Γιορτάζουμε, αλλά σοφότεροι δε γινόμαστε
H 24η Ιουλίου έχει καθιερωθεί ως «Γιορτή της Δημοκρατίας», ως γενέθλιος της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, της μακροβιότερης και αναμφίβολα πιο επιτυχημένης. Είναι άξιο αναφοράς ότι η μεταπολιτευτική Ελλάδα έκρινε σημαντικότερη την πτώση της Χούντας από την επιλογή της αβασίλευτης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, η οποία πραγματοποιήθηκε στο λησμονημένο πια δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου του '74.
Υποθέτω ότι οι τότε ισχυρότερες πολιτικές δυνάμεις ανέδειξαν τη συγκεκριμένη ημερομηνία διότι ενσωματώνει μεγάλους συμβολισμούς. Θυμίζοντας μας πόσο κακό μπορεί να προκαλέσει ένα απολυταρχικό πολίτευμα, παράλληλα φορτώνει σε βολικούς ενόχους όλα τα δεινά της χώρας μετά τον Β'ΠΠ και τα Δεκεμβριανά. Σύσσωμο το μετεμφυλιακό πολιτικό σύστημα ουσιαστικά εξαγνίστηκε εκείνο το καλοκαίρι. Τελικά, για τα τεράστια σφάλματα που οδήγησαν στο Κυπριακό έφταιγαν το Παλάτι, οι… κακοί ξένοι, λιγοστοί επίορκοι αξιωματικοί, ακόμη λιγότεροι κρατικοί λειτουργοί, ο επιχειρηματίας Ανδρεάδης και μερικοί πανεπιστημιακοί, δεινοπαθήσαντες από τους φοιτητές των '70s. Το κουκούλωμα της πολύ πιο περίπλοκης αλήθειας μάς στέρησε τη σοφία. Οι επιπτώσεις τούτης της πλημμελούς διατήρησης της ιστορικής μνήμης βιώνονται ιδιαίτερα έντονα μετά το 2008 και εξακολουθούν να υπονομεύουν τη δημοκρατική λειτουργία.
Η ετήσια επέτειος γιορτάζεται με λαμπρή δεξίωση στους κήπους του προεδρικού μεγάρου, που σκοπό έχει να φέρνει κοντά πολιτικούς και θεσμικούς παράγοντες σε Έλληνες κάθε οικονομικής και μορφωτικής τάξης, προσκεκλημένων ως εκπροσώπων της ζώσας κοινωνίας μας, ως απτών συμβολισμών της προόδου της. Βέβαια υπάρχει και η πιο λάιτ αντιμετώπιση, εκείνη που επικεντρώνεται στο στυλ των κυριών. Σιγά σιγά ξεχνιέται η αρχική αφορμή της εκδήλωσης.
Η φετινή λοιπόν συζητήθηκε κυρίως όχι για την εξαιρετική ομιλία της ΠτΔ μα για το ντύσιμο του Ιωάννη Στρατάκη, βιολιστή της φιλαρμονικής της ΕΡΤ, και για την παραίτηση της Χρύσας Ρουμελιώτη, δημοσιογράφου επίσης της ΕΡΤ. Ο πρώτος λόγω της -δικαιολογημένης, όπως αποδείχθηκε- ατημέλητης εμφάνισης του, η δεύτερη για την ηχηρή παραίτησή της από το ρεπορτάζ της Ηρώδου Αττικού. Ωστόσο, χάρη στο ύφος και στο σκεπτικό τους, οι μετέπειτα εξηγήσεις αμφότερων προκάλεσαν θλίψη διότι μέσα τους εντοπίζεται ίσως η βασικότερη αδυναμία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας: παραπλανημένοι, πολλοί από μας έχουν σχετικοποιήσει ακόμη και τους πιο στοιχειώδεις κανόνες, θέτοντας υπεράνω όλων τις αντιλήψεις και το συμφέρον τους. Ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις, η τήρηση του πρωτοκόλλου και της ιεραρχίας αποτελούν συμβολισμούς έμμεσου σεβασμού στο πολίτευμα, όπως αντίστοιχα η προστασία των αδυνάτων, η διαφύλαξη του δημόσιου χώρου, η φροντίδα του φυσικού περιβάλλοντος. Μικροί συμβολισμοί με μεγάλο ειδικό βάρος, πολύτιμοι για τη μεταξύ μας συμβίωση, που όμως συχνά απορρίπτονται ως ραγιαδισμός από τα νέα μεταπολιτευτικά ήθη. Γιορτάζουμε, αλλά σοφότεροι δε γινόμαστε.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 31.07.2022
