτοδικαίως. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που η αγωγή ασκηθεί μετά την πάροδο της ενιαύσιας προθεσμίας προβολής της ακυρότητας.

Όπως, επιπλέον, ρητά προβλέπεται, το δικαστήριο είναι δυνατό να διατάξει και την προσωρινή αναστολή της ισχύος της απόφασης της ΓΣ. Ακριβέστερα: την αναστολή εφαρμογής της.

Εξώδικη Προβολή Ακυρότητας

Η προβολή της ακυρότητας απόφασης ΓΣ μπορεί να λάβει χώρα με «…ρητή έγγραφη εξώδικη δήλωση» απευθυνόμενη προς την ΑΕ εντός ενιαύσιας προθεσμίας. Δεν αρκεί, επομένως, η εξώδικη προβολή να λάβει χώρα με δήλωση μετόχου που καταχωρίζεται στα πρακτικά της ΓΣ.

Η ρητή και έγγραφη εξώδικη προβολή της ακυρότητας, πρέπει, επιπλέον, για να είναι ορισμένη, να αφορά σε συγκεκριμένη απόφαση και να περιγράφει (έστω και με συντομία) τον λόγο της ακυρότητας.

Νομιμοποιούμενα Πρόσωπα

Στην προβολή της ακυρότητας (δικαστικά ή εξώδικα) νομιμοποιούνται ενεργητικά να προβεί κάθε πρόσωπο, μέτοχος ή τρίτος, που έχει έννομο συμφέρον.

Οι Μέτοχοι

Ο νόμος αναφέρει ρητά τους μετόχους της ΑΕ ως νομιμοποιούμενους ενεργητικά να προβάλουν τυχόν ακυρότητα απόφασης ΓΣ. Μάλιστα, μολονότι η ρύθμιση απαιτεί για όλα τα νομιμοποιούμενα πρόσωπα την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος, για τους μετόχους υποστηρίζεται ότι δεν απαιτείται η άκυρη απόφαση να βάλει κατά των στενών/ιδίων συμφερόντων τους. Τούτο διότι το έννομο συμφέρον του μετόχου υφίσταται, ήδη, δεδομένης της μετοχικής τους ιδιότητας. Ο μέτοχος δικαιούται, σαφώς, να ελέγχει την νομότυπη λήψη των αποφάσεων της ΑΕ. Η θέση αυτή γινόταν δεκτή και υπό το προϊσχύσαν καθεστώς, παρά τις αντίθετες απόψεις που έχουν, ήδη, διατυπωθεί.

Γίνεται, επίσης, δεκτό ότι ο μέτοχος δικαιούται να προβεί σε προβολή ακυρότητας ακόμη κι αν την υπερψήφισε ή, έστω, δεν αντιτάχθηκε κατ’ αυτής. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, η συμπεριφορά του ελέγχεται υπό το πρίσμα της καταχρηστικότητας.

Όπως ρητά ορίζεται, η προβολή ακυρότητας εκ μέρους μετόχου λόγω έλλειψης σύγκλησης της ΓΣ δεν είναι επιτρεπτή στην ακόλουθη περίπτωση: αν ο εν λόγω μέτοχος, μεταγενέστερα, δήλωσε προς την εταιρεία εγγράφως ή με δήλωσή του στα πρακτικά, ότι η ΓΣ, στο πλαίσιο της οποίας ελήφθη η ελαττωματική απόφαση, συνεδρίασε νομίμως. Δικαιολογητική βάση αποστέρησης του δικαιώματος προβολής της ακυρότητας της απόφασης από τον συγκεκριμένο μέτοχο αποτελεί (και εν προκειμένω) η αποφυγή καταχρηστικών συμπεριφορών.

Τα Μέλη ΔΣ

Ο νόμος δεν προβαίνει σε ρητή αναφορά στα μέλη του ΔΣ. Νομιμοποιούνται, όμως, ενεργητικά (αυτονοήτως) να προβάλουν την ακυρότητα απόφασης ΓΣ. Κι όπως ορθά υποστηρίζεται, χωρίς να επικαλεστούν και να αποδείξουν ειδικό έννομο συμφέρον. Η οργανική τους θέση, εξάλλου, και η υποχρέωση επιμελούς διαχείρισης συνιστούν επαρκή βάση για να δικαιολογηθεί η προβολή της ακυρότητας από μέρους τους.

Τρίτα Πρόσωπα

Τρίτα πρόσωπα (μη μέτοχοι και μη μέλη ΔΣ-συμπεριλαμβανομένων και των ομολογιούχων δανειστών και των κατόχων ιδρυτικών τίτλων) οφείλουν να επικαλεστούν και να αποδείξουν ειδικό έννομο συμφέρον, προκειμένου να προβάλουν ακυρότητα απόφασης ΓΣ. Απαιτείται, δηλαδή, η επίμαχη απόφαση να θίγει τα συμφέροντά τους.

Τα εν λόγω (τρίτα) πρόσωπα, επί αναγνωριστικής αγωγής για την ακυρότητα απόφασης ΓΣ, νομιμοποιούνται σε πρόσθετη παρέμβαση. Τούτο, εξαιτίας της έναντι πάντων (erga omnes -όπως σε επόμενη αρθρογραφία μας θα δούμε) ισχύος της απόφασης που αναγνωρίζει την ακυρότητα.

Είναι απολύτως περιορισμένος, και εύλογα, ο κύκλος των προσώπων που δικαιούνται να προβάλλουν ακυρότητα απόφασης ΓΣ: κατά βάση οι μετόχοι της, τα μέλη του ΔΣ και εκείνοι που δικαιολογούν ειδικό έννομο συμφέρον. Η ακυρότητα είναι δυνατόν να προβληθεί εξώδικα αλλά και δικαστικά˙ είναι δυνατό να παρασχεθεί, υπό προϋποθέσεις, προσωρινή δικαστική προστασία, με την έννοια της αναστολής της εφαρμογής της επίμαχης απόφασης. Καθώς μια τέτοια συνέπεια (:κήρυξη ακυρότητα απόφασης ΓΣ) είναι εξαιρετικά σημαντική στη ζωή της ΑΕ, ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να λαμβάνεται (ιδίως από τους εκπροσώπους της ΑΕ και τους νομικούς τους παραστάτες) για την αποτροπή των εξαιρετικά σοβαρών συνεπειών της. Η προθεσμία πάντως προβολής της ακυρότητας και τα υπόλοιπα, σημαντικά σχετικά, θέματα, θα μας απασχολήσουν σε επόμενη αρθρογραφία μας.

Σημ.1: Το παρόν άρθρο με τίτλο «Ακυρότητα Αποφάσεων ΓΣ: Προβολή & Νομιμοποιούμενοι» σε πλήρη μορφή.

Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.