ΑΠΟΨΕΙΣ

Πάει σιγά-σιγά ο παλιός ο χρόνος. Ήρθε πάλι η ώρα των απολογισμών, του «που βαδίζουμε κύριοι;» και του «χάθηκε κάθε μέτρο, κάθε τσίπα, κάθε φιλότιμο».

Για φέτος λοιπόν διαλέξτε στρατόπεδο:

Είναι ελπίδα ή συμφορά η Τεχνητή Νοημοσύνη;

Μπάρμπι ή Οπενχάιμερ;

Μπορεί να ανακηρύσσεται η Ελλάδα των Τεμπών, των υποκλοπών, της πλημμύρας και της πυρκαγιάς ως «χώρα της χρονιάς»;

Να δηλώσουμε αισιόδοξοι για τη ζωή μας και τα οικονομικά μας το 2024 ή να τα βάψουμε μαύρα;

Η αρχή του «ξηλώματος του πουλόβερ» για τον Μητσοτάκη έγινε με την απώλεια των δήμων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης;

Ο Στέφανος Κασσελάκης θα οδηγήσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε ανάκαμψη και εκλογική ενδυνάμωση ή σε κάποια από τις φορές που θα βρεθεί στις ΗΠΑ θα πει «ευχαριστώ για την ευκαιρία, αλλά δεν επιστρέφω στην Ελλάδα»;

Και όταν σκέφτεστε το 2023 για τη Θεσσαλονίκη ποια λέξη σας έρχεται πρώτα στο μυαλό; FlyOver; Αγγελούδης; Σκουπίδια; Μετρό; Αντίστοιχα διεθνώς: Ουκρανία; Τραμπ; Μασκ; Πληθυσμός της Ινδίας; ChatGPT;

Καλά το καταλάβατε, προσπαθώ να ξορκίσω το ζόρι της ώρας των απολογισμών, όπως συμβαίνει κάθε χρόνο άλλωστε, μόνο που αυτή τη φορά φαίνεται πως λείπει κάθε βεβαιότητα στην ερμηνεία αυτών που συνέβησαν το 2023 ενώ περισσεύουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις. Είναι μία χρυσή ευκαιρία να συμφωνήσουμε πως διαφωνούμε και να πάμε παρακάτω.

Το παράδοξο της Ελλάδας.

Ανάμεικτα συναισθήματα προκαλεί η είδηση πως το περιοδικό «Economist» ανακήρυξε την Ελλάδα χώρα της χρονιάς για το 2023.

Οι αισιόδοξοι θα σπεύσουν να πουν ότι «δεν μπορεί, κάτι κάνουμε καλά» για να κατακτά η χώρα μας μία τέτοια διάκριση από ένα παγκοσμίως σεβαστό περιοδικό. Οι καχύποπτοι όμως, όπως και σύσσωμη η αντιπολίτευση, δικαιούνται δικαιολογημένα να καγχάσουν. Αρκεί απλώς να υπενθυμίσουν στον κόσμο τις συμφορές που μας βρήκαν τη χρονιά που εκπνέει, το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών που αποκάλυψε κολοσσιαία ανικανότητα και τραγική ολιγωρία να γίνουν ακόμα και τα στοιχειώδη, το σκάνδαλο των υποκλοπών, την σκληρότητα απέναντι στους μετανάστες, την διεύρυνση των οικονομικών ανισοτήτων. Πράγματα που επισημαίνει άλλωστε και ο Economist με το σχόλιο «Σήμερα η Ελλάδα απέχει πολύ από το να είναι τέλεια». Με μια πρώτη ανάγνωση, ένα εμφανώς και επιεικώς μισογεμάτο ποτήρι, εμφανίστηκε «γεμάτο».

Τόσο «γεμάτο» που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρήκε το τακτ σε ανάρτησή του να κάνει λόγο για «αναγνώριση των προσπαθειών του ελληνικού λαού». Προσέξτε, προτάσσεται ο λαός για τα μπράβο και όχι η κυβέρνησή του.

Ο Economist εξηγεί -«επί της διαδικασίας»- ότι «από τότε που αρχίσαμε να ανακηρύσσουμε τις χώρες της χρονιάς το 2013, επιδιώκουμε να βρούμε τον τόπο που έχει βελτιωθεί περισσότερο και υπογραμμίζει ότι «η Ελλάδα πριν από 10 χρόνια είχε παραλύσει από μία κρίση χρέους και είχε γελοιοποιηθεί από τη Wall Street. Τα εισοδήματα είχαν καταρρεύσει, το κοινωνικό συμβόλαιο είχε φθαρεί και τα εξτρεμιστικά κόμματα της αριστεράς και της δεξιάς οργίαζαν».

Και παρακάτω:

«Όμως ύστερα από χρόνια επώδυνης αναδιάρθρωσης, η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της ετήσιας κατάταξής μας για τις οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου το 2023. Η κεντροδεξιά κυβέρνησή της επανεξελέγη τον Ιούνιο. Η εξωτερική της πολιτική είναι φιλοαμερικανική, φιλοευρωπαϊκή και επιφυλακτική έναντι της Ρωσίας. Η Ελλάδα δείχνει ότι από το χείλος της κατάρρευσης είναι δυνατόν να θεσπιστούν σκληρές, λογικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, να ανασυγκροτηθεί το κοινωνικό συμβόλαιο, να επιδειχθεί συγκρατημένος πατριωτισμός -και να κερδηθούν ακόμα και οι εκλογές. Με τον μισό πλανήτη να πρόκειται να ψηφίσει το 2024, οι απανταχού δημοκράτες θα πρέπει να εστιάσουν εκεί».

Η χαρμολύπη

Αυτό όμως που μας κληροδοτεί το 2023 είναι η χαρμολύπη με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) που προσφέρει υπόσχεση και κίνδυνο μαζί.

Το AI μπήκε βίαια στη συνείδηση του κόσμου πέρσι με την εμφάνιση του ChatGPT. Το 2023, η τεχνολογία που βασίζεται στα λεγόμενα μοντέλα μεγάλων γλωσσών όχι μόνο βελτιώθηκε -η τελευταία έκδοση του ChatGPT φέρεται να είναι δέκα φορές πιο προηγμένη από την προκάτοχό της- αλλά και κυβερνήσεις, εταιρείες και ιδιώτες κινήθηκαν γρήγορα για να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητές της. Αυτό πυροδότησε έντονες συζητήσεις σχετικά με το αν η Τεχνητή Νοημοσύνη απελευθερώνει μία νέα εποχή ανθρώπινης δημιουργικότητας και ευημερίας ή ανοίγει ένα κουτί της Πανδώρας που θα δημιουργήσει ένα εφιαλτικό μέλλον.

Οι αισιόδοξοι επισημαίνουν πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη ωθεί σε επιστημονικές ανακαλύψεις με έναν άνευ προηγουμένου ρυθμό επιτρέποντας τον γρήγορο σχεδιασμό φαρμάκων, το ξεκλείδωμα των ιατρικών μυστηρίων και την επίλυση φαινομενικά άλυτων μαθηματικών προβλημάτων. Οι απαισιόδοξοι προειδοποίησαν ότι η τεχνολογία αναπτύσσεται ταχύτερα από την ικανότητα των ανθρώπων να την ελέγξουν, να την αξιολογήσουν και να μετριάσουν τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει: μαζική ανεργία, νέες κοινωνικές ανισότητες, μαζικός κοινωνικός αποκλεισμός και στο βάθος η εξαφάνιση της ανθρωπότητας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 24.12.2023