ΑΠΟΨΕΙΣ

Η δημόσια σύγκρουση Τζήμερου-Κρανιδιώτη για το πώς θα πρέπει να κινηθούν οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Δημιουργίας, μετά την απόφαση να μην συμμετάσχει στις επερχόμενες εκλογές ήταν ίσως η μοναδική στιγμή που το μικρό κόμμα απασχόλησε την ευρύτερη κοινή γνώμη. Παρά τις συχνά ενδιαφέρουσες θέσεις της πάνω στην ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομίας, αυτή η μετεξέλιξη της ΔηΞα δε μπόρεσε να ξεκολλήσει από τα ποσοστά του 2019, και πλέον τίθεται εν αμφιβόλω ακόμη και η συνέχιση της ύπαρξης της.

Γιατί είναι τόσο θνησιγενή τα ελληνικά μικρά κόμματα; Γιατί κατά καιρούς λάμπουν σα διάττοντες αστέρες και μετά εξαφανίζονται, ζώντας μόνο σα γλυκόπικρη ανάμνηση των παλαιών μελών τους; Το ερώτημα είναι ουσιαστικό, όχι ακαδημαϊκό・μέσα από νεοεμφανιζόμενες πολιτικές δυνάμεις βρίσκουν τη δυνατότητα να εκφράζονται μεμονωμένα πρόσωπα ή κοινωνικές τάσεις που το κατεστημένο συχνά περιθωριοποιεί, και χάρη στα οποία ανανεώνεται ο δημόσιος διάλογος και το κομματικό στελεχιακό δυναμικό. Σε τελική ανάλυση, η χώρα χρειάζεται τα μικρά κόμματα για τους ίδιους λόγους που χρειάζεται κάθε φορέα μαζικής εκπροσώπησης, άσχετα με το αντικείμενό του.

Απαντώντας, θα ήθελα να θυμίσω ότι κι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν άλλοτε ασθενικός, όμως γιγαντώθηκε, κυβέρνησε, και φιλοδοξεί να καταστεί ο αποκλειστικός δεύτερος πόλος του δικομματισμού. Βέβαια το εγγόνι του αλλοτινού ΚΚΕ Εσωτερικού ανέκαθεν διέφερε: δεν ήταν ποτέ προσωποπαγές, παρά τη χαρισματική προσωπικότητα ηγετών του όπως ο Κύρκος ή ο Τσίπρας. Αντίθετα, στη Κουμουνδούρου και στην υπόλοιπη Ελλάδα λειτουργεί διαχρονικά ένας πολύπλοκος γραφειοκρατικός μηχανισμός (παραπλήσιος και αντίστοιχος εκείνου στον Περισσό) που υποστηρίζει συλλογικά όργανα λήψης αποφάσεων. Αν και ο συγκεκριμένος τρόπος οργάνωσης εξακολουθεί να γεννά φράξιες και ίντριγκες, τουλάχιστον διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη του κόμματος, ασχέτως επικεφαλής.

Και αφού αναφερόμαστε σε Επικεφαλής, το μυαλό πηγαίνει αμέσως στο Σταύρο Θεοδωράκη και στο διασημότερο αποτυχημένο εγχείρημα της νεώτερης πολιτικής ζωής. Βλέπετε, παρά την πανέμορφη εξωτερική εικόνα του, το Ποτάμι ήταν ένα τυπικότατο προσωποπαγές κόμμα. Τα πάντα όλα αποφασίζονταν και δρομολογούνταν από τον αρχηγό και τη στενή ομάδα του, δίχως διαφάνεια ή εσωτερικό διάλογο στα όργανα. Ολόκληρη η πρωτότυπη κομματική δομή ήταν προσχηματική, εργαλείο μάρκετινγκ απευθυνόμενο σε καλοπροαίρετους πολίτες σε αναζήτηση εθνικής ανανέωσης. Το Ποτάμι τελικά στέρεψε και η λειτουργια του ανεστάλη με συνοπτικότατες διαδικασίες, όταν έτσι αποφάσισε ο ΣΘ. Τελεία και Παύλα. Έκτοτε οι κεντρώοι βρήκαν επ’ αόριστον στέγη στη ΝΔ του Μητσοτάκη, καθώς όποιος καίγεται απ’ το χυλό, φυσά και το γιαούρτι.

Τι μέλλον άραγε περιμένει ΕλΛυ, Πλεύση, ΜέΡΑ25 και -ειδικά- την ιδιόρρυθμη, οργανωτικά αποκεντρωμένη ΝΊΚΗ; Θα μπορέσουν κάποτε να παίξουν ρυθμιστικό ρόλο, ή θα καταλήξουν γραφικότητα για εμμονικούς σα την Ένωση Κεντρώων; Περισσότερα θα ξέρουμε σε τρεις εβδομάδες.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 03-04.06.2023