ΑΠΟΨΕΙΣ

Μεγάλη συζήτηση στις παραλίες τις τελευταίες ήσυχες ημέρες του Αυγούστου για το μήνυμα του πρωθυπουργού, για την αξία της «παραδοχής» του λάθους από τον ίδιο, για το «σε πόσες συγγνώμες καίγεσαι;» που ακούγεται ειρωνικά, καθώς σπανίως στη Μεταπολίτευση ηγέτης παραδέχεται και αναγνωρίζει λάθη του και καταφεύγει σε «συγγνώμες», όπως έχει ήδη πράξει σε κάποιες κρίσιμες στιγμές ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο θόρυβος που συνεχίζεται, ακουμπά την υπόθεση των ατομικών δικαιωμάτων, ενώ ουδείς σχεδόν αμφιβάλει ότι το αμάρτημα της παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη είναι ιδιαίτερη περίπτωση. Η κυβέρνηση θυμίζει τη γνωστή παραδοξολογία: Έκανε κάτι χειρότερο από έγκλημα, έκανε λάθος.

Και τούτο φαίνεται πως θα εγγραφεί στις πιο επίμονες στιγμές της πολιτικής ιστορίας του τόπου. Είναι ένα θέμα που θα μείνει, ανεξάρτητα του ποιος θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές και τις δεκάδες που θα ακολουθήσουν και το πώς θα απαντηθεί ο γρίφος της πιθανότατης ακυβερνησίας.

Η πλειοψηφία του κόσμου, αν και ίσως λόγω του θέρους και ίσως λόγω της κούρασης από την ενεργειακή κρίση, τον πληθωρισμό κ.ά., δεν δείχνει να έχει σοκαριστεί ή να έχει διχαστεί ανησυχητικά, όπως λ.χ. την εποχή του σκανδάλου Κοσκωτά, εν τούτοις δείχνει να προβληματίζεται έντονα για τις πολιτικές εξελίξεις που δεν αποκλείει να έλθουν και που θα επηρεάσουν το μέλλον της χώρας.

Ας το πάμε όμως πιο κάτω: Ένα «watergate», κατά την ταπεινή μας άποψη δεν ξεχνιέται.

Τον περασμένο Ιούνιο, πριν ακόμα ξεσπάσει η ένταση από την παρακολούθηση του σημερινού προέδρου του ΠΑΣΟΚ, διάβαζα ένα αφιέρωμα στον διαδικτυακό τόπο του BBC: «Γουότεργκεϊτ: Γιατί το σκάνδαλο αντηχεί ακόμα 50 χρόνια μετά;».

Έχουν πράγματι περάσει 50 χρόνια από τότε που πέντε άνδρες που συνδέονταν με τον Λευκό Οίκο εισέβαλαν στα κεντρικά γραφεία της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών, προκαλώντας ένα σκάνδαλο που τελικά οδήγησε δύο χρόνια αργότερα (1974), στην παραίτηση του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον.

Το σκάνδαλο αντηχεί μισόν αιώνα μετά την αποκάλυψή του!

Αύγουστος ήταν πάλι πριν από 48 χρόνια, στις 8 του μηνός το 1974, όταν μία παραίτηση που συγκλόνισε τον πλανήτη ήρθε ως συνέπεια γεγονότων που σε κάποιους θυμίζουν τον φετινό Αύγουστο στην Ελλάδα.

Ένας Ρίτσαρντ Νίξον ωχρός, αγέλαστος, σχεδόν σοκαρισμένος, διόλου πειστικός στην οθόνη της τηλεόρασης δήλωνε την παραίτησή του από την προεδρία των ΗΠΑ. Φυσικά δεν χαμογελούσε όταν βγήκε στο «γυαλί».

Λίγα χρόνια αργότερα, σε ομιλία του προς φοιτητές, είχε πει: «Το έτος 2000 θα βρίσκεστε ακόμα εδώ και τότε θα δούμε ποια θα είναι η αντίληψη για το πρόσωπό μου»…

Δεν δικαιώθηκε από την Ιστορία. Αποδείχθηκε πως ήταν και παραμένει ο μοναδικός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που παραιτήθηκε από το αξίωμά του.

To Watergate ταρακούνησε το πολιτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλαξε τον ορισμό της αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας.

Οι παλιότεροι θυμούνται πως αποφασιστικό ρόλο στην αποκάλυψη της υπόθεσης είχε η εφημερίδα «Washington Post» και ειδικότερα οι νεαροί τότε δημοσιογράφοι Καρλ Μπέρνσταϊν και Μπομπ Γούντγουορντ οι οποίοι με σειρά ερευνών και ρεπορτάζ αποκάλυπταν κομμάτια του σκανδάλου.

Όταν οι δύο θαρραλέοι και ιδιαίτερα επίμονοι ρεπόρτερ δημοσίευαν τα πρωτοποριακά τους ρεπορτάζ πιθανότατα είχαν κατά νου πως ο Ρίτσαρντ Νίξον θα ήταν ο τελευταίος πρόεδρος που θα αψηφούσε ανοιχτά το Σύνταγμα και το νόμο.

«Και μετά, όπως λέμε, ήρθε και ο Τραμπ», δήλωσε ο 79χρονος σήμερα Γούντγουορντ σε πρόσφατη συνέντευξή του .

Η δουλειά αυτή του Γούντγουορντ και του Μπέρνσταϊν ονομάστηκε από πολλούς «ίσως το μεγαλύτερης σημασίας πολιτικό ρεπορτάζ όλων των εποχών». Είναι ένα μάθημα ανεκτίμητης αξίας που εμπνέει ακόμα και τους σημερινούς δημοσιογράφους της ψηφιακής εποχής και της διάδοσης της μάστιγας των fake news.

Το παγκόσμιας αποδοχής βιβλίο «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου», που έγραψαν οι Μπομπ Γούντγουορντ και Καρλ Μπέρνσταϊν, που αποκάλυψαν το θέμα στα πρωτοσέλιδα της «Washington Post», έφερε μία εξίσου διάσημη, όπως αποδείχθηκε, ταινία που έγινε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας του ’70, με την υπογραφή του σκηνοθέτη Άλαν Πάκουλα. Ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ και ο Ντάστιν Χόφμαν, υποδύονταν τον Γούντγουορντ και τον Μπέρνσταϊν αντίστοιχα.

Όλα αυτά συνετέλεσαν ώστε ο ρόλος του Τύπου στο Watergate να εξελιχθεί σε ένα είδος εθνικού μύθου και σε κάθε περίπτωση μίας ιστορίας που δεν θα ξεχαστεί ποτέ σε αντίθεση με τα «αμαρτήματα» του Νίξον.

Είναι μία ακόμα βερσιόν του μύθου του Δαυίδ και του Γολιάθ; Δύο νεαροί, μη ισχυροί άνθρωποι, με όπλο το πάθος και την αγάπη τους για την αλήθεια και την ελευθερία του Τύπου συνέτριψαν τον εκπρόσωπο ενός θεσμού ανυπολόγιστης δύναμης.

Συνοψίζοντας, η έρευνα για το Watergate έγινε σύμβολο και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, την Ευρώπη και έδωσε την αφορμή και για άλλα δοκίμια, λογοτεχνικές και κινηματογραφικές αναφορές. Πολύ περισσότερο, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διατήρησης της ιστορικής μνήμης ως κοινωνικού αγαθού.

Αρκεί να σκεφτούμε πως η κατάληξη -gate εμφανίζεται εδώ και μισόν αιώνα σταθερά για νέα σκάνδαλα.