ΑΠΟΨΕΙΣ

Σε ένα από τα επεισόδια της γνωστής σειράς “Borgen” στο Netflix, ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος και υπουργός Εξωτερικών παραιτείται, καθώς οι συνοδοιπόροι του έχουν φροντίσει να δημοσιοποιήσουν προτιμήσεις του, ανάρμοστες της θέσης του. Ο πραγματικός λόγος της αποδόμησής του αφορά στην εμμονή του να υπερασπίζεται τις κατακτήσεις ενός κινήματος που θεωρείται από το ίδιο του το κόμμα ότι έχει ξεπεραστεί από την Ιστορία. Αποχωρώντας, θυμάται ότι ξεκίνησε τον εργασιακό και κοινωνικό του βίο ως συγκολλητής και προσθέτει: «ίσως να είμαι ο τελευταίος εργάτης υπουργός εργατικού κόμματος της Δανίας». (Το μεταφέρω όπως το έχω εντυπώσει). Ίσως αυτό να είναι και ο πυρήνας των προβλημάτων πολλών κομμάτων στην Ευρώπη. Κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερά ή σοσιαλιστικά και αδυνατούν ή αποφεύγουν οποιαδήποτε ανάλυση του σύγχρονου κόσμου, δεξιοί συνασπισμοί που ντρέπονται να ονοματίσουν την καταγωγή τους και υπερηφανεύονται κάθε φορά που μια πολιτική τους γέρνει προς τα αριστερά, πολιτικοί επαναστατικής καταγωγής που συσσωρεύουν με πάθος προσωπικό πλούτο και, το σημαντικότερο, μιμούνται τον τρόπο του βίου των καπιταλιστών που μάχονται. Το καλύτερο υπόστρωμα για την καλλιέργεια της συλλογικής ανασφάλειας και την ανάπτυξη του νέου απολυταρχισμού. Αυτά σκεφτόμουν όσο παρακολουθούσα τις ειδήσεις για τις σκοτεινές συναντήσεις του μαχητικού αριστερού και νεότατου πρώην υπουργού Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, που ζήλωσε την πιο παρακμιακή εκδοχή της πολιτικής που καταγγέλλει, το λεξιλόγιο που παραπέμπει σε άλλους κόσμους, τη συναλλαγή με ανθρώπους που είχαν ανοιχτούς λογαριασμούς με τη Δικαιοσύνη και κυρίως τον χρόνο που όλα αυτά συνέβαιναν. Να μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε κάπου στα 2016, στην κορύφωση ενός καινούργιου εθνικού διχασμού, παραλυμένοι από την οικονομική κρίση, με ορατό τον κίνδυνο να φύγει η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις μέρες της παράκρουσης διάφορων κοινωνικά, όπως και επαναστατικά, αδιάφορων αλαλαζόντων «αλληλέγγυων». Ωστόσο, όλα αυτά είναι τόσο παλιά, που ίσως δεν χρειάζεται ούτε η Βουλή ούτε άλλος κανείς να δώσει συνέχεια. Γιατί για όλους μας υπάρχει η μεγάλη εικόνα ενός μέλλοντος πιθανότατα δυστοπικού. Μπορεί η αριστερά και η δεξιά να μην είναι αυτό που διακηρύσσουν. Μπορεί, στην ψηφιακή εποχή, να μην έχουν νόημα και οι χωρικοί προσδιορισμοί. ( Είναι γνωστό ότι οι όροι αριστερά και δεξιά προέρχονται από τις θέσεις των δύο τάξεων-κομμάτων στην μεταεπαναστατική γαλλική Βουλή). Το σίγουρο είναι ότι η καινούργια εποχή των μεγάλων δεδομένων, της επαυξημένης πραγματικότητας, της συγκλονιστικής συσσώρευσης του παγκόσμιου πλούτου σε ελάχιστα χέρια, της βιοτεχνολογίας και της αποθέωσης της ρομποτικής γεννά θηριώδεις ανισότητες. Και είναι αυτές ακριβώς που πρέπει να αναλυθούν με σοβαρότητα, με συνέπεια λόγων και έργων, με επιστημονική προβλεπτικότητα, χωρίς φόβους ότι μπορεί να θιγούν κάποιοι πλούσιοι φίλοι μας και κυρίως, με πολιτικές πρακτικές και προσωπικές στάσεις ζωής που θα μπορούν να ορίσουν το καινούργιο, που όλοι επαγγέλλονται και κανείς δεν προσδιορίζει. Για να το πούμε πιο απλά: η σεμνότητα έχει αξία είτε ως ασκητική αρετή, είτε ως αριστερή προσέγγιση είτε ως αστική συμπεριφορά. Από μόνη της βέβαια δεν αρκεί. Αλλά είναι αναγκαία.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ;

Τι ακριβώς συμβαίνει με τον κορονοϊό, μάλλον δεν γνωρίζει κανείς. Σίγουρα δεν γνωρίζει ή δεν θέλει να κοινοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, του οποίου η αξιοπιστία έχει προ πολλού χαθεί. Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από τον Οργανισμό, ενώ η αμφισβήτηση της λειτουργίας του και της δυνατότητας προγνώσεων και συστάσεων ολοένα και μεγαλώνει. Χαρακτηριστικά, οι ίδιοι οι επιδημιολόγοι απομειώνουν δημόσια όσα ανακοινώνει, όπως έγινε σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη με τον κ. Δερμιτζάκη, πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Το πρόβλημα ξεπερνά και αυτόν ακόμα τον εφιάλτη της πανδημίας. Στην πραγματικότητα αφορά στην έρευνα και τη σχέση της με την κοινωνία στο όνομα της οποίας χρηματοδοτείται, την αντιμετώπιση ασθενειών και την εξέλιξη των φαρμάκων, την ανάγκη κοινής αντιμετώπισης και αλληλεγγύης στην εποχή των γρήγορων μετακινήσεων και τη σοβαρότητα όσων βλέπουν το φως της δημοσιότητας και καθορίζουν τη ζωή μας. Ένα εξάμηνο μετά την επίσημη ανακοίνωση της πανδημίας θυμούνται ότι ο ιός μπορεί να εξαπλώνεται αερογενώς, ότι αφήνει εγκεφαλικά προβλήματα και ότι η ευαισθησία ορισμένων οργανισμών μπορεί να οφείλεται ότι έχουν στο γονιδίωμά τους μεγαλύτερο ποσοστό από τον Νεάτερνταλ! Και τα προδημοσιεύουν! Κάτι πολύ ύποπτο φαίνεται να κυκλοφορεί ανάμεσα στους επιστήμονες του προχωρημένου μας κόσμου.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ

Είναι απολύτως λογικό το κέντρο βάρους του δημόσιου λόγου στην Ελλάδα αναφορικά με τον κορονοϊό να επικεντρώνεται στην τουριστική αγορά, γιατί κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει τι χειμώνας μας περιμένει. Και καθώς η εικόνα έχει δύναμη συντριπτική, η επανάληψη από τηλεοράσεως του συνωστισμού στα πανηγύρια και τα παραθαλάσσια μπαρ διαμορφώνει μια πραγματικότητα ελεύθερης διακίνησης, που όμως δεν ισχύει για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Τίποτα μέχρι σήμερα δεν έχει ανατρέψει εκείνο το «άνω των 70» που πολλοί το μεταφράζουν και ως «άνω των 65». Υπάρχουν χιλιάδες συμπολίτες μιας παραγωγικής ηλικίας, χωρίς άλλα νοσήματα, που αισθάνονται ότι η ημερομηνία γέννησης τους επιβάλλει την εθελούσια παράταση εγκλεισμού. Στο μεταξύ, στις αναπτυγμένες χώρες του βορρά πληθαίνουν οι αγωγές εναντίον των συστημάτων Πρόνοιας και των λειτουργών τους που επέτρεψαν να μετατραπούν οι οίκοι ευγηρίας σε εκατόμβες νεκρών ηλικιωμένων. Δεκάδες μηνύσεις στην Ιταλία και στην Ισπανία, έρευνα σε εξέλιξη στη Σουηδία. Τα προβλήματα μεγαλώνουν και εξαιτίας σοκαριστικών προτάσεων, όπως αυτής του Julian Savulescu, καθηγητή Βιοηθικής (!) στην Οξφόρδη, που προτείνει να γίνουν τα πειράματα του εμβολίου για τον κορωνοϊό σε ηλικιωμένους των οίκων ευγηρίας. Το αναλύει σε άρθρο του με τον τίτλο «Απόλυτος αλτρουισμός στην πανδημία». Όσο ερευνάμε βαθύτερα τις παραμέτρους τις πανδημίας, τόσο φέρνουμε στην επιφάνεια τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτού του θαυμαστού καινούργιου μας κόσμου που μέχρι πριν λίγο καιρό έδινε υποσχέσεις μακροημέρευσης.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 12.07.2020.