Η συνταγή του... μπακαλιάρου με σκορδαλιά
Αρχίζω με μια κοινοτοπία που εκ των πραγμάτων είναι απαραίτητη: Ο πανικός είναι κάτι το ιδιαίτερα επικίνδυνο γιατί μεταδίδεται αστραπιαία, διαχέεται άμεσα, μπορεί να πυρπολήσει και να κινητοποιήσει απίστευτες, ασύμμετρες καταστάσεις. Εδώ και χρόνια πια οι ειδικοί επιστήμονες διαχειρίζονται το φαινόμενο με τον όρο διαταραχή πανικού. Κάποιες φορές, όμως, μια φαινομενική ψυχραιμία μπορεί να μεταμφιέζει καλά ένα τεράστιο πανικό. Κάποιες φορές, σύμφωνα και με την θεωρία του χάους, αρκεί ένα φτερούγισμα για να καταρρεύσει αυτό το καλά μακιγιαρισμένο, σκηνοθετημένα ψύχραιμο πρόσωπο. Κοινοτοπία και αυτό αλλά η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση γενικευμένου πανικού όπου το ασύμμετρο έχει καταλάβει εξ εφόδου χώρους υγείας, πολιτικής, πολιτισμού και ιδίως συναισθήματος.
Συμπεραίνω πως πρέπει πλέον να μιλάμε για την μεγαλύτερη συλλογική ελληνική διαταραχή συναισθήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα ανέμενε κανένας από τον πολιτισμό να δράσει ακαριαία. Είναι, επίσης, γνωστό ότι η κύρια επιθετική αιχμή του πολιτισμού είναι ο κινηματογράφος. Τι γίνεται, όμως, με το σινεμά και τους διαχειριστές του στην Ελλάδα;
Αρχικά, υπάρχει μια πρώτη ελπίδα. Την Πέμπτη 27 Μαΐου θα κάνει έναρξη στους θερινούς κινηματογράφους της Ελλάδας και φυσικά και της Θεσσαλονίκης αλλά και σε όλο τον κόσμο η πολυαναμενόμενη ταινία «Κρουέλα» με την Έμα Στόουν στον ρόλο της κυρίας Ντε Βιλ από τα «101 σκυλιά της Δαλματίας». Αύριο αρχίζει διαδικτυακά και το 23ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Και τα τρία τμήματα του διαθέτουν εξαιρετικές ταινίες που ήδη απολαμβάνω. Στον χώρο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας πληροφορήθηκα μετά από καιρό ότι συνεχίζει της προβολές της η κινηματογραφική λέσχη Θεσσαλονίκης, παρουσιάζοντας μόνο για τα μέλη της, σε ημέρες που αυτή επιλέγει, εξαιρετικές σύγχρονες καλλιτεχνικές ταινίες. Οι εταιρίες διανομής στέλνουν ένα λινκ στην λέσχη και εκείνη το διανέμει στα μέλη της. Ακόμα η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου έχει στείλει στα μέλη της τα λινκ των ελληνικών ταινιών για να ψηφίσουν για τα βραβεία Ίρις, τα ας πούμε ελληνικά Όσκαρ.
Από τους άλλους χώρους πλήρης σιωπή, σιωπή εκκωφαντική που όμως παράγει ήχο, είναι αυτό που λένε οι Σάιμον και Καρφάγκελ στο περίφημο τραγούδι τους «Sound of Silence». Σιωπά, λοιπόν, ο δήμος Θεσσαλονίκης που ασχολείται με μύρια άλλα όσα πράγματα και αξιοποιεί ως άλλοθι ένα λινκ για να ακούσει την «φωνή» των πολιτιστικών φορέων της πόλης. Σιωπούν και οι κρατικοδίαιτοι κινηματογραφικοί φορείς της χώρας, ούτε καν δείχνουν να υπάρχουν. Είναι ολοφάνερο ότι σε εποχή μεγάλης δυστοπίας θα μπορούσαν με απλές τεχνικές να έχουν εξαιρετικές πρωτοβουλίες. Με τι άραγε απασχολούνται αυτή την εποχή;
Πιθανά με μακροχρόνια σχέδια. Όμως, η πνευματικότητα δεν είναι σύνταγμα για να θέσεις ορισμένα άρθρα του σε αναστολή, αλλά κάτι το διαρκές, το σταθερό, το επίμονο, το ανήσυχο, το επιθετικό αλλά και η καλή άμυνα ταυτόχρονα. Εφόσον η πνευματικότητα στους λαϊκούς φορείς του σινεμά έχει τεθεί σε επ’ αόριστον αναστολή, εφόσον ακόμα και η γνώμη και η άποψη είναι δύσκολη έως αδύνατη λόγω εξαρτήσεων τότε τι μένει για να σωθεί ένα ίχνος αξιοπρέπειας: Να ανακοινώνουμε και να ασχολούμαστε με άλλες ιστορίες καλύπτοντας διακριτικά την γνώμη που δεν λέγεται, την ευθύνη που δεν αναλαμβάνεται. Αναλύσεις και ανακοινώσεις επί του προφανούς, μακάβριες συζητήσεις γύρω από ένα πτώμα και έτσι ως μια δήθεν προσφορά να ανοίγεις το e-mail σου και ενώ περιμένεις μια πρόταση να σου στέλνουν την συνταγή του μπακαλιάρου σκορδαλιά ως καινοτομία. Αλλά μπακαλιάρο με σκορδαλιά ξέρουν να κάνουν οι πάντες ακόμα και ο καλός μου φίλος ο Δημήτρης…
ΥΓ. Μια και αναφέρθηκα σε πανικούς θυμίζω το «Panic in the streets» του Ελία Καζάν και φυσικά το κορυφαίο νουάρ του Ζυλιέν Ντυβιβιέ «Panique» (1946).
