ΑΠΟΨΕΙΣ

Λίγοι μπορούν να «ακούσουν» την κιθάρα όταν σιγοκλαίει απαλά. Ακόμα λιγότεροι να νιώσουν το παράπονο του κιθαρίστα όταν χάνει έναν ομότεχνό του και αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τους lead guitarists, αυτούς που έμειναν στην ιστορία για τα σόλο και τα περίτεχνα «κεντήματά» τους σε αθάνατα τραγούδια του ροκ εντ ρολ.

Γι’ αυτό και η γενική συγκίνηση που έσπειρε στην παγκόσμια ροκ κοινότητα η είδηση για τον θάνατο του Τζεφ Μπέκ, στα 78 του χρόνια, ήταν ακόμα μεγαλύτερη για τους ίδιους τους κιθαρίστες. Ο Τζεφ Μπεκ ήταν βλέπετε «ο κιθαρίστας του κιθαρίστα».

Θλίψη και συγκίνηση σήμανε και για όλους εμάς τους old devils που αγαπήσαμε τον θρυλικό κιθαρίστα και τον πενθήσαμε με τον κλασικό τρόπο, ακούγοντας δίσκους του από βινύλια βέβαια.

Ο Beck έγινε γνωστός με τους Yardbirds πριν ηγηθεί στο Jeff Beck Group και κάνει αργότερα εισβολές στον jazz-fusion ήχο όπου πρωτοστάτησε. Συγχωράτε με, αλλά το σημερινό μας κείμενο ενώ δείχνει να απευθύνεται στους «μυημένους», έχει «ψωμί» πιστεύω και για τον κάθε αυθεντικό λάτρη της μουσικής.

Είναι ένα αντίο σε έναν Βρετανό βιρτουόζο που άλλαξε την ροκ μουσική. Φεύγουν μοιραία αυτοί που θαυμάσαμε στη σκηνή και στο πικάπ. «Σιγά σιγά...αποδημούν σαν τα πουλιά, ένα-ένας...» έγραψε μία φίλη στο Facebook.

Θυμήθηκα για παρηγοριά τα λόγια του εξαίρετου ηθοποιού Anthony Hopkins (ως Dr Ford στον ρόλο του στο Westworld).

«Ένας παλιός φίλος μου είπε κάποτε κάτι που μου έδωσε μεγάλη παρηγοριά. Κάτι που διάβασε. Είπε ότι ο Μότσαρτ, ο Μπετόβεν και ο Σοπέν δεν πέθαναν ποτέ. Απλώς έγιναν μουσική».

«Ενώ η κιθάρα μου σιγοκλαίει απαλά», είναι σήμερα ο τίτλος μας. Δηλαδή while my guitar gently weeps. Το αξεπέραστο αυτό τραγούδι των Beatles που έγραψε ο lead guitarist της μπάντας (μακαρίτης κι αυτός από το 2001) Τζορτζ Χάρισον, στενός φίλος ενός άλλου «βαρέων βαρών» κιθαρίστα, του Έρικ Κλάπτον που έπαιξε με τον Τζεφ Μπεκ στους Yardbirds στα μέσα της δεκαετίας του ’60.

«I look at you all

See the love there that’s sleeping

While my guitar gently weeps»

Το τραγούδι μεταφέρει την απογοήτευσή του Χάρισον για τις απραγματοποίητες δυνατότητες του κόσμου για παγκόσμια αγάπη, την οποία αναφέρει ως «η αγάπη μου εκεί που κοιμάται».

Το τραγούδι χρησιμεύει επίσης ως σχόλιο για τη δυσαρμονία μέσα στους Beatles μετά την επιστροφή τους από τη μελέτη του Υπερβατικού Διαλογισμού στην Ινδία στις αρχές του 1968. Αυτή η έλλειψη συντροφικότητας αντικατοπτρίστηκε στην αρχική απάθεια του συγκροτήματος προς τη σύνθεση, την οποία ο Χάρισον αντιμετώπισε προσκαλώντας τον φίλο του και περιστασιακά συνεργάτη του, τον Έρικ Κλάπτον, για να συνεισφέρει στην ηχογράφηση. Ο Κλάπτον έπαιξε ένα μέρος της κιθάρας, αν και επίσημα δεν το πιστώθηκε τη συνεισφορά του.

Και στην Ελλάδα αποχαιρετήσαμε με οδύνη σπουδαίους κιθαρίστες. Το 2001 έφυγε στα 49 του μόλις χρόνια ο Παντελής Δεληγιαννίδης που μαζί με τον μακαρίτη επίσης Παύλο Σιδηρόπουλο είχαν φτιάξει το περίφημο ντουέτο «Δάμων και Φιντίας» ενώ έπαιξε και στα «Μπουρμπούλια» του Διονύση Σαββόπουλου αλλά στους «Ολύμπιανς».

Θυμάμαι επίσης τη δεκαετία του ’70 γραμμένο στους τοίχους της Αθήνας το σύνθημα «Ο Σπάθας είναι καλύτερος από τον Κλάπτον»!

Ο Γιάννης Σπάθας, μορφή της ροκ, συνθέτης και ιδρυτικό μέλος της φοβερής μπάντας των «Socrates», έφυγε από τη ζωή το 2019 σε ηλικία 69 χρόνων.

Ο Τζεφ Μπεκ, για να επανέλθω, εισήλθε στο Rock and Roll Hall of Fame το 1992 για τη δουλειά του με τους Yardbirds και το 2009 για τη σόλο καριέρα του.

Ο τόνος, η παρουσία και, πάνω απ’ όλα, ο πολιτιστικός όγκος της παρουσίας του επαναπροσδιόρισαν τη μουσική της κιθάρας στη δεκαετία του 1960 και επηρέασαν ρεύματα όπως το heavy metal, η jazz-rock και ακόμη και το punk. Γεφύρωσε γενιές μουσικών και είδη μουσικής.

Ένα παράδειγμα από τα πολλά θα αναφέρω εδώ: Μετά τους Yardbirds δημιούργησε το δικό του συγκρότημα, γνωστό ως Jeff Beck Group -μαζί με τον Rod Stewart, έναν ελάχιστα γνωστό τραγουδιστή εκείνη την εποχή, και τον εξίσου αφανή Ron Wood στο μπάσο- και το βάρος της μουσικής που δημιουργήθηκε υπήρξε πρώιμο πρότυπο για το heavy metal. Συγκεκριμένα, το ντεμπούτο του συγκροτήματος το 1968, «Truth», παρείχε ένα σχέδιο που ένας άλλος πρώην συνάδελφος της κιθάρας από τους Yardbirds, ο Jimmy Page, πήρε και δημιούργησε τους Led Zeppelin.

Γενικά, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και του ’70, είτε ως μέλος των Yardbirds είτε ως ηγέτης των δικών του συγκροτημάτων, ο Μπεκ έφερε μία αίσθηση περιπέτειας στο παίξιμό του που βοήθησε να γίνουν πρωτοποριακές οι ηχογραφήσεις από όλα αυτά τα γκρουπ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15.01.2023