ΑΠΟΨΕΙΣ

Όσοι επισκέφτηκαν τη μονή της Παναγίας Σουμελά μεταξύ 3 και 6 Αυγούστου σίγουρα αισθάνθηκαν την κάπνα αλλά και τα αποκαΐδια από τη φωτιά που ξέσπασε στον Πολύμυλο και απλώθηκε στη Ζωοδόχο Πηγή και παρέκει στο Ξηρολίβαδο. Ουδείς ασχολήθηκε με αυτήν, θεωρήθηκε γεγονός ήσσονος σημασίας, τα πυροσβεστικά οχήματα της Κοζάνης είχαν ήδη αναχωρήσει για την Αθήνα και μόνο δύο επέβλεπαν την εξέλιξη της πυρκαγιάς. Κάποιοι υπέθεταν πως η ιερή εικόνα της Παναγίας, θεσπέσιο έργο του Απόστολου και Ευαγγελιστή Λουκά, θα κάνει και πάλι το θαύμα της. 

Δεν είναι ασφαλώς σύνηθες κάτι τέτοιο. Η σεπτή αυτή εικόνα, ίνδαλμα διαχρονικό του ποντιακού ελληνισμού, εκπέμπει τη δύναμη της Θεομήτορος, λίγοι όμως την πιστεύουν και την επικαλούνται. Αντίθετα, πλήθος κόσμου συρρέει το δεκαπενταύγουστο, κάποιοι είναι ευλαβείς προσκυνητές, πολλοί όμως παραβιάζουν την παράδοση και παραμονές της ιστορικής αυτής ημέρας ανάβουν φωτιές στο γύρω χώρο, ψήνουν πρόβατα, ερίφια και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, παρακάμπτοντας έτσι το μυστηριακό πνεύμα, εκείνο της σιωπηλής αναμονής του μεγάλου γεγονότος της Κοιμήσεως. Στο παρελθόν οι κατασκηνωτές με αξιοθαύμαστη ευλάβεια παρέμεναν επί τρεις ημέρες στον περίβολο της παλαιάς Μονής, σιωπώντας, αναμένοντας και αγρυπνώντας προσευχόμενοι. 

Άλλη εποχή ίσως. Και ασφαλώς η μονή της Παναγίας Σουμελά δεν είναι μόνο χριστιανικό σύμβολο αλλά κατά τη βούληση των εμπνευστών της, είναι και επίκεντρο συνάντησης των ποντιακών σωματείων, ένα ανοιχτό λαϊκό συναπάντημα. Γι’ αυτό και ανήμερα ιδίως του δεκαπενταύγουστου έχουμε πλήθος εορταστικών-πολιτιστικών εκδηλώσεων για τη μνήμη του Πόντου και των χαμένων πατρίδων. Από τη μια μεριά δηλαδή η ορθόδοξη πίστη που κράτησε τον Ποντιακό ελληνισμό ακμαίο και ζωντανό στις ακραίες περιστάσεις της δοκιμασίας του και από την άλλη ο εθνικός αγώνας, η δικαίωση για τη γενοκτονία, η διατήρηση της γλώσσας και των πολιτιστικών παραδόσεων.

 Η δικαίωση βέβαια ίσως αργήσει να έρθει. Η φωτιά πάντως έσβησε από μόνη της εγκλωβισμένη σε πετρώδες έδαφος λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, νοηματοδοτώντας ίσως και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον μακριά από τη δίνη των σημερινών τραγικών περιστάσεων. Εκεί, στο Βέρμιο, μέσα από τις στάχτες της πατρίδας μας, η Παναγία η Σουμελιώτισσα συνεχίζει να μας φυλάει υπό τη σκέπη της.