ΑΠΟΨΕΙΣ

Η Τουρκία σκλήρυνε τη στάση της απέναντι στη Σουηδία και λόγω των πρόσφατων αντιτουρκικών διαδηλώσεων και γιατί το σουηδικό νομικό σύστημα δε θεωρεί τρομοκράτες τους γκιουλενιστές, όπως ζητά ο Ερντογάν. Και φυσικά δεν τους εκδίδει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο Τούρκος Πρόεδρος να δηλώσει πως η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας μετατίθεται για μετά τις τουρκικές εκλογές, προκαλώντας έναν εκνευρισμό σε αυτές τις δύο χώρες.

Αυτή η κατάσταση ανάγκασε τον γραμματέα του ΝΑΤΟ Γιενς Στόλντεμπεργκ να παρέμβει, λαμβάνοντας το μέρος της Σουηδίας και της Φινλανδίας καθώς δήλωσε πως το πολιτικό σύστημα και των δύο κρατών, όπως και το σύστημα των αξιών τους, δε συμβαδίζουν με τις αντιλήψεις που επικρατούν στην Τουρκία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το αδιέξοδο είναι πλήρες γιατί τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βρετανία επείγονται για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ.

Ο Ερντογάν λόγω των εκλογών τηρεί αυτή τη σκληρή στάση. Αυτό είναι το ένα επίπεδο ανάγνωσης. Το άλλο επίπεδο αφορά τις εξοπλιστικές εκκρεμότητες που έχει η Τουρκία με τις ΗΠΑ, σχετικά με την αναβάθμιση των F-16 και την αγορά των F-35. Πιέζει, αναβάλλοντας την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Υπάρχει και ένα τρίτο επίπεδο ανάγνωσης που αναφέρεται στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία.

Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση η Τουρκία ποτέ δε θα συναινέσει σε αυτή την ένταξη γιατί αυτό επιθυμεί η Ρωσία. Οι δύο χώρες έχουν μια ιδιαίτερα στενή σχέση κι έτσι μπορούν να ρυθμίζουν τις διαφορές τους σε όσα μέτωπα υπάρχουν. Συνεπώς ο Ερντογάν πολύ δύσκολα και έναντι πολύ υψηλών ανταλλαγμάτων θα δυσαρεστήσει τον καλό του φίλο τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Θα βάζει συνεχώς πρόσθετους όρους στη Σουηδία και στη Φινλανδία που οι δύο αυτές χώρες δε θα μπορούν να ικανοποιήσουν χωρίς να αλλοιώσουν το μοντέλο της δημοκρατίας τους.

Ο Ερντογάν είναι ένας έμπειρος και σκληρός παίκτης, που διακατέχεται από ένα προσωπικό αυτοκρατορικό σύνδρομο και κουβαλά όλη την παράδοση της τουρκικής διπλωματίας, η οποία έχει αναγάγει παλαιόθεν το παζάρι σε πάγια τακτική της. Δώσε για να σου δώσω. Αυτή η συμπεριφορά εκνευρίζει πλέον στις ΗΠΑ σημαντικά κέντρα λήψης αποφάσεων και άρχισαν να δυναμώνουν και να πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν την αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Βέβαια, τέτοια διαδικασία δεν προβλέπει το καταστατικό του Οργανισμού και ως εκ τούτου αυτές οι φωνές δεν ενοχλούν τις τουρκικές ελίτ.

Έχει γραφτεί πως αν τελικά η Τουρκία δε θελήσει να συναινέσει στην ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα συγκροτήσουν μια συμμαχία των κρατών της Βόρειας Θάλασσας, παρακάμπτοντας έτσι τις τουρκικές αντιρρήσεις. Κάτι ανάλογο είχε γίνει την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου στη Μέση Ανατολή με το ΣΕΝΤΟ. Μια τοπική συμμαχία στα νότια σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης.

Υποθέτω πως αν ο Ερντογάν ηττηθεί στις προεδρικές εκλογές ο νέος Τούρκος ηγέτης, μάλλον, θέλοντας να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, τελικά θα κάνει δεκτό το αίτημα των δύο σκανδιναβικών κρατών. Πάντως η τουρκική αντιπολίτευση, αδυνατώντας να συνεννοηθεί, κάνει ό,τι μπορεί για να ηττηθεί στις εκλογές.