ΑΠΟΨΕΙΣ

Αλήθεια ζούμε όλοι μας την ίδια πραγματικότητα; Υπάρχουν περιοχές, πληθυσμοί, ακόμα και διαφορετικά άτομα στην ίδια οικογένεια, που αξιολογούν με διαφορετικό τρόπο τις ανάγκες και τις προϋποθέσεις καλής ζωής; Προφανώς. Αλλιώς πορεύονται οι πλούσιοι, αλλιώς οι φτωχοί, αλλιώς οι τεχνολογικά εξελιγμένες χώρες, αλλιώς εκεί που δεν έφθασε ακόμα η βιομηχανική επανάσταση. 

Η συγκλονιστική, σχεδόν βίαιη, είσοδος της ασύρματης τεχνολογίας στη ζωή μας, και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό στη ζωή σχεδόν όλων των ανθρώπων, αλλάζει τις προτεραιότητες, αναποδογυρίζει τα στερεότυπα, δείχνει δρόμους ζωής που δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε μόλις μία πενταετία πριν. Και είμαστε ακόμα στην αρχή των μεγάλων εκπλήξεων. Αλλά στην Ελλάδα, σε πολλούς και κρίσιμους τομείς, ο χρόνος έχει σταματήσει εδώ και δεκαετίες. Όπως για παράδειγμα στην εκπαίδευση. Εάν μελετήσουμε τις προγραμματικές δηλώσεις των κυβερνήσεων, δεξιών και αριστερών, θα ακούσουμε τα ίδια ατελέσφορα και εν πολλοίς ξεπερασμένα. 

«Η αναβάθμιση των Πανεπιστημίων», «η σύνδεση της γνώσης με την παραγωγή», « η αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης», «η αναβάθμιση του απολυτηρίου», γενικώς η «αναβάθμιση της παιδείας», είναι προσφιλή στον πολιτικό λόγο. Είτε είμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 90 που είχαν κινητό μόνον ελάχιστοι εκκεντρικοί είτε είμαστε στο 2020 που τα παιδιά δεν γνωρίζουν πως μπορεί να υπάρχει ζωή χωρίς ίντερνετ, εμείς μιλάμε την ίδια γλώσσα και δεσμευόμαστε για τα ίδια πράγματα.

Η τεχνολογία της ασύρματης επικοινωνίας έχει προ πολλού καταργήσει τη διάκριση φυσικού-μεταφυσικού, οι υπολογιστές έγιναν επέκταση του καρπού μας, όσα μαθαίνεις γκουγκλάροντας στον καναπέ σου δεν μπορείς να τα βρεις ακόμα και εάν ξοδέψεις όλη σου τη ζωή σε βιβλιοθήκες, αλλά οι κεντρικές επικεφαλίδες των πολιτικών περί την εκπαίδευση όλων των κομμάτων παραμένουν αμήχανες, ασύγχρονες και ξεπερασμένες. 

Τα ελληνικά σχολεία, η λειτουργία τους, οι υποδομές τους, τα προγράμματά τους, ο τρόπος διορισμού των καθηγητών χρειάζονται αλλαγές τεκτονικού τύπου, ανάλογες με την εξέλιξη της τεχνολογίας, και, σε πολλές περιπτώσεις, συγχρονισμένες απλώς με την κοινή λογική. Να προσθέσουμε και το μείζον θέμα της αδυναμίας ουσιαστικής αποκέντρωσης στη λειτουργία των σχολείων, που δεν έχει τολμήσει μέχρι σήμερα να αγγίξει κανείς. Έτσι λοιπόν αξιολογούμε ως μεγάλη επιτυχία ενός υπουργού όταν τα τυπωμένα βιβλία φθάνουν στα σχολεία στην ώρα τους ή όταν έχει προσληφθεί ένα σημαντικό ποσοστό αναπληρωτών εγκαίρως! Φέτος, και ενώ έχουμε τον επιταχυντή εξελίξεων που λέγεται κορονοϊός που επηρεάζει την εκπαίδευση περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, το υπουργείο αποτυγχάνει σε κάθε του εγχείρημα. 

Τα παιδιά σε κάθε τάξη παραμένουν 25 και στις μεγάλες αστικές πυκνώσεις 30, η μέριμνα για αναβάθμιση των υποδομών για εξ αποστάσεως διδασκαλία ήταν υποτυπώδης, μεγάλο τμήμα των διδασκόντων δεν γνωρίζει να χρησιμοποιεί τις πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης, οι μάσκες ήταν ολόσωμες και μόλις πριν λίγες μέρες δόθηκαν εκ νέου οι προδιαγραφές για τη συρραφή τους λες και πρόκειται για πυρηνικούς αντιδραστήρες και, πέραν όλων των άλλων, με υπουργικές αποφάσεις καλούνται οι εκπαιδευτικοί, με απειλή ποινικών ευθυνών, να αναφέρουν και να αποκλείουν τους μαθητές που «πρωτοστατούν» στις καταλήψεις. Κοινώς να καρφώνουν, και μάλιστα κατ εκτίμηση, τους μαθητές που καλούνται να διαπαιδαγωγήσουν. 

Και ο χορός καλά κρατεί… Κανείς δεν έχει καταλάβει γιατί λύσεις διπλής βάρδιας δεν συζητούνται, γιατί τόσους μήνες δεν ξεκίνησαν ταχύρρυθμα προγράμματα επιμόρφωσης, γιατί δεν έχουν οργανωθεί ειδικά μαθήματα για την ασύγχρονη τηλεκπαίδευση και βέβαια, γιατί δεν υπάρχουν και ποινικές ευθύνες σε όσους υπέγραψαν τις προδιαγραφές της εφηβικής μάσκας. Και άντε να καταλάβεις γιατί χρειάζεται να περιμένει μήνες ένα σχολείο στο Λασίθι ή την Καστοριά για να σταλεί αυτό το σπάνιο εμπόρευμα που λέγεται βαμβακερή μάσκα, από τις κεντρικές υπηρεσίες. 

Οι κινητοποιήσεις μαθητών και εκπαιδευτικών είναι σε εξέλιξη, όπως και ο διαγωνισμός για τις περιβόητες μάσκες που τώρα έχει σταλεί εκ νέου στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Και ακόμα δεν μπήκε ο χειμώνας, δεν έκλεισαν τα παράθυρα στις τάξεις και δεν ξεκίνησαν οι πάσης φύσεως ιώσεις. Κάτι λάθος έχουν καταλάβει στο κτίριο στο Μαρούσι, όπου αποφασίζονται όλα για όλους από τα Δίκαια μέχρι την Γαύδο. Όσο γρηγορότερα το καταλάβουν, τόσο καλύτερα για τα παιδιά. Γιατί μέχρι να «αναβαθμίσουν» την εκπαίδευση στις σχολικές αίθουσες, η τεχνολογία θα την έχει σβήσει ως ανάγκη ανθρώπινης εξέλιξης.

Η ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ…

Είναι οι υποδομές των σχολείων, είναι τα ταλαιπωρημένα σχολικά βιβλία, είναι το συγκεντρωτικό κράτος του Αμαρουσίου αλλά είναι και η επιλογή των καθηγητών.

Οι τοποθετήσεις, οι ακολουθούμενες αποσπάσεις (βουνά τα αιτήματα στα βουλευτικά γραφεία), ο θεσμός του δια βίου αναπληρωτή, η αλλαγή σχολείων από χρονιά σε χρονιά, η σιωπηρή κατάργηση του ΑΣΕΠ, οι διαφορές μέσου όρου ηλικίας εκπαιδευτικών από την Περιφέρεια στις μεγάλες πόλεις, αποτυπώνουν με σαφήνεια μια προβληματική κατάσταση. 

Η ανάλυση που αφορά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την προηγούμενη χρονιά έχει ως εξής: το 49,3% των μονίμων εκπαιδευτικών έχει ηλικία 51-59 ετών. Κάτω από 40 χρονών είναι 419 εκπαιδευτικοί, ούτε το 4%. Και καλά να είσαι φιλόλογος, τα χρόνια μπορεί να προσθέτουν σοφία και ευρυμάθεια. Αλλά, αν διδάσκεις πληροφορική; Βιολογία; Τώρα θα μου πείτε, εδώ σε Πολυτεχνείο της χώρας παρέδιδαν μαθήματα DOS του ‘90 και μάθαιναν να κάνουν αλγόριθμους με το χέρι, τουλάχιστον μέχρι πριν λίγα χρόνια. Μπορεί και ακόμα, δεν γνωρίζω. Αλλά έτσι, δεν πάμε μπροστά πατριώτες.

…ΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΛΛΑΚΤΗ

Το θέμα δεν είναι μόνον ηλικιακό. Αν και γιαυτό θα έπρεπε να υπάρχει ειδική μέριμνα. Όλο το σύστημα διορισμών και τοποθετήσεων πάσχει. Και μάλιστα με τον ίδιο τρόπο που έπασχε πριν από δύο και τρείς δεκαετίες. Ο δε θεσμός των «αναπληρωτών» είναι μια άλλη κορυφαία εφεύρεση.

 Γνωρίζω καθηγητή που είναι περισσότερο από 25 χρόνια αναπληρωτής. Και πλήθος εκπαιδευτικών με παιδιά στο Πανεπιστήμιο που ακόμα συγκεντρώνουν μόρια για μια καλή τοποθέτηση. Αλιεύω από το ίντερνετ στοιχεία για τον μέσο όρο ηλικίας των αναπληρωτών που είναι τα 42 έτη! Ο πανελλαδικός μέσος όρος των μονίμων αγγίζει τα 52. Το πρόβλημα ωστόσο, επαναλαμβάνω, δεν είναι αυτή καθαυτή η ηλικία. 

Είναι ο τρόπος διορισμού. Και αντιμετώπισης. Και αντοχών. Και υποχρεώσεων. Χιλιάδες οικογενειάρχες καλούνται εντός ολίγων ημερών να παρουσιασθούν σε σχολεία εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους. Με μοναδικό κίνητρο ένα γλίσχρο επίδομα παραμεθορίου, ίδιο, είτε δουλεύεις στη Σχοινούσα είτε στο Κιλκίς. Και με αποκλεισμό τριετίας από τους καταλόγους τοποθετήσεων σε περίπτωση άρνησης.

Θυμόμαστε δε όλοι την ανεπίτρεπτη κατάσταση με τους καθηγητές που δεν έβρισκαν στέγη στα ακριβά νησιά του Αιγαίου και κοιμόντουσαν στις παραλίες ή την προηγούμενη άνοιξη που έκλειναν τα καταλύματα όπου διέμεναν λόγω κορωνοϊού. Η νησιωτική χώρα απαιτεί και νησιωτικές πολιτικές. Και η ψηφιακή διακυβέρνηση απαιτεί άλλη διαχείριση.