ΑΠΟΨΕΙΣ

Η ΕΕ φαίνεται πως ετοιμάζει αυστηρότερους κανόνες στο μεταναστευτικό υπό τον φόβο τρομοκρατικών επιθέσεων.

Δύο εβδομάδες που άλλαξαν πάλι τον κόσμο, πέρασαν ήδη από την επίθεση της Χαμάς αλλά ούτε και τώρα, αυτή η «11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ» από τη μία και το αιματηρό δράμα των βασανισμένων απλών ανθρώπων της Παλαιστίνης, δείχνουν να φέρνουν κάτι ελπιδοφόρο πέρα από το μετέωρο βήμα αναπτυγμένων κρατών, κορυφαίων ευρωπαϊκών και παγκόσμιων θεσμών αλλά και των θεωρούμενων μετριοπαθών αραβικών χωρών. Το μακελειό συνεχίζεται και αυτό το «μπλέξιμο» που έχει γίνει «κατάσταση», οδηγεί σε νέα αδιέξοδα.

Πάντα όμως έρχεται μία «ξεχωριστή» περίπτωση, που φέρνει την κόλαση και στην καρδιά της Ευρώπης. Αυτή τη φορά ήταν ο 45χρονος ένοπλος Τυνήσιος που σκότωσε τους δύο Σουηδούς φιλάθλους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. Ποιοι φταίνε που ο δολοφόνος τρομοκράτης έμενε στο Βέλγιο παράνομα; Γιατί δεν έγινε το νόμιμο επόμενο βήμα όταν η αίτηση ασύλου του δεν είχε γίνει δεκτή; Αποκαλύφθηκε ότι έφθασε στην ΕΕ μέσω του ιταλικού νησιού Λαμπεντούζα το 2011 και έζησε επίσης στη Σουηδία.

Αυτό που φαίνεται τώρα να αλλάζει στην Ευρώπη είναι η κίνηση της ΕΕ να αλλάξει τους κανόνες στο μεταναστευτικό προς μία σαφώς πιο αυστηρή κατεύθυνση. Δεν θα είναι όμως εύκολη, σύμφωνα με το ιστορικό του προβλήματος, αυτή η αλλαγή.

Η είδηση αναφέρει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πια έτοιμη-χωρίς οι γνωστές αναβολές, και τις διαφωνίες στο εσωτερικό της να φαίνονται πως θα ματαιώσουν μια τέτοια κίνηση -για πιο αυστηρές πολιτικές στο μεταναστευτικό βλέποντας τον φόβο των πολιτών αλλά και τον υπαρκτό κίνδυνο τρομοκρατικών επιθέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος, που επιτείνεται λόγω του πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς.

Σ’ αυτήν την κατεύθυνση οι υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της ΕΕ δήλωσαν την Πέμπτη ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξετάζουν καλύτερα τα θέματα με τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στο έδαφός τους, καθώς και να απελαύνουν ταχύτερα αυτούς για τους οποίους πιστεύεται πως αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια.

«Πρέπει να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, να κλείσουμε τα παραθυράκια και να είμαστε πολύ πιο γρήγοροι στις αποφάσεις για τη διενέργεια επιστροφών», λέει τώρα η αρμόδια επίτροπος Ι. Γιόχανσον προσθέτοντας ότι «πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι δεν έχουμε βίαιο αντισημιτισμό ή βίαιη ισλαμοφοβία, ώστε όλοι οι πολίτες μας να αισθάνονται ασφαλείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Μία πρώτη επισήμανση που μπορεί να γίνει επί των δηλώσεων της επιτρόπου, είναι ότι ακριβώς αυτά τα λόγια έχουν ακουστεί και στο παρελθόν από ηγέτες, υπουργούς και κορυφαία στελέχη της ΕΕ. Στην πράξη όμως αναδύθηκαν όλες οι διαφωνίες και οι καθυστερήσεις.

Στην ανάλυση των προβληματικών συστημάτων μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ, συμπεριλαμβάνονται ούτως ή άλλως και τα κενά ασφαλείας όπως και οι αναποτελεσματικές επιστροφές. Μόνο το ένα πέμπτο περίπου των ανθρώπων των οποίων οι υποθέσεις ασύλου απορρίπτονται στην Ευρώπη επιστρέφουν στην πραγματικότητα στις χώρες καταγωγής τους.

Στη Γαλλία, ο 20χρονος, ρωσικής καταγωγής ισλαμιστής που κατηγορήθηκε ότι μαχαίρωσε μέχρι θανάτου έναν δάσκαλο την περασμένη Παρασκευή ήταν γνωστός πριν από την επίθεση ως πιθανός κίνδυνος για την ασφάλεια, αλλά δεν μπορούσε να αποβληθεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όπως δήλωσαν οι αρχές.

Αυτό που επισημαίνουν οι υποστηρικτές αυτής της επικείμενης αναθεώρησης των πολιτικών της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο που αναμένεται να οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, είναι ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση καθώς θα γίνουν κινήσεις για τον ταχύτερο επαναπατρισμό αλλοδαπών με ποινικό μητρώο.

Από την άλλη πλευρά αυτοί που έχουν επιφυλάξεις και οι επικριτές των διαφαινόμενων νέων πολιτικών της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, αμφιβάλλουν για την αποτελεσματικότητά τους και επισημαίνουν τους αυξανόμενους κινδύνους για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Από τη μία η ανάγκη να υπάρχει μία Ευρώπη της αποδοχής, του σεβασμού της διαφορετικότητας και της ανοχής και από την άλλη η ανάγκη εύρεσης μία αποτελεσματικής λύσης για την ασφάλεια των ευρωπαίων πολιτών από δολοφονικές ενέργειες φανατικών.

Η πολυπλοκότητα του ζητήματος υπογραμμίζεται και από το γεγονός ότι στην Γερμανία η πίεση για επιβολή πιο αυστηρών συνοριακών ελέγχων στη χώρα αλλά και στην ΕΕ, απηχεί τις ανησυχίες της κυβέρνησης από τη σταθερή «εργαλειοποίηση» του ζητήματος από το ακροδεξιό AfD, το οποίο ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις.

Η Ελλάδα, είναι από τις πρώτες χώρες που καλούνται να διαχειριστούν το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης αλλά και την αδυναμία της ΕΕ να κατανείμει ισορροπημένα τις ευθύνες που προκύπτουν για τα κράτη-μέλη.

Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της θα χρειαστεί να εντείνουν τις προσπάθειές για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής, ανθρωπιστικής αλλά και ασφαλούς ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.