ΑΠΟΨΕΙΣ

Τις προηγούμενες ημέρες απαξιώθηκε ακόμη ένα σύμβολο της μεταπολιτευτικής Αριστεράς, και μάλιστα δια στόματος Τσίπρα: η απλή αναλογική, αφού ο πλέον διαπρύσιος θιασώτης της την καταδίκασε ως υπαίτια μίας Βουλής αποτελούμενης από γραφικά κομματίδια. Ρίχθηκαν λοιπόν στο καλάθι εύηχα ιδεώδη του παρελθόντος. Απεδείχθη πως η απλή θα ήταν καλή μόνο αν υπονόμευε τη σταθερότητα των… συστημικών κυβερνήσεων, όχι τον ΣΥΡΙΖΑ.

Φυσικά δεν περιμέναμε τη νέα κωλοτούμπα για ν’ αντιληφθούμε την υποκρισία και τον κυνισμό του Τσίπρα, μα και τη διαχρονική δυσανεξία των «προοδευτικών δυνάμεων» στην σκληρή πραγματικότητα. Οι Έλληνες ψηφοφόροι δεν είναι βορειοευρωπαίοι (ακόμη τουλάχιστον), το κράτος μας δεν έχει αρκετά ισχυρούς λειτουργικούς θεσμούς, η γεωστρατηγική μας θέση και η μνημονιακή φθορά επιβάλλουν ισχυρές και άμεσα αποτελεσματικές κυβερνήσεις. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και ότι στις χώρες όπου έχει επιλεγεί το εν λόγω εκλογικό σύστημα κατά κανόνα τίθεται σχετικά ψηλά το όριο εκλογής -στο 5 ή στο 7%- ως μέσο αποτροπής εισόδου φανατισμένων πολιτικών σχηματισμών, με σχεδόν μονοθεματική και μάλλον ακραία ατζέντα. Αντίθετα, ειδικά υπό την παρατηρούμενη αποχή, το δικό μας 3% ουσιαστικά προσκαλεί τον κάθε εχθρό της δημοκρατίας να μπει στο κοινοβούλιο και το κάνει άνω-κάτω.

Δε θα συμφωνήσω όμως ούτε με το σύστημα που η ίδια η ΝΔ έχει ψηφίσει. Ο πιο προφανής λόγος γι’ αυτή τη στάση μου αφορά την εκ νέου πιθανότητα μη σχηματισμού κυβέρνησης, παρά την ήδη εκπεφρασμένη διάθεση του λαού για σταθερότητα και προοπτική・θα είναι τουλάχιστον γελοίο αν οδηγηθούμε σε περιπέτειες αντίστοιχες εκείνων του διαβόητου νόμου Κουτσόγιωργα, όταν σήμερα το πρώτο κόμμα ξεπερνά το δεύτερο κατά 20 μονάδες. Ωστόσο, η ενισχυμένη αναλογική και οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες προκαλούν επιπρόσθετες αρνητικές συνέπειες. Οι βουλευτές καταλήγουν να μάχονται με τους συνυποψηφίους τους αντί με τους αντιπάλους τους, υπουργοί ασχολούνται με την επανεκλογή τους αντί με τη διακυβέρνηση, χορηγοί και ομάδες συμφερόντων ορίζουν τους όρους του παιχνιδιού κατευθύνοντας μεγάλα μπλοκ ψηφοφόρων, πολλοί πολίτες νιώθουν αποκομμένοι από τους αιρετούς επειδή εκείνοι αδυνατούν να ταυτιστούν μαζί τους, μη επώνυμοι υποψήφιοι συχνά δε μπορούν να σηκώσουν το υπερβολικά μεγάλο βάρος μιας καμπάνιας αν δεν αποδεχτούν οδυνηρούς ηθικούς συμβιβασμούς. Με δύο λόγια, παρά τη φαινομενική σταθερότητα που προσφέρει, το πιο συνηθισμένο εκλογικό σύστημα της τελευταίας πεντηκονταετίας υποσκάπτει αόρατα ολόκληρο το πολιτικό σύστημα.

Η εκ βάθρων αναθεώρηση του τρόπου ανάδειξης βουλευτών και κυβερνήσεων θα πρέπει να αναληφθεί χωρίς προκαταλήψεις από την επόμενη κυβέρνηση. Μονοεδρικές περιφέρειες σε συνδυασμό με κατά τόπους λίστες, ηλικιακά όρια, κωλύματα εκλογιμότητας, αριθμός θητειών, επιστολική ή διαδικτυακή ψήφος, μια Άνω Βουλή των Περιφερειών, ακόμη και τυχόν μείωση των εδρών θα πρέπει να εξεταστούν με ψυχραιμία και διαφάνεια, για έναν βιώσιμο κοινοβουλευτισμό.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25.06.2023