ΑΠΟΨΕΙΣ

Από τον αεικίνητο σε παρεμβάσεις Αντώνη Σαμάρα και το πρόσφατο «δεν είναι καλή ιδέα η επίσκεψη Ερντογάν» στην Αθήνα, μέχρι τον συνήθως αμίλητο Κώστα Καραμανλή της Ραφήνας, τον σιωπηλά αινιγματικό Αλέξη Τσίπρα, τον μεθοδικά προσεκτικό στην υστεροφημία του Κώστα Σημίτη και τον απρόβλεπτο στις συχνά αμφιλεγόμενες επινοήσεις για τα επόμενα βήματά του Γιώργο Παπανδρέου, το τι κάνουν οι πρώην πρωθυπουργοί πάντα κερδίζει την προσοχή του κόσμου.

Ακόμα και οι πιο εκκεντρικοί και ψύχραιμοι πολιτικοί έρχονται σε δύσκολη και αμήχανη θέση όταν φτάνει η ώρα να αποχωρήσουν και να στερηθούν τα φώτα της δημοσιότητας. Αυτό το «leaving the job» έχει στοιχειώσει στο διάβα της πολιτικής ιστορίας πρώην πρωθυπουργούς και προέδρους μερικοί εκ των οποίων αποδείχθηκαν πολύ ευρηματικοί στην εξεύρεση της νέας τους απασχόλησης!

Για σκεφτείτε το: Τη μία μέρα πετάς με το πρωθυπουργικό αεροπλάνο, σε υποδέχονται παγκόσμιοι ηγέτες, είσαι στις πρώτες ειδήσεις διεθνούς φήμης ΜΜΕ και από τον λόγο σου κρέμεται ο λαός σε έκτακτες συνθήκες, ενώ με τις αποφάσεις σου επηρεάζεις τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και την άλλη σβήνουν οι κάμερες και πέφτεις στο απόλυτο κενό.

Αλλά αυτή είναι η μοίρα των αποσυρθέντων ηγετών. Την ιστορία τους την έγραψαν εν δράσει. Διορθώσεις πλέον δεν επιδέχεται. Τα γεγονότα της νέας τους πιο «αραιής ζωής» είναι λιγότερο ενδιαφέροντα, ένδοξα και δραματικά. Μπορεί κάποιες φορές και αφόρητα για τους ίδιους. Πάντα όμως υπάρχει και η διέξοδος της παραμονής στο απλό βουλευτικό αξίωμα ή και της επανόδου σε πιο υψηλές θέσεις της ενεργού πολιτικής ζωής. Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνει ένας πρώην κυβερνήτης με την υπόλοιπη ζωή του; Ο διεθνής Τύπος συχνά κάνει ρεπορτάζ και διερευνά τις επιλογές τους. Από εκεί αντλούνται διδακτικά συμπεράσματα.

*Ο Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ είναι ένας από τους πιο διάσημους Βρετανούς πρωθυπουργούς του 20ού αιώνα. Διετέλεσε πρωθυπουργός την περίοδο 1940-1945 και ξανά μεταξύ 1951 και 1955.

Παρέμεινε ως βουλευτής για εννέα χρόνια αφότου άφησε την Downing Street για τελευταία φορά το 1955, αλλά δεν ήταν μόνο αυτό.

Του άρεσε να ζωγραφίζει και έκανε επίσης πολλά ταξίδια. Το 2014, ένας από τους πίνακές του με τίτλο The Goldfish Pool at Chartwell -τον οποίο ζωγράφισε το 1932, πριν αναλάβει την κορυφαία θέση στην πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου- πωλήθηκε για σχεδόν 1,8 εκατομμύρια λίρες σε δημοπρασία. Σαν να μην έφτανε αυτό, δημιούργησε επίσης ένα τετράτομο έργο με τίτλο A History of the English-Speaking Peoples.

*Ο Ντέιβιντ Κάμερον ήταν πρωθυπουργός πριν αναλάβει τη θέση η Τερέζα Μέι. Παραιτήθηκε αφού το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2016.

Τον Απρίλιο του 2017, ανακοίνωσε ότι είχε εγκαταστήσει ένα υπόστεγο στον κήπο του. «Θέλω να το χρησιμοποιήσω ως αίθουσα συγγραφής βιβλίων και ο γιος μου το θέλει ως εναλλακτική κρεβατοκάμαρα. Άρα, πολύς ανταγωνισμός!». Το υπόστεγο, διαβάσαμε πως έχει μία ξυλόσομπα και έναν καναπέ-κρεβάτι μέσα, οπότε σίγουρα ακούγεται σαν ένα άνετο μέρος για να γραφτούν απομνημονεύματα.

*Ο Χάρολντ (αργότερα Λόρδος) Ουίλσον ήταν πρωθυπουργός της Βρετανίας για το Εργατικό Κόμμα από το 1964 έως το 1970 και ξανά από το 1974 έως το 1976. Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική, εμφανίστηκε και στις τηλεοπτικές οθόνες για δύο εβδομάδες ως παρουσιαστής εκπομπής διαλόγου στο BBC Two, που παραμένει το μοναδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα που παρουσιάστηκε από πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας.

Υπάρχουν και οι λεγόμενοι «μεγαλοπρεπείς». Εξαφανίζονται για κάποια χρόνια και μετά επιστρέφουν στην ώρα της ανάγκης της χώρας τους για να πουν λόγια τόσο σοφά που κανείς δεν μπορεί να τα αγνοήσει. Ο Τζον Μέιτζορ φαινόταν να εξαφανίζεται τελείως και εμφανίστηκε μόνο όταν ήταν χρήσιμος για τους διαδόχους του. Αλλά ένα ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλοπρεπείς του κόμματος είναι σε τι πρέπει είναι πιστοί; Στην τρέχουσα ηγεσία του κόμματος ή στα ιδανικά τους;

Συχνά αυτό το ερώτημα το βλέπουμε να εμφανίζεται και στην ελληνική πολιτική σκηνή με δικούς μας «πρώην».

Ας τελειώσουμε το σημερινό σημείωμα με πολιτικά σκωπτικό τρόπο.

Από τον πατέρα μου που υπήρξε μελετητής του ρεμπέτικου όταν ήμουν έφηβος έμαθα για το τραγούδι του μέγιστου Βαμβακάρη για τους πρωθυπουργούς.

Το 1935, λίγο πριν επικρατήσει ο Μεταξάς και επιβάλει τη λογοκρισία του, ο δημιουργός της Φραγκοσυριανής βγάζει σε δίσκο γραμμοφώνου ένα πολιτικοκοινωνικής ατμόσφαιρας σατιρικό τραγούδι με τίτλο: «Ο Μάρκος πρωθυπουργός» και με αφοπλιστικά γνήσιο και απλό τρόπο αποτυπώνει τη διάθεση του κόσμου για τα καμώματα των πολιτικάντηδων.

Εκείνη την εποχή, 1935-36 το φέρε η μοίρα και πέθαναν μέσα σε λίγους μήνες τέσσερις διατελέσαντες πρωθυπουργοί!

Με την λαϊκή του σοφία αργότερα ο Βαμβακάρης το ’πιασε το κλίμα.

Ιδού οι στίχοι:

«Πέθανε ο Κονδύλης μας

πάει κι ο Βενιζέλος

την πούλεψε κι ο Δεμερτζής

που θα `φερνε το τέλος

Όσοι γινούν πρωθυπουργοί

όλοι τους θα πεθάνουν

τους κυνηγάει ο λαός

απ’ τα καλά που κάνουν

Βάζω υποψηφιότητα

πρωθυπουργός να γίνω

να κάθομαι τεμπέλικα

να τρώω και να πίνω»

«Όταν λέω θα φύγω, φεύγω. Δεν πρόκειται να μιλήσω στον άνθρωπο στη γέφυρα και δεν πρόκειται να φτύσω στο κατάστρωμα».

(Once I leave I leave. I am not going to speak to the man on the bridge and I am not going to spit on the deck).

Αυτή η υπόσχεση-δέσμευση του Stanley Baldwin για τη συμπεριφορά του μόλις σταμάτησε να είναι πρωθυπουργός το 1937 προσφέρεται συχνά ως πρότυπο στους διαδόχους του.

Ο Στάνλεϊ Μπάλντουιν ήταν Βρετανός Συντηρητικός πολιτικός που υπηρέτησε ως πρωθυπουργός σε τρεις κυβερνήσεις, από τον Μάιο του 1923 έως τον Ιανουάριο του 1924, από τον Νοέμβριο του 1924 έως τον Ιούνιο του 1929 και από τον Ιούνιο του 1935 έως τον Μάιο του 1937.