ΑΠΟΨΕΙΣ

Η ΔΕΘ έχει ουσιαστικά τέσσερα πρόσωπα:

Το ένα αφορά στο αναπτυξιακό-εμπορικό αφήγημα της χώρας αλλά και στην θεαματική συνήθως παρουσίαση των εκάστοτε καινοτομιών και νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Στη ΔΕΘ άλλωστε πρωτοεμφανίστηκε για τη χώρα μας το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το πλυντήριο, το CD, η γραφομηχανή, μέχρι και ο καφές φραπέ. Και τα τελευταία χρόνια ήρθαν διαδραστικά ψηφιακά εκθέματα, ρομποτικά συστήματα, εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και αλλά «θαύματα» που μπορεί να δει ο επισκέπτης σε ατμόσφαιρα λαϊκής ψυχαγωγίας στο κέντρο της πόλης. Διότι η «περίεργη» αγάπη του κόσμου για την Έκθεση έχει μεγάλη σχέση με το γεγονός ότι αυτή λειτουργεί επί ένα σχεδόν αιώνα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Το δεύτερο πρόσωπο είναι το ψυχαγωγικό - πολιτιστικό. Είναι μεγάλη η παράδοση της Έκθεσης από το λούνα παρκ και τις μεγάλες συναυλίες του Ανταμό, του Τζόνι Χαλιντέϊ, της Νταλιντά κ.ά. τη δεκαετία του ’60 στο νεόκτιστο Πάλε Ντε Σπορ τότε, μέχρι τη γέννηση θεσμών όπως το φεστιβάλ τραγουδιού και κινηματογράφου, αλλά και τις σημερινές μεγάλες συναυλίες στο τόξο της κάτω πύλης δίπλα στην πλατεία ΧΑΝΘ.

Το τρίτο είναι το κοινωνικό. Μέσα στη ΔΕΘ θα βρεις από εμβολιαστικά κέντρα μέχρι και γωνιές που το δημόσιο εκπαιδεύει και ενημερώνει τους πολίτες για θέματα και προγράμματα όπως το «εξοικονομώ».

Το τελευταίο, αλλά όχι ελάχιστης σημασίας, είναι το πολιτικό πρόσωπο αλλά και το «προσωπείο» της Έκθεσης. Οι συνεντεύξεις, οι δηλώσεις, οι διαδηλώσεις, οι εντάσεις. Το «βήμα της ΔΕΘ» χρησιμοποιείται κυρίως από τις κυβερνήσεις αλλά και από την αντιπολίτευση για επικοινωνιακούς λόγους, ως κάτι σαν «εναρκτήριο λάκτισμα», μετά τα μπάνια του λαού. Γι’ αυτό και τουλάχιστον τα μεταπολιτευτικά χρόνια περίσσεψαν οι κυβερνητικές εξαγγελίες, τα σχέδια για έργα «πνοής», τα «θα» και οι… θεμελιώσεις. Σχεδόν όλα ξεχάστηκαν μετά τα πρωτοβρόχια όπως το καλοκαίρι που «σκοτώθηκε με την πρώτη σταγόνα της βροχής» («Μεγάλος Ερωτικός», Μάνος Χατζιδάκις, Οδυσσέας Ελύτης).

Η αντιπολίτευση πάλι κατά κανόνα χρησιμοποιεί στη ΔΕΘ οξύ καταγγελτικό λόγο και εμφανίζει τον εαυτό της -κυρίως η εκάστοτε αξιωματική- ως σωτήρα, με λύσεις «δια πάσαν νόσον», οικονομική και κοινωνική.

Όλοι θυμούνται το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ το 2014. Ακόμα και η Φώφη Γεννηματά εξειδικεύεται στις «πιασάρικες» ατάκες σαν αυτό που είπε στη ΔΕΘ πως «η Ελλάδα μπορεί, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν μπορεί» ενώ προηγήθηκε και το λογοπαίγνιο που είχε πει για τον κ. Μητσοτάκη από πυρόπληκτες περιοχές: «και δεξιός και αδέξιος»!

Οι «ατάκες» πάντως που ακούστηκαν κατά καιρούς στη ΔΕΘ αποτέλεσαν όχι μόνο το αλατοπίπερο του πολιτικού ρεπορτάζ αλλά κάποιες από αυτές έμειναν στην ιστορία. Ίσως το γεγονός ότι στη ΔΕΘ είχαμε τους πρώτους πολιτικούς διαξιφισμούς μετά το θέρος, ευνοεί στο να ειπωθεί και μια κουβέντα παραπάνω.

Η πρώτη «ατάκα» με αφορμή τη ΔΕΘ που έμεινε στην πολιτική ιστορία λόγω του αντίκτυπου που έφερε, ήταν αυτό που είπε στη συνέντευξη Τύπου των εγκαινίων, στη «Ρέμβη» στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984 ο Ανδρέας Παπανδρέου. Τότε ήταν που αποκάλεσε τον νέο -τότε- πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη «Εφιάλτη της Δημοκρατίας». Θεωρήθηκε πολύ επιθετική δήλωση και ήταν η αρχή του «σκληρού ροκ» μεταξύ των δυο κομμάτων.

Δέκα χρόνια αργότερα από τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ ακούστηκε το «Εδώ, είμαι, χτυπήστε εμένα», που είχε πει στη συνέντευξη Τύπου της 59ης ΔΕΘ το 1994, απαντώντας σε όσους καταφέρονταν κατά της συζύγου του Δήμητρας Λιάνη, αντί επιλέξουν να πλήξουν τον ίδιο.

Ένας άλλος Παπανδρέου όμως, ο γιος του Ανδρέα, ο Γιώργος, ένα μήνα σχεδόν πριν γίνει πρωθυπουργός, ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ξεστόμισε την ατάκα της δεκαετίας: «Λεφτά υπάρχουν»! Το είπε απαντώντας στην ερώτηση πού θα βρει τους πόρους να υλοποιήσει το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ.

Το φοβερό είναι πως κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτά που προσέθεσε : «Το θέμα είναι πού πάνε τα λεφτά. Aν πάνε στην αδιαφάνεια, αν πάνε στη φοροδιαφυγή, αν πάνε στη σπατάλη, βεβαίως δεν θα έχουμε να δώσουμε».

Είναι ίσως το πιο ανάγλυφο παράδειγμα του τι μπορεί να κάνει ένα «σλόγκαν» ή μία ατάκα που μπορεί να απομονωθεί από το κείμενο μιας ευρύτερης δήλωσης και να χρησιμοποιηθεί εντέχνως για επικοινωνιακούς λόγους

Ένα χρόνο νωρίτερα ο Kώστας Kαραμανλής στην 73η ΔΕΘ το 2008, υπερασπίστηκε σύμφωνα με πολλούς τον τότε υπουργό Ναυτιλίας Γιώργο Βουλγαράκη για την πολυσυζητημένη ατάκα του τελευταίου «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό», λέγοντας μεταξύ άλλων πως «σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν φαινόμενα απρεπούς συμπεριφοράς». Η στήριξη αυτή θεωρήθηκε σημαντικό πολιτικό λάθος που κόστισε και ως η «στιγμή» της αλλαγής διάθεσης τμήματος του κόσμου απέναντι στη ΝΔ και τον Κ. Καραμανλή.

Το «Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» που ο Αλέξης Τσίπρας ως αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ το 2014 ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ είναι από μόνο του μια «ατάκα».

Η «άμεση κατάργηση του εκτρώματος του ΕΝΦΙΑ», ο κατώτατος μισθός 751 ευρώ και η διαγραφή του χρέους που υποσχέθηκε δεν έγιναν ποτέ.

Αναμένουμε με ενδιαφέρον τα όσα θα πει αυτό το Σαββατοκύριακο ο Αλέξης Τσίπρας από τη ΔΕΘ. Ήδη το «πακέτο» Μητσοτάκη της προηγούμενης εβδομάδας με τις φοροελαφρύνσεις, τα μέτρα κατά της ακρίβειας και τα σχέδια για τέσσερα μεγάλα έργα στη Θεσσαλονίκη πυροδότησαν τη συζήτηση για το αν είναι προεκλογικό. Υπό αυτή την έννοια η ΔΕΘ πράγματι χρησιμοποιείται ως εναρκτήριο λάκτισμα του πολιτικού αγώνα που θα έχει νέα χαρακτηριστικά.

Η συζήτηση πάντως για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης περνάει μέσα και από την πολυσυζητημένη -με ποικίλες διαφορετικές απόψεις- διαμόρφωση του Εκθεσιακού και Συνεδριακού κέντρου της, που αποτελεί όντως μία πολύ μεγάλη αστική ανάπλαση για τα διεθνή στάνταρ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18-19 Σεπτεμβρίου 2021