Η πολιτική πέθανε, ζήτω η πολιτική
Η αλήθεια είναι ότι οι πολιτικές δυνάμεις αλλά και τα κοινωνικά αντανακλαστικά ενεργοποιούνται όταν τα προβλήματα μεγεθύνονται και, συχνά, όταν οι επιπτώσεις τους είναι πλέον δύσκολα διαχειρίσιμες. Η αξία της Πολιτικής, ως αναλυτικής κοινωνικής διαδικασίας, σχεδιασμού μακροχρόνιων προγραμμάτων παρέμβασης, συμμετοχής, ανήκουν εδώ και χρόνια στο παρελθόν. Η πολιτική ασκείται ως επανάληψη αντιπαραθέσεων με τρόπο και για θέματα που ανήκουν σε άλλη εποχή. Οι μεγάλες προκλήσεις για την ανθρωπότητα είναι μπροστά μας εδώ και χρόνια αλλά, η παραδοσιακή πολιτική τις αντιμετωπίζει ως χαρούμενος εφαρμοστής, απολαμβάνοντας την άγνοια κινδύνου. Η ανθρωπότητα κινείται, βάσει της διάθεσης πέντε κολοσσών της τεχνολογίας, που, αδιαμφισβήτητα, κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη, που φαίνεται ότι μας χαρίζουν τα δώρα τους χωρίς να ζητούν κάτι και εμείς ανταποκρινόμαστε σα να παίζουμε βίντεο γκέιμ. Οι κυβερνήσεις υπερηφανεύονται παρέα με τις πολυεθνικές για τις εγκαταστάσεις 5G, χωρίς κανείς να επιχειρεί προσομοίωση για το τι μπορεί αυτό να σημαίνει για την κοινωνία και ποιες θα είναι οι παράλληλες απώλειες σε εκατοντάδες επαγγέλματα, στην εκπαίδευση, στην ιατρική, στις ανθρώπινες σχέσεις. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού χαίρονται στις ΗΠΑ για το ότι μπορούν να κλωνοποιήσουν τον σκύλο και τη γάτα τους, δημιουργώντας δίδυμα αδελφάκια με μια δεκαετία διαφορά! Η πληροφορική, η βιοτεχνολογία, η ρομποτική, η διεπαφή ανθρώπου-μηχανής σαρώνουν πεποιθήσεις, παραδόσεις, συγγενικές σχέσεις, επιταχύνουν πρωτόγνωρες αλλαγές στην ιστορία της ανθρωπότητας και εμείς εξαντλούμε την αντιπαράθεσή μας στα επιδόματα και το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων. Δεν υποτιμώ τα θέματα. Αλλά η ουσία είναι αλλού. Και η παραγνώριση των μεγάλων, σύντομα θα συμπαρασύρει και τα μικρότερα. Πιστέψαμε στη δυνατότητα (και τη διάθεση) τριών τεσσάρων εταιριών ότι θα παράξουν εμβόλια για μερικά δισεκατομμύρια ανθρώπους σε πέντε μήνες. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες δεξιότητες logistics για να καταλάβουμε ότι αυτό δεν γίνεται. Και να γίνεται, έχει μεγάλους βαθμούς διακινδύνευσης. Ποιος είναι υπεύθυνος για την παραγγελία; Ποιος έλεγξε τις συμβάσεις; Ποιος προπλήρωσε την παραγωγή πριν εγκριθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων; Ποιος και με τίνος τα χρήματα διαπραγματεύτηκε; Μιλώ για τα δικά μας. Της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν μεν οι εταιρίες ανταποκρίνονταν στις προσδοκίες μας, κανείς δεν θα έθετε καν τα θέματα. Τώρα που τα πράγματα δυσκολεύουν βγαίνουν ένα ένα τα σκοτεινά σημεία στην επιφάνεια. Ποιος λοιπόν ελέγχει την Κομισιόν που διαχειρίζεται οικονομία, ανάπτυξη, υγεία σύμπασας της Ευρώπης; Κάποτε μιλούσαμε για δημοκρατικό έλλειμμα, αναφερόμενοι στην έλλειψη αρμοδιοτήτων του ευρωκοινοβουλίου. Σήμερα δεν συζητάμε ούτε αυτό. Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος των ευρωβουλευτών; Μετακινούμενοι στις ευθύνες των κρατών μελών, τι σόι εταίροι είμαστε όταν το κάστρο των Βρυξελλών είναι αδιαπέραστο; Όταν η εσωτερική γραφειοκρατία έχει οχυρωθεί απρόσβλητη από τις αξίες που, τα θεωρητικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διακηρύττουν; Ποια διαύγεια, ποια διαφάνεια, ποιος κοινωνικός έλεγχος, ποια Δημοκρατία; Ήρθε η ώρα να αλλάξει η ατζέντα. Η πολιτική πέθανε, ζήτω η πολιτική!
Ο κορονοϊός είναι φακός
Τι έγινε η υπόθεση δυνατότητας παραγωγής εμβολίων από άλλες εταιρίες χωρίς να χαθούν τα δικαιώματα της πατέντας; Ποιος έκλεισε τη συζήτηση που είχε ανοίξει πριν μήνες; Ποιος εξουσιοδοτεί ποιόν; Η ερώτηση αφορά στο ποιος έχει δικαίωμα να διαπραγματεύεται στο όνομα των κρατών, δηλαδή των πολιτών. Τρομάζω, εν έτει 2021, να διαβάζω ότι εάν δεν υπήρχε το κίνητρο του κέρδους, δηλαδή του υπερκέρδους, δεν θα είχε παρασκευαστεί εμβόλιο. Όχι γιατί αυτό δεν εμπεριέχει αλήθειες, αλλά γιατί η κυνική ομολογία, λογικά συνοδεύεται και από την κοινωνική και πολιτική παραίτηση ελέγχου της οικονομίας και του παγκόσμιου εμπορίου που αφορά στην υγεία. Κανείς δεν αναζητά φαρμακοβιομηχανίες ευεργέτες. Αλλά, ας ηρεμήσουμε λίγο. Εάν το υπερκέρδος είναι ο μόνος παράγοντας προόδου, τι ανάγκη έχουμε τους διεθνείς οργανισμούς, τον ΠΟΥ, την ΕΕ, τις άπειρες γνωμοδοτικές επιτροπές που σιτίζουν ικανό αριθμό πρόθυμων επιστημόνων; Πέραν του ότι ανάλογες απόψεις δεν έχουν καμία σχέση με την ηθική της επιστήμης και της πολιτικής, περιέχουν και ένα λογικό παράδοξο. Εάν δεχθούμε ότι το παιχνίδι παίζεται μόνο με όρους χρήματος, τότε τον πρώτο λόγο έχουν αυτοί που πληρώνουν. Τα κράτη, οι ενώσεις κρατών, οι άνθρωποι. Απ' όπου και εάν το πιάσουμε το θέμα, πάντα θα καταλήγουμε ότι όλα αφορούν στην άσκηση πολιτικής. Πριν πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις οι δικαιολογημένες διαμαρτυρίες των ανθρώπων, ας αλλάξουμε ρότα. Ο κορονοϊός είναι μεγάλος φακός. Μετατοπίζει τις δέσμες αποκάλυψής του σε διαφορετικά σημεία της ανθρώπινης αδυναμίας κάθε τόσο. Αποκάλυψε πόσο ευάλωτοι είμαστε, στράφηκε στην περιοχή της ματαιότητας των σχεδιασμών μας, ύστερα έδειξε ότι μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις της τεχνολογίας, τώρα βγάζει τη γλώσσα στις κενότητες των υπερτιμημένων διεθνών οργανισμών που υπάρχουν εξ αιτίας και για τους ανθρώπους. Εάν δε καταφέρει να χωρίσει με κραυγαλέο τρόπο και αυτούς που έχουν πρόσβαση στον εμβολιασμό από τους καταδικασμένους στη φτώχεια, θα έχει κυριαρχήσει. Το triage στους εμβολιασμούς, δηλαδή η προτεραιοποίηση των ομάδων που εμβολιάζονται βάσει ηθικών κριτηρίων, είναι μία κατάκτηση που αφορά στην μη διαπραγματεύσιμη αξία του ανθρώπου. Αυτή της αξιοπρέπειας, συνώνυμη της ίδιας της ανθρωπότητας. Ενδεικτικό είναι ότι οι εμβολιασμοί ξεκινούν από τους ηλικιωμένους, γιατί ακριβώς η ανθρώπινη αξία δεν απομειώνεται με την ηλικία. Εάν ισχύουν αυτά που δημοσιεύονται για εμβολιαστικό τουρισμό των πλουσίων στο Ντουμπάι και αλλού, δεν θα έχουμε χάσει απλώς το παιχνίδι της αντιμετώπισης της πανδημίας. Θα έχουμε υποχωρήσει από βασικές αξίες που υποτίθεται ότι είχαμε κατακτήσει. Και ας μην αναζητηθούν αρχηγοί συνομωσιών για ό,τι ακολουθήσει.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 31.01.2021