ΑΠΟΨΕΙΣ

Δυστυχώς, ως σήμερα, ο μόνος τομέας στον οποίο αισθάνεσαι ότι υπάρχει κράτος είναι η Εφορία. Εκεί λειτουργεί. Δεν μπορείς να ξεφύγεις ούτε κατά ένα ευρώ.

Στα υπόλοιπα, και κυρίως σε ζητήματα άμυνας και ασφάλειας, υπάρχουν μεγάλα κενά τα οποία, εν μέρει, καλύπτονται από το ηθικό και το φρόνημα των Ελλήνων αν απειληθεί η ακεραιότητα της πατρίδας τους και η ελευθερία τους. Χρειάζεται και αυτό αλλά δεν αρκεί.

Ο Ερντογάν, ίσως, μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα να δημιουργήσουμε σοβαρό κράτος.

Δεν ξέρω αν κινείται στη σφαίρα της συνομοσιολογίας ή περιέχει και κάποια δόση πραγματικότητας η αντίληψη που διαδίδεται πως ο Καραμανλής ο νεότερος είχε συλλάβει αυτό το έλλειμμα αλλά δεν τον άφησαν να προχωρήσει. Είναι πολλοί οι παράγοντες που δεν θέλουν να δημιουργήσει η Ελλάδα σοβαρό κράτος. Παράγοντες και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Μπορεί μέχρι σήμερα, με την ανυπαρξία του, να καταφέρναμε να περάσουμε τον κάβο αλλά, πλέον, τα πράγματα γίνονται σοβαρά, ιδίως λόγω των τουρκικών βλέψεων και απειλών. Πρέπει να γίνει σαφές πως η Τουρκία δεν διεκδικεί, απλώς, κάποια βαρέλια πετρέλαιο ή κυβικά μέτρα αερίου τα οποία αν της τα παραχωρήσει η Ελλάδα θα αποφύγει τις εντάσεις. Η Τουρκία διεκδικεί τον έλεγχο του Αιγαίου και τη δορυφοροποίηση του ελληνισμού. Δυστυχώς αν αμφισβητήσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα δεν υπάρχουν περιθώρια να μην αντιδράσει η Ελλάδα. Η επιλογή της στρατιωτικής κλιμάκωσης είναι της Τουρκίας. Και εδώ αναδεικνύεται το πρώτο μεγάλο έλλειμμα του ελληνικού κράτους. Για ποιο λόγο οι μεταδικτατορικές κυβερνήσεις δεν προετοίμασαν την χώρα ώστε να μην τολμά σήμερα να την απειλήσει κανείς; Διότι η έννοια της κρατικής οντότητας ήταν χαλαρή και ταυτισμένη με το κόμμα. Κράτος ήταν το κόμμα που κάθε φορά κυβερνούσε. Και τα κόμματα δεν φρόντισαν -διότι δεν συνέφερε στην πελατειακή λογική τους- να δημιουργήσουν κρατικούς θεσμούς που θα λειτουργούσαν για το συμφέρον της ελληνικής κοινωνίας ανεξαρτήτως πολιτικών μεταβολών. Οι μεγάλες επιλογές ανήκουν, βεβαίως, στους φορείς που εκλέγει ο λαός αλλά οι βασικές δομικές λειτουργίες γίνονται από την οργάνωση μια πολιτείας. Και τέτοια σοβαρή οργάνωση δεν δημιουργήθηκε στην Ελλάδα.

Πρόσφατα απεβίωσε ο Βασίλης Γιαννόπουλος, αντιστράτηγος ε.α. και πρώην δήμαρχος Κάτω Νευροκοπίου. Αποτελούσε θρύλο για τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες, όπως αποκαλύφθηκε μετά το θάνατό του. Θα διαβάσατε σχετικά με τις δράσεις του, τις οποίες και εγώ δεν γνώριζα. Συνάδελφοί του τον περιέγραψαν ως άνθρωπο χαμηλών τόνων με μεγάλες ικανότητες σ’ αυτό που έκανε. Τιμήθηκε από την πολιτεία αλλά δεν ήταν αυτό που τον ενδιέφερε. Ξέρετε ποιο ήταν το παράπονό του; Ότι δεν κλήθηκε να πει τις εμπειρίες του και τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε στις σχολές που θα έπρεπε να τον ακούσουν.

Το ελληνικό κράτος δεν έχει θεσμική μνήμη για να αξιοποιεί την πείρα που αποκτάται. Και, μόλις, αποχωρεί κάποιος ικανός από μια υπηρεσία, αντί να υπάρξει μέριμνα αξιοποίησης της γνώσης του, διαχέεται μια ευφορία ότι, τώρα, θα ελέγχονται τα πράγματα από τους νεότερους. Καμιά συνέχεια με το παρελθόν από το οποίο θα μπορούσαν να εξαχθούν σοβαρά συμπεράσματα.

Σε μια από τις διαδικτυακές συνεντεύξεις των «Ανιχνεύσεων» ο επισμηναγός ε.α. Στέφανος Καραβίδας περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο οι αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες αντιδρούν στην παραβίαση, από πλευράς Τουρκίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Ουσιαστικά ευνουχίζεται το φρόνημα νέων αεροπόρων που εισήλθαν στο σώμα από αγάπη γι’ αυτό που θα έκαναν. Ακόμη και αν δεν ήθελα να πιστέψω αυτά που ο κ. Καραβίδας έλεγε, δεν με άφησαν οι αντιδράσεις πρώην και νυν συναδέλφων του που με κάθε τρόπο επιβεβαίωναν τους ισχυρισμούς του.

Ο κ. Θάνος Ντόκος είναι Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού. Τι θα τους κάνει δύο συμβούλους εθνικής ασφαλείας ο πρωθυπουργός, την ώρα που δεν υπάρχει όργανο Εθνικής Ασφαλείας, δεν έχω καταλάβει. Ίσως, ο ένας από τους δύο να είναι δικός του. Ο κ. Ντόκος είναι έξυπνος άνθρωπος. Μην βλέπετε που μερικές φορές ζητάει συγνώμη για κάτι που είπε δίνοντας την εντύπωση πως δεν το κατάλαβε. Καταλαβαίνει πολύ καλά τι λέει και γνωρίζει πιο καλά γιατί το λέει. Προχθές μας είπε πως θα πρέπει να συμβιώσουμε με το μνημόνιο Τρίπολης - Άγκυρας (κάτι σημαίνει αυτό) και έψεξε την ελληνική κυβέρνηση για την επιλογή της να κάνει «άνοιγμα» στον Χαφτάρ. Έχει τις πλάτες να τα λέει αυτά ο κ. Ντόκος; Τις έχει. Η Ελλάδα είναι οιονεί κράτος.

Στην αντίπερα όχθη, εδώ και χρόνια, γίνεται μια προσπάθεια να ανεξαρτητοποιηθεί η Τουρκία από τον σφικτό εναγκαλισμό της Δύσης. Η προσπάθεια κοστίζει αλλά πετυχαίνει. Ή, καλύτερα, κάνει βήματα μπροστά.

Η Τουρκία έχει κρατικούς θεσμούς με θεσμική μνήμη. Έχει θεσμούς που διαμορφώνουν μακροχρόνια, και όχι ευκαιριακή, πολιτική. Έχει αποφασίσει ότι πρέπει να πετύχει έναν σημαντικό βαθμό αμυντικής και διπλωματικής αυτονομίας για να κάνει τολμηρά βήματα με τα οποία επιδιώκει κυρίαρχη θέση στον διαμορφούμενο νέο κόσμο. Δεν είναι σίγουρο ότι θα πετύχει αλλά προσπαθεί. Κάτι θα μείνει από την προσπάθεια.

Βεβαίως, μιλάμε για μια βαρβαρότητα στις δομές και τις λειτουργίες του βαθέως τουρκικού κράτους, όπως διακρίνεται και από τις δηλώσεις και συμπεριφορές υψηλών στελεχών του.

Δεν είναι η Τουρκία πρότυπο. Αλλά και δεν μπορεί τα πράγματα στην Ελλάδα να μείνουν στη σημερινή διαλυτική κατάσταση. Κάτι σοβαρό πρέπει να γίνει. Ο Ερντογάν μας βοηθάει σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Θα έλεγα πως και οι σύμμαχοι (κυρίως οι ΗΠΑ) μας το θυμίζουν συχνά.

Ή δημιουργούμε σοβαρό κράτος ή θα εκλείψουμε από την περιοχή.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουνίου 2020