ΑΠΟΨΕΙΣ

Το ερώτημα που απασχολεί τη διεθνή κοινή γνώμη είναι αν οι ηγέτες της Δύσης είχαν ενημερωθεί για τις κινήσεις του Βλ. Πούτιν από τον ίδιο ή από τα σχετικά διπλωματικά κανάλια. Αν δηλαδή ο Τζο Μπάιντεν , ο Εμ. Μακρόν, ο Μπορίς Τζόνσον και ο Όλαφ Σολτς γνώριζαν το τι θα κάνει ο Ρώσος ηγέτης, μέχρι πού θα φτάσει και κυρίως πώς θα φτάσει. Αυτό αν συνέβη, είναι το καλό σενάριο, καθώς φαίνεται πως οι εξελίξεις είναι ελεγχόμενες.

Υπάρχει και το κακό σενάριο. Ο Βλ. Πούτιν να δρα ανεξέλεγκτα, υλοποιώντας με κάθε κόστος το σχεδιασμό του. Ούτως ή άλλως οι οικονομικές κυρώσεις ελάχιστα τον απασχολούν για δύο λόγους: πρώτον, στο βαθμό που το καθεστώς το οποίο έχει εγκαθιδρύσει, ουσιαστικά ασκεί έλεγχο σε κάθε πτυχή της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Ρωσίας, φόβος αντιδράσεων δεν υπάρχει, αν επιδεινωθεί η καθημερινότητα των Ρώσων. Δεύτερον, η ρωσική οικονομία είναι θωρακισμένη. Το συνολικό εξωτερικό χρέος είναι χαμηλό, μόλις το 30% του ΑΕΠ, το ισοζύγιο πληρωμών το 2021 ήταν πλεονασματικό κατά 120 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου ήταν κατά 82% αυξημένα σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020 ενώ -και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό- τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ρωσίας έφτασαν στα 631 δισεκατομμύρια δολάρια, επίπεδο ρεκόρ για τη ρωσική οικονομία.

Με αυτά τα οικονομικά στοιχεία μπορεί η Ρωσία να αγνοήσει τις κυρώσεις των Δυτικών; Εξαρτάται από το μέγεθος τους. Αν αποβληθεί από το διεθνές σύστημα συναλλαγών SWIFT, αυτό το γεγονός θα προκαλέσει τριγμούς στο τραπεζικό σύστημα, αλλά συγχρόνως θα προκαλέσει σημαντικά προβλήματα και σε δυτικές τράπεζες καθώς θα χάσουν τις απαιτήσεις τους από τους Ρώσους δανειολήπτες, είτε είναι φυσικά πρόσωπα είτε κυρίως μεγάλες επιχειρήσεις. Ενδεικτικά αναφέρω ότι οι αυστριακές τράπεζες έχουν έκθεση στη Ρωσία ύψους 24 δισεκατομμυρίων, ενώ οι γαλλικές ύψους 17 δισεκατομμυρίων.

Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία έχει ως άμεση συνέπεια την αλληλεξάρτηση επιχειρήσεων και ομίλων που ανήκουν σε διαφορετικά κράτη, μέσω δανεισμού και μέσω συμμετοχών στις μετοχικές συνθέσεις των πολυεθνικών κολοσσών.

Έτσι η βρετανική ΒΡ συμμετέχει με ποσοστό 19,75% στη Rosnef, η Shell έχει μερίδιο 27,5% στη ρωσική μονάδα φυσικού αερίου Sakhalin 2, ενώ συνεργάζεται και με την Gazprom. Tέλος η Exxon συμμετέχει και αυτή στην Sakhalin 2 μαζί με έναν ινδικό πολυεθνικό όμιλο. Ενώ εκατοντάδες άλλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στη μεγάλη ρωσική αγορά, με αποτέλεσμα να βελτιώνονται όλα τα μεγέθη των ισολογισμών τους και κυρίως η κερδοφορία τους.

Για να μην αναφερθώ τι θα συμβεί στην Ευρώπη αν σταματήσει η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Παρατηρούμε λοιπόν, ότι εύκολες λύσεις στην ουκρανική κρίση δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και ανώδυνες κυρώσεις, για τις οικονομίες των δυτικών κρατών, σε βάρος της Ρωσίας. Αυτό το γνωρίζουν όλοι οι βασικοί παίκτες και χαράσσουν τις τακτικές κινήσεις τους με αυτό το δεδομένο. Είναι αυτονόητο νομίζω πως ούτε ο Βλ. Πούτιν ούτε ο Τζο Μπάιντεν θα αφήσουν την κατάσταση να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η διακύβευση είναι πολύ πιο σημαντική από το καθεστώς των ανατολικών επαρχιών της Ουκρανίας, καθώς αφορά την παγκόσμια ειρήνη.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 27.02.2022