ΑΠΟΨΕΙΣ

Ο τίτλος μας είναι βέβαια παρμένος από το ιστορικό μυθιστόρημα του Μάρκ Τουέιν που διαβάσαμε οι σημερινοί εξηντάρηδες και σε κόμικς στα αγαπημένα μας «Κλασικά Εικονογραφημένα» τη δεκαετία του ’60 και του ’70.

«Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός» γράφτηκε γύρω στα 1880 για παιδιά και θεωρείται ένα αριστούργημα κριτικής στην κοινωνική ανισότητα αλλά και χλευασμού της συνήθειας του κόσμου να κρίνει από το ντύσιμο και την εμφάνιση.

Το μποτιλιάρισμα στους δρόμους, οι τέντες που χτυπάνε από τον αέρα και μας ξυπνούν το πρωί και οι σποραδικές βροχές δείχνουν ότι ήρθε μια ακόμα « Έναρξις τον Σεπτέμβριο». Το σλόγκαν αυτό που συμβολίζει την αγχώδη επάνοδο στην τσιμεντούπολη βγήκε από την πινακίδα που ανέβαζαν οι ιδιοκτήτες των χειμερινών κινηματογράφων στις αρχές Ιουνίου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Προσωπικά θυμάμαι την πινακίδα στον κινηματογράφο «Γαλαξίας» που ήταν απέναντι από το «Λυσέ» στη Λεωφόρο Στρατού, από τη δεξιά πλευρά όπως πας για την Έκθεση.

Αλλά και γενικά, για να καταλάβεις «που πάνε» τα πράγματα πρέπει να αποκρυπτογραφήσεις τα μηνύματα που βγαίνουν κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, από το «βήμα της ΔΕΘ».

Φέτος υπάρχει το πάγωμα από το εξελισσόμενο κύμα ανατιμήσεων -σε ποσοστά μάλιστα που φέρνουν ίλιγγο και αδειάζουν το καλάθι της νοικοκυράς- το οποίο κόβει τη διάθεση για χαρές που δημιούργησε το γεγονός ότι ο τουρισμός ανέκαμψε εντυπωσιακά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ή από την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και του ΑΕΠ όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής στοιχεία.

Το ερώτημα που πλανάται είναι αν οι δυσβάσταχτες, για τα ασθενή οικονομικά στρώματα αυξήσεις, ήρθαν για να μείνουν (που είναι και το επικρατέστερο σενάριο αφού η παράδοση για τις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών στην Ελλάδα λέει πως «ότι ανεβαίνει δεν κατεβαίνει») ή θα γίνει κανένα θαύμα.

Εδώ κολλάει ο πρίγκιπας και ο φτωχός του αθάνατου Τουέιν ή και το παλιό τραγούδι του Τσιτσάνη με το στίχο του οποίου ο βάρδος προειδοποιούσε πως «της κοινωνίας η διαφορά φέρνει στον κόσμο μεγάλη συμφορά».

Είναι, χωρίς καμία διάθεση από μέρους μας για δραματοποίηση της κατάστασης, ο «τέλειος αιφνιδιασμός» για μια Ελλάδα με κατώτατο μισθό στα 680 ευρώ, που ανέπνευσε κάπως από τα επιδόματα της πανδημίας και είχε αρχίσει να ελπίζει από τα μηνύματα της μείωσης της ανεργίας και των ρυθμών ανάπτυξης που ήρθαν τους τελευταίους μήνες.

Ο πρωθυπουργός, όπως λένε όλες οι πληροφορίες, έρχεται στη ΔΕΘ με πακέτο μέτρων που θα στοχεύει στην ανακούφιση των χαμηλών εισοδημάτων αλλά και μεσαίων και από τις συνέπειες των αυξήσεων τιμών, ιδίως στην ενέργεια και στα τρόφιμα. Το «πακέτο» θα έχει φοροελαφρύνσεις, μείωση ΕΝΦΙΑ και εισφορών και άλλα.

Πόσο όμως θα κρατήσει το τσουνάμι αυτό; Πολλοί φοβούνται ότι οι ανατιμήσεις σε πρώτες ύλες και μεταφορικό κόστος που οδηγούν σε τιμές που τρομάζεις όταν τις βλέπεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ, θα διαρκέσει τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2022. Και μετά αβεβαιότητα.

Ήδη πυκνώνουν οι εκτιμήσεις πως η επιτυχής ή μη πολιτική αντιμετώπισης της απρόσμενης και αφόρητης ακρίβειας, από την κυβέρνηση, θα έχει ίσως μεγαλύτερη επίδραση στις διαθέσεις του κόσμου -και αργότερα στην επιλογή ψήφου- ακόμα και από τις ευθύνες για τις τρομακτικές πυρκαγιές. Άλλωστε πάντα ισχύει το «It’s the economy, stupid».

Για να χρησιμοποιήσουμε μία δημοφιλή από το αθλητικό ρεπορτάζ του στίβου φράση «το ’χει αυτό το ύψος» η κυβέρνηση; Ή θα περάσει κάτω από τον πήχη; Οι δημοσκοπήσεις που θα γίνουν μετά την ΔΕΘ, θα δώσουν -όσο κι αν αποτελούν απλώς μια «φωτογραφία στιγμής»-μία πρόγευση.

Τον Σεπτέμβριο του 1951, έντεκα χρόνια μετά την τελευταία διοργάνωση της ΔΕΘ (22 Σεπτεμβρίου 1940-22 Οκτωβρίου 1940), η Θεσσαλονίκη είδε τη ΔΕΘ να ανοίγει εκ νέου τις πύλες της.

Το πώς ξεπηδούσε μια μικρή ελπίδα για τη Θεσσαλονίκη μέσα από τα ερείπια των πολέμων, το βρήκαμε (από τα αρχεία της Έκθεσης) σε ένα άρθρο του Π. Παλαιολόγου στο «ΒΗΜΑ», στις 19 Σεπτεμβρίου 1951:

…»Έπεσεν η πόλη (Θεσσαλονίκη), φυτοζωεί…

Και αυτή όπως παντού , όπως εις κάθε μεταπολεμική προσπάθεια να παρουσιάσει σημεία γονιμότητας για δημιουργίαν νέας ζωής, δυστυχώς πέφτει, πέφτει.

Η Έκθεσις όμως αναχαιτίζει την πτώσιν της. Ένα χέρι που απλώνεται για να συγκρατήσει την κατρακύλα..

Η αγορά θα χαμογελάσει, η εργασία θα σκορπίσει παντού την ευλογία της. Χρήμα θα πέσει. Συναλλαγή θα γίνη».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11-12 Σεπτεμβρίου 2021