H κυβέρνηση έχει την ευθύνη
Ήταν μια μέρα σαν όλες τις άλλες. Στο σπίτι, με όλες τις συσκευές ανοιχτές, με επαναλαμβανόμενες κινήσεις, με μηνύματα στα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης» και λοιπές συνήθειες. Ο καιρός είχε αρχίσει να φορτώνει, καλύπταμε τους καυστήρες αναμένοντας τον όψιμο χειμώνα, μπαινόβγαινα στην εφαρμογή για το εμβόλιο και είχα υπόκρουση τη συνεδρίαση της Βουλής για το νομοσχέδιο της ταλαιπωρημένης ανώτατης Παιδείας μας. Ενδιάμεσα άκουγα ειδήσεις-ήταν η μέρα που ανακοινώνονταν ο εγκλεισμός της Αττικής, λόγω της «επικίνδυνης αύξησης των εισαγωγών» και των ύποπτων λυμάτων. Ξανά από την αρχή: ήμουν παγιδευμένη στο σπίτι μου, όπως εκατομμύρια άλλοι, λόγω φόβου και ανησυχίας, η κυβέρνηση συζητούσε νόμο, με εμβληματικές (!) τις ρυθμίσεις για τους «αιώνιους» φοιτητές και την αστυνόμευση στα κλειστά, εδώ και έναν χρόνο, πανεπιστήμια, μεγάλες διαδηλώσεις ξεδιπλώνονταν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι διαδηλωτές, όπως ήταν φυσικό, αγκαλιάζονταν στις γραμμές της πορείας, η αστυνομία έκανε συλλήψεις, οι υπουργοί περί τα υγειονομικά έδιναν έκτακτη συνέντευξη εξηγώντας με λεπτομέρειες την επικινδυνότητα των μετακινήσεων, ο υπουργός προστασίας του πολίτη διαπληκτίζονταν στο κοινοβούλιο για τους «τραμπούκους» που θα παταχθούν και ο πρωθυπουργός δήλωνε ότι δεν θα επαναληφθεί, η τρίτη, αν δεν κάνω λάθος, εικόνα συνωστισμού με τον ίδιο παρόντα. Μέσα σε όλα αυτά κυκλοφορούσε η είδηση του προστίμου που καταλογίστηκε στην ηλικιωμένη με τη συγκλονιστική ιστορία που πουλούσε τα ζαρζαβατικά του κήπου της. Έκατσα να το ξανασκεφθώ και αισθάνθηκα ότι αν όλα αυτά δεν είναι θέατρο παραλόγου, πρόκειται για βαρύ δούλεμα.
Ξεκαθαρίζω ότι έχω μεγάλα αποθέματα ανοχής και συμπαρίσταμαι στην κυβέρνηση, στην πρωτόγνωρη άσκηση έκτακτης ανάγκης, που κλήθηκε να δοκιμαστεί. Παραβλέπω προφανή λάθη και ελλείμματα, σε μια προσπάθεια να εκτιμώ την μεγάλη εικόνα. Αλλά, για μια στιγμή: γιατί πρέπει η κ. Κεραμέως να ξεσηκώσει αυτή την προαναγγελθείσα θύελλα στους δρόμους, ακυρώνοντας τις θυσίες ολόκληρης της χώρας που σφάλισε τη ζωή της εν ονόματι της «κοινωνικής απόστασης»; Ποια προσωπική ή κομματική εμμονή -αδιάφορο- υπαγορεύει την κατάθεση αυτού του νόμου, αυτήν την εποχή; Πόση ηθική βαρύτητα υπάρχει στο έωλο επιχείρημα ότι ήταν στις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης; Γιατί δεν ισχύει το ίδιο για τις αντιδράσεις τις αντιπολίτευσης και τους φοιτητικούς συλλόγους; Ποιος έχει την πρώτη ευθύνη για την αποφυγή μιας αχρείαστης σύγκρουσης; Εάν η κυβέρνηση επιθυμεί να αξιολογηθεί για την εφαρμογή των προεκλογικών της δεσμεύσεων, μπορούμε να αναρτήσουμε μεγάλο κατάλογο εκκρεμοτήτων. Αλλά, εν μέσω πανδημίας, δεν κρίνεται γι’ αυτό. Κρίνεται για τη διαχείριση της κρίσης, τις προτεραιότητες που βάζει, τη σεμνότητα των κινήσεων, την ευφυΐα των πρωτοβουλιών. Ο κόσμος κουράστηκε να βλέπει ένα σηκωμένο δάχτυλο που να υποδεικνύει την προσωπική του καθενός ευθύνη. Για να χρησιμοποιήσω μία από τις εκφράσεις που δεν μου αρέσουν, «ξύνεται στην γκλίτσα του τσομπάνη». Εάν πιστεύει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για οξείες αντιπαραθέσεις, να βοηθήσουμε στη διεύρυνση του καταλόγου.
Όλα τα θέματα που θα έπρεπε να βρίσκονται ψηλά στην εποχή της υγειονομικής κρίσης, θεωρούνται χαμηλής προτεραιότητας και απωθούνται ως δευτερεύοντα. Από την οργάνωση της ελληνικής διασποράς μέχρι την αγροτική παραγωγή του υπουργείου, που αν κρίνω από την «αναβάθμιση» του κ.Βορίδη, παραμένει τόπος δυσμενούς τοποθέτησης. Όσο για την πρωθυπουργική συγγνώμη να τη δεχθούμε για τρίτη φορά. Και αυστηρά τελευταία. Αυτά σκέφθηκα, έκλεισα τις συσκευές, πήρα αναπνοές ψυχραιμίας και ζήτησα καταφύγιο στα βιβλία μου.
Ας φρόντιζαν
Ώσπου να βρουν τρόπους στην κυβέρνηση να αντιμετωπίσουν τους μπαχαλάκηδες, οι ιοί και τα κομπιούτερ θα έχουν κάνει τη δουλειά τους. Αλήθεια, υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι, ειδικά η τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα γυρίσει στην προτέρα κατάσταση, μόλις εμβολιαστεί ο πληθυσμός; Ότι δεν θα υπάρχουν δεκάδες λόγοι που θα ευνοούν την εξ αποστάσεως; Πρώτα απ’ όλα λόγοι οικονομικοί. Η φτώχεια που θα ακολουθήσει, θα αναγκάσει κυβέρνηση και πανεπιστημιακές σχολές να επιτρέπουν την παράλληλη φοίτηση για πολύ καιρό. Τα ηλεκτρονικά μέσα θα δώσουν τη δυνατότητα παραδόσεων από καθηγητές εκτός συνόρων που αυτόματα θα αναβαθμίσουν την κατάταξη των πανεπιστημίων μας. Πέραν του ότι με την εξ αποστάσεως, όπως λένε όλοι, για πρώτη φορά παρακολουθούσαν τόσοι πολλοί φοιτητές τις παραδόσεις. Για άλλους πέντε λόγους που έχω στο μυαλό μου και για άλλους δέκα που αδυνατώ να φανταστώ (και που σίγουρα έχουν σκεφθεί ο Γκέιτς και ο Μπέζος), στην καινούργια εποχή, τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Αντί λοιπόν να προτάσσουν την πάταξη της βίας, ας φρόντιζαν να προετοιμάσουν τα πανεπιστήμια μας για την καινούργια εποχή.
Η ελληνική γλώσσα
Μία από τις μέρες που συζητούσαν το νομοσχέδιο για την παιδεία, ήταν αφιερωμένη στην ελληνική γλώσσα. Ένα συμπαθητικό βιντεάκι με μαθητές ανά τον κόσμο που γοητεύονται από αυτή τα ελληνικά και, πέρασε κι αυτό. Όσο και εάν κάποιοι πιστεύουν ότι η γλώσσα μας είναι υπό εξαφάνιση, ότι τα πλήκτρα δεν αγαπούν τους ρυθμούς των φθόγγων και τις σύνθετες έννοιες, η ελληνική γλώσσα και οι έννοιες που παράγει, ξανάρχονται «στη μόδα» με τον πιο παράδοξο τρόπο. Σχεδόν σε όλες τις συνεντεύξεις που δίνουν οι μεγάλοι γκουρού των αλγορίθμων αλλά και της ιατροβιολογικής έρευνας, τουλάχιστον αυτοί που διακρίνονται και από μια παράλληλη ανησυχία για το μέλλον της ανθρωπότητας, ο επίλογος σχετίζεται με την ανάγκη επικαιροποίησης των αρχαίων φιλοσοφικών στοχασμών. Προσφεύγουν στην ελληνική σκέψη, τη σημασία των εννοιών για τον άνθρωπο, τη φύση, τα όρια, την ηθική, την πόλη, τον πολίτη, τον πολιτισμό. Πόση συναίνεση θα μπορούσε η κυβέρνηση να πετύχει στη διαβούλευση ενός ανάλογου σχεδίου για την προβολή της ελληνικής γλώσσας, παιδείας και φιλοσοφίας, αντί να πυροδοτεί τις συγκρούσεις για την αστυνόμευση στα πανεπιστήμια…Παρεμπιπτόντως, πριν έναν χρόνο είχε ξανά νομοθετήσει για το ίδιο θέμα. Ανεπιτυχώς.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 14.02.2021.