ΑΠΟΨΕΙΣ

Ξέρετε κάποια χώρα, οπουδήποτε στον κόσμο, όπου απαγορεύεται ο πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας; Σίγουρα την Βόρεια Κορέα αλλά εκεί δεν υπάρχουν ιδιωτικές κατοικίες. Κατά βάσιν δεν υπάρχουν καν κατοικίες. Υπάρχουν διαμερίσματα σαράντα τετραγωνικών που μοιράζονται τρεις - τρεις οικογένειες, αναλόγως πόσο συγκινούνται βλέποντας τον εγγονό του «πατερούλη» Κιμ Ιλ Σουνγκ. Ίσως και την Κούβα όπου επίσης έχουν εξελίξει θεαματικά τον κληρονομικό σοσιαλισμό. Αλλά και εκεί κάπως έτσι έχει η κατάσταση, με μόνη διαφορά ότι οι τουρίστες πηγαίνουν αποφασισμένοι να δουν την εξαθλίωση ως γραφικότητα και την πορνεία ως λατινικό ταμπεραμέντο. Επιστρέφουν ενθουσιασμένοι, μόνο που αν τους ζητήσεις να ζήσουν ένα χρόνο στην Αβάνα, ως Κουβανοί, θα κινδυνεύσουν με εγκεφαλικό.

Οι πατεράδες μας πέρασαν από φτώχεια αλλά κανείς δεν σκεφτόταν ότι μπορείς να χρωστάς χωρίς να κινδυνεύεις να χάσεις το σπίτι σου. Ήταν άλλη πάστα ανθρώπων, καθόλου καλοζωισμένη -ίσως αυτό τους έμαθε να έχουν την ευθύνη των επιλογών τους. Το γενικώς και ανεξαιρέτως «κάτω τα χέρια από την πρώτη κατοικία» προέκυψε στις αρχές των Μνημονίων. Εκείνο τον απίθανο καιρό που το πρωί στην τηλεόραση οι «φίλοι του λαού» απαιτούσαν και το απόγευμα οι πανικόβλητοι υπουργοί εξήγγελλαν. Κάπως έτσι προέκυψε το 2010 ο «νόμος Κατσέλη». Υπήρξε χαρακτηριστικός της αμηχανίας της κυβέρνησης ΓΑΠ και στην αρχική του μορφή χάρισε περιουσίες σε μπαταχτσήδες αφού δεν χρειαζόταν να αποδείξεις παρά μόνο ότι μειώθηκαν τα εισοδήματά σου. Δηλαδή, σιγά το πράγμα! Κάποιες αποφάσεις εκείνης της πρώτης περιόδου, τυπική εφαρμογή του νόμου, αφού τα χέρια των δικαστών ήταν δεμένα, θα αποτελούν για πολύ καιρό μνημεία για το τι σημαίνει πρόχειρη νομοθέτηση. Και επειδή όταν υποκύπτεις στον λαϊκισμό, κανένας δεν θα σου πει «ευχαριστώ» αφού κάποιος άλλος θα προσφέρει περισσότερα, το 43,92% του ΠΑΣΟΚ το 2009 έγινε 13,18% το 2012. Τους μάζεψε ο ΣΥΡΙΖΑ που διαβεβαίωσε «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη». Και που φυσικά δεν τόλμησε να εφαρμόσει. Αντιθέτως, νομοθέτησε την αυτεπάγγελτη δίωξη και αυτόφωρη διαδικασία για όσους εμποδίζουν την υλοποίηση των πλειστηριασμών. Και τρέχει ακόμη στα δικαστήρια ο Λαφαζάνης.

Ήταν δίκαιη η χωρίς ουσιαστικές προϋποθέσεις προστασία της πρώτης κατοικίας; Το ερώτημα είναι αντιδημοφιλές αλλά φανταστείτε, ας πούμε, δύο καθηγητές με τα ίδια ακριβώς εισοδήματα, το 2006. Ο ένας δανείζεται στο όριο των δυνατοτήτων του και αγοράζει σπίτι. Ο δεύτερος σκέφτεται ότι η ζωή δεν είναι όπως ο Οδοντωτός, δηλαδή μόνο μπροστά και ποτέ πίσω, και δεν κάνει το τόλμημα. Με την κρίση, εκείνος που πήρε το δάνειο σταματά να πληρώνει. Αν μπήκε στο «νόμο Κατσέλη», ένα μέρος του δανείου έχει διαγραφεί και για το υπόλοιπο η δόση έχει μειωθεί. Αν δεν μπήκε, σίγουρα δεν τον ενόχλησε κανείς μέχρι το 2019, πιθανότατα ούτε έως σήμερα, και αν επανέλθει η αδιάκριτη απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας δεν θα πληρώσει ποτέ. Αντιθέτως, εκείνος που μένει στο νοίκι πληρώνει ακατάπαυστα. Και αν καθυστερήσει δύο μήνες, κινδυνεύει με έξωση.

Και τέλος πάντων, εάν αυτό είναι ένα υποκειμενικό ζήτημα δικαιοσύνης, μία ενδεχόμενη απαγόρευση των πλειστηριασμών πρώτη κατοικίας θα έχει και πολύ πιο μετρήσιμα αποτελέσματα. Ποια τράπεζα θα χορηγήσει στεγαστικό δάνειο όταν ο δανειολήπτης θα δικαιούται να μην πληρώσει ούτε την πρώτη δόση, χωρίς εκείνη να μπορεί να τον εξαναγκάσει με την απειλή του πλειστηριασμού; Θα πηγαίνει το νέο ζευγάρι στον υπάλληλο να ζητήσει πληροφορίες και εκείνος θα τους ρωτάει αν ψάχνουν για κορόιδα. Και πώς θα χορηγούνται επιχειρηματικά δάνεια όταν ο επιχειρηματίας θα προσφέρεται να εγγράψει προσημείωση σε ιδιωτική κατοικία γιατί δεν θα υπάρχει εταιρική περιουσία; Δεν θα χορηγούνται! Πολύ μυαλό θέλει, λοιπόν, για να καταλάβουμε γιατί πουθενά στον κόσμο δεν απαγορεύεται ο πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας; Στοιχειώδης λογική αρκεί. Αλλά όταν η στοιχειώδης λογική αναμετράται με τους δημαγωγούς, χάνει κατά κράτος.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.05.2023