ΑΠΟΨΕΙΣ

Έχουν άραγε κάποια εσωτερική σχέση όλα αυτά που συμβαίνουν τελευταία στην Θεσσαλονίκη ή είναι παράλληλες ιστορίες μιας δυσανάγνωστης εποχής σε μιαν εξίσου αδιευκρίνιστη πορεία της πόλης μας; Αναλογίζομαι ποια είναι εκείνα τα γεγονότα που έστρεψαν τον φακό της δημοσιότητας στη γειτονιά μας τον τελευταίο καιρό.

Η αποκάλυψη της λειτουργίας δεκάδων ναζιστικών οργανώσεων και οι συγκρούσεις στα σχολεία αλλά και η ανάδειξη της Κεντρικής Μακεδονίας πρωταθλήτριας στην άρνηση εμβολιασμών. Με τον μεγάλο συνεπαγόμενο αριθμό κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων. Θα έβαζα στην εξίσωση και τον αποτρόπαιο βανδαλισμό του μνημείου του Νίκου Καπετανίδη, λίγες μέρες μετά τα αποκαλυπτήρια και την απόδοση, με καθυστέρηση ενός αιώνα, της οφειλόμενης τιμής.

Έχουν κάποια σχέση όλα αυτά μεταξύ τους;

Πέρα από τις καταδίκες και τις εκκλήσεις, υπάρχει κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί ως μια, υπό εκκόλαψη, προβληματική (για να το πω όσο πιο ουδέτερα γίνεται) τοπική κοινωνική συμπεριφορά ισοπέδωσης, φόβου και βίας; Πρόκειται για διαχειρίσιμα μεμονωμένα γεγονότα ή για τον πρόλογο φαινομένων που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον; Γνωρίζω τις, επιφανειακές, κατά τη γνώμη μου, αναλύσεις για τον συντηρητισμό του βορρά που τροφοδοτήθηκε από τα συλλαλητήρια για την Μακεδονία. Και τις αντίστοιχες, περί του ρόλου της εκκλησίας. Κρίνω ότι δεν αντέχουν σε βαθύτερη ανάλυση.

Επιχειρήματα μπορούν πολύ εύκολα να κατατεθούν. Όπως το γεγονός ότι η εκκλησία και οι εκπρόσωποί της στη δυτική πλευρά της πόλης δίνουν, εδώ και δεκαετίες, σημαντικά δείγματα κοινωνικής ευαισθησίας και καθαρού δημοκρατικού λόγου. Αλλά, το σίγουρο είναι ότι κάτι τρέχει με τη βόρεια Ελλάδα, βεβαίως με την Θεσσαλονίκη και ιδιαιτέρως με τη δυτική γειτονιά.

Όπως και εάν επιχειρηθεί η ανάλυση, αυτό που θα ξεπροβάλλει ως το μεγαλύτερο πρόβλημα ακούει στο όνομα «ανάπτυξη». Συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα, υψηλή ανεργία, τείχη και γκέτο, νέοι και μεγαλύτεροι που δεν αισθάνθηκαν ποτέ ασφαλείς και με αυτοπεποίθηση, ξενοφοβικές συμπεριφορές, παλιοί μετανάστες εναντίον καινούργιων σε μία πόλη που, έτσι και αλλιώς, και στο σύνολό της, δεν έχει να δείξει τίποτα εντυπωσιακά καινούργιο ως προοπτική.

Ισχύουν όλα αυτά; Και άλλα που δεν συλλαμβάνω; Είναι αποτελέσματα ή αιτίες; Όπως και να είναι, σε ποιο τραπέζι, σε ποιο φόρουμ, με ποια σύνθεση ομιλητών θα συζητηθούν, θα αναλυθούν, θα επιχειρηθούν απαντήσεις; (Αντιλαμβάνομαι γράφοντας ότι, τα ερωτηματικά στο κείμενό μου είναι περισσότερα από τις τελείες. Επειδή οι ανησυχίες είναι περισσότερες από τις βεβαιότητες).

Παίρνω πολύ σοβαρά όσα γράφει στο fb ο Α.Σ. ότι είναι πολύ εύκολο να ζωντανέψει και πάλι ένας «αντιθεσσαλονικιώτικος ρατσισμός» για τη συντηρητική Θεσσαλονίκη της μπουγάτσας και του φραπέ. Ανάλογης χαμηλής ευαισθησίας και πιθανής πονηρίας κάποιων κέντρων που αυτοαποκαλούνται προοδευτικά, που αποφεύγουν τις ουσιαστικές αναλύσεις και παραβλέπουν την πολυστρωματική και δημιουργική Θεσσαλονίκη. Άλλωστε, παρόμοια γεγονότα ναζιστικής βίας είχαμε και σε γειτονιά της Αθήνας. Έτσι είναι. Αλλά, ο καθένας ας ασχοληθεί με τα δικά του. Χωρίς ετικέτες προοδευτικών και συντηρητικών πόλεων. Αλλά, και χωρίς τον εφησυχασμό της μονόδρομης Ιστορίας προς ένα διαρκώς βελτιούμενο μέλλον και των κυβερνητικών υποσχέσεων για τις μεγάλες επενδύσεις. Τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα και, φοβάμαι, πιο επικίνδυνα.

ΠΟΣΕΣ ΩΡΕΣ ΑΝΤΕΧΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΙΝΤΕΡΝΕΤ;

Στις ειδήσεις των τελευταίων ημερών πρωταγωνιστεί η απονομή του βραβείου Νόμπελ Ιατρικής σε δύο αμερικανούς ερευνητές για την εργασία τους στην αποκωδικοποίηση της παράξενης αίσθησης της αφής και της μετατροπής της σε ηλεκτρικό μήνυμα στο πολύπλοκο νευρικό σύστημα.

Γράφτηκαν πολλά, τόσο για τις εφαρμογές της επιστημονικής ανακοίνωσης, όσο και για την ειρωνεία της εποχής, να απονέμεται ένα βραβείο για την αφή στα χρόνια που απαγορεύεται το άγγιγμα. Με αφορμή τη βράβευση, θυμήθηκα μία περσινή ανακοίνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας στην Λωζάνη για τη δημιουργία ενεργοποιητών που μπορούν να προσομοιώσουν την αφή στην εικονική πραγματικότητα.

Κοντολογίς, κατά πάσα πιθανότητα, βρισκόμαστε κοντά στην υποκατάσταση του πραγματικού αγγίγματος από το ηλεκτρονικό. Η αφή θα ακολουθήσει την πορεία της όρασης και της ακοής, για τις οποίες δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διάκρισης για το πότε εκπορεύονται από τον θεωρούμενο πραγματικό κόσμο και πότε από τον ηλεκτρονικό. Ζούμε την εποχή των θαυμάτων; Είμαστε στον προθάλαμο του Παραδείσου ή στη γειτονιά της Πανδώρας;

Πριν λίγες ημέρες έπεσε για λίγες ώρες το φέις και το ίνστα και πανικοβλήθηκε το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Το άλλο τρίτο βρίσκεται σε απόλυτη ένδεια, σε πόλεμο και σε αναζήτηση νερού και τροφής και μάλλον δεν ασχολήθηκε. Αφήστε που ο Ζούκερμπεργκ έχασε τις λίγες αυτές ώρες έξι δισεκατομμύρια δολάρια! Μπορεί και επτά. Διίστανται οι εκτιμήσεις.

Πέραν των άλλων, έγινε φανερή η απόλυτη εξάρτηση όλων των κρατικών και κοινωνικών λειτουργιών από το διαδίκτυο. Δεν είναι μόνον που τα έχασαν οι ινφλουένσερς και οι ακόλουθοι. Είναι που αρχίζουν και συνειδητοποιούν, όλο και περισσότεροι, την επικίνδυνη σχέση των κρατών και των κοινωνιών με το διαδίκτυο, του οποίου τους κανόνες δεν γνωρίζουν και δεν ορίζουν. Ιατρικά δεδομένα, τραπεζικές συναλλαγές, επιχειρηματική λειτουργία, κοινωνικά δίκτυα, πληροφόρηση, όλα, όλα, μικρά και μεγάλα εξαρτώμενα από το ιντερνέτ.

Σπουδαία εποχή που απαιτεί και αντίστοιχης ποιότητας συζητήσεις. Που αφορούν ή πρέπει να αφορούν στις καινούργιες εξαρτήσεις εθνών και ανθρώπων, στην Δημοκρατία και τις σύγχρονες προκλήσεις, στα όρια της επιστήμης και των εφαρμογών της. Αντ' αυτών, όλο και λιγοστεύουν οι δημόσιες πνευματικές αναζητήσεις, όλο και σβήνουν οι φωνές της συνείδησης της Ανθρωπότητας, όλο και χανόμαστε σε έναν ορυμαγδό φθήνιας και φόβου, όλο και αναγνωρίζουμε τη ζωή ως ηλεκτρονική απάθεια, όλο και εκτοπίζονται οι νηφάλιες προσεγγίσεις από τον φανατισμό της άγνοιας και της βίας.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 10.10.2021