ΑΠΟΨΕΙΣ

Την περασμένη βδομάδα μου περιέγραφε φίλη εκπαιδευτικός το εξής περιστατικό: μητέρα μαθητή που βρέθηκε θετικός στον ιό, ρωτούσε με αγωνία εάν θα της πάρουν το παιδί από το σπίτι! Η έκπληξη ήταν διπλή, γιατί οι γονείς δεν είχαν δώσει ποτέ δείγματα ακραίων αντιλήψεων, κάθε άλλο μάλιστα! Η ανησυχία τους αφορούσε τη φροντίδα για το παιδί, ενισχυμένη βέβαια από όσα διαδίδονται, κυρίως μέσω του διαδικτύου.

Προσωπικά διατηρώ μεγάλα αποθέματα κατανόησης για όσους καταθέτουν την αγωνία τους για το τι συμβαίνει σε αυτόν τον παράξενο κόσμο, ακόμα και εάν αυτά που ακούγονται ξεπερνούν την υπερβολή και αγγίζουν άλλες διαστάσεις. Δεν χρειάζεται και πολύ, αν βρεθείς σε μια δύσκολη προσωπική κατάσταση, να διερευνήσεις αληθοφανή και παλαβά, να ζητήσεις μια βεβαιότητα. Και η επανάληψη του τρόμου από τα κανάλια της ατεκμηρίωτης πληροφορίας έχει τέτοια ένταση, που δύσκολα κάποιος μένει ανεπηρέαστος. Άλλος λίγο, άλλος πολύ. Κάποιοι μένουν απαθείς, θεωρώντας πως οτιδήποτε παρεκκλίνει από μιαν αλήθεια που οι ίδιοι έχουν προαποφασίσει είναι μόνον άξια περιφρόνησης, ως προϊόν συνωμοσιολογίας. Και οι μεν και οι δε «βλάπτουν το ίδιο τη Συρία» που θα έλεγε και ο Αλεξανδρινός.

Η πολιτική και βέβαια η Δημοκρατία σαρώνονται από την παντοδυναμία της τεχνολογίας. Και πίσω από αυτήν υπάρχουν συμφέροντα. Κολοσσιαία και ανεξέλεγκτα. Δεν είναι η πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία.

Πρώτη φορά είναι που με τέτοια ταχύτητα αλλάζουν όλα, αναφύονται απίθανα δεδομένα, καταρρίπτονται βεβαιότητες, μικραίνει ο άνθρωπος ακριβώς μπροστά στην ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας του, πιστεύει ότι κατέχει τα μυστικά του Θεού κρατώντας ένα κινητό κολλημένο στις αυτοτροφοδοτούμενες ρητορείες της μικρής ομάδας που επέλεξε να γίνει οπαδός της, χωρίς καν να γνωρίζει το πρόσωπο αυτών που πιστεύει ότι ηγούνται. Και που, πιθανότητα, δεν πρόκειται για πρόσωπα αλλά για αλγορίθμους.

Η διακηρυγμένη ελευθερία του αυτοκαθορισμού, η αποδοχή της διαφορετικότητας από όσους μέχρι πρότινος επέβαλαν κανόνες και τιμωρίες, η καταιγίδα των δικαιωμάτων ανθρώπων και μηχανών, πάνε πακέτο με τη σύγχυση και την ανασφάλεια. Σήμερα ισχύει το άσπρο με την ίδια βεβαιότητα που αύριο θα ισχύει το μαύρο. Κανείς δεν βάζει την υπογραφή του για το εάν είναι πρωί ή πρόκειται για μια ψευδαίσθηση μιας ιδιότυπης νύχτας.

Και τι μας έμεινε θα μου πείτε; Κάποιες παλιές Αξίες, που συνεχίζουν να έχουν εσωτερική δύναμη. Ο κοινωνικός έλεγχος της έρευνας, η λειτουργική πληροφόρηση με υπογραφή, η αναζήτηση εγγυήσεων ότι η καινούργια εποχή δεν θα φέρει την υποτίμηση της ανθρώπινης υπόστασης. Πού όμως να τα βρούμε όλα αυτά; Και, για να έρθουμε στα καθ ημάς. Πού λοιπόν να τα βρούμε; Στην ελληνική πολιτική σκηνή όπου η διαβούλευση για νομοσχέδια που αλλάζουν τις ζωές των εργαζομένων διεξάγεται ως να είναι αγγαρεία; Χωρίς δεδομένα, εγγυήσεις και αναλογιστικές μελέτες. Στην ελληνική τηλεόραση όπου το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος αναπαράγει τις αντιδράσεις κάποιων μισθοδοτούμενων ανθεκτικών σαρβάιβορς και φάρμερς; Ή σε κάποιες σελίδες, σαν κι αυτήν σήμερα εδώ, όπου ακροθίγω αυτά τα θέματα και είμαι σίγουρη ότι πολλοί φίλοι θα μου πουν (έχει ξαναγίνει) ότι έχασα την μαχητικότητά μου…

Κι όμως η Πολιτική, αν υπάρχει κάτι τέτοιο ακόμα, αυτή που σχετίζεται με την ευημερία του ανθρώπου και συμπυκνώνεται πρακτικά στην έννοια της Δημοκρατίας, ή θα ασχοληθεί με τις καινούργιες αβεβαιότητες ή θα πάψει να υπάρχει.

* Ζακ Πρεβέρ

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ

Σταχυολογώ λοιπόν από τις ειδήσεις των τελευταίων ημερών, που ξεπερνούν τις σελίδες των επιστημονικών ανακοινώσεων και φιλοξενούνται από τα μέσα ευρύτερης ενημέρωσης. (Μιλώ για αυτά που έχουν δοκιμαστεί για την αξιοπιστία και την έρευνα).

«Ίσως τελικά ο Αϊνστάιν να έκανε λάθος» δήλωσε στο BBC κορυφαίος ερευνητής που συμμετέχει σε μια μεγάλη συνεργατική έρευνα που αφορά στη σκοτεινή ενέργεια του σύμπαντος και δημιούργησε τον πιο ολοκληρωμένο, μέχρι σήμερα, σχετικό χάρτη. Από την άλλη, ο επικεφαλής της ΝΑΣΑ δηλώνει ότι δεν ικανοποιείται από τις ανακοινώσεις του Πενταγώνου για αποκλεισμό εξωγήινης ζωής και ετοιμάζεται για παράλληλη έρευνα προκειμένου να πιστοποιήσει τι είναι όλα αυτά τα αντικείμενα/φαινόμενα στους ουρανούς που παραμένουν επισήμως ανεξήγητα.

Και αυτός ο παράξενος Έλον Μασκ παρουσιάζει μια μαϊμού που παίζει ηλεκτρονικό με τηλεπάθεια, βοηθούντος ενός εμφυτεύματος, που υπόσχεται θαύματα για τους ανθρώπους.

Ο Τζεφ Μπέζος αποφάσισε να ασχοληθεί με τα ταξίδια στο διάστημα, που, παρεμπιπτόντως τελευταία είναι κυρίως αποτέλεσμα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ωστόσο, αυτό που εμένα μου κάνει μεγαλύτερη εντύπωση δεν είναι οι ειδήσεις καθαυτές αλλά η απάθεια με την οποία αποδεχόμαστε όλες αυτές τις πιθανότητες ανατροπής κάθε δομημένης ανθρώπινης βεβαιότητας.

Και πιο πολύ απ' όλα, η έκπληξή μου αφορά σε όλους αυτούς που θεωρούσαν ακραία συνωμοσιολογία την περίπτωση διαφυγής του κορoνοϊού από κινεζικό εργαστήριο πριν έξι μήνες, αλλά τώρα ανακοινώνουν ανερυθρίαστα ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτό να είναι αληθές. Και δεν βλέπω να ιδρώνουν αρμόδια αυτιά ούτε όταν Έλληνας επιστήμονας, από τους πιο γνωστούς, μιλά για τρομοκράτηση των ερευνητών από οργανωμένα δίκτυα τεραστίων οικονομικών συμφερόντων.

Το παιχνίδι δεν πιστεύω ότι θα χαθεί εάν ο θείος Αλβέρτος έκανε λάθος ή εάν πιστοποιηθεί ότι δεν είμαστε μόνοι στο σύμπαν. Το παιχνίδι θα χαθεί εάν πάψουμε να αναρωτιόμαστε, να αντιδρούμε, να απαιτούμε εξηγήσεις.

Είτε πρόκειται για τη Γιουχάν και τις νυχτερίδες της είτε πρόκειται για τον ΟΑΣΘ και τα λεωφορεία της Θεσσαλονίκης. Όσο πνίγεται η απορία μας για τα μεγάλα, τόσο κινδυνεύουμε από καινούργιες παγκόσμιες δεσποτείες. Και όσο μένουμε απαθείς που η νύφη του Θερμαϊκού δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα μέσο μεταφοράς, θα επαναπαυόμαστε ότι ο εχθρός μας είναι η Αθήνα.

Και θα πνίγουμε την αγανάκτησή μας σε ένα μεγάλο φρέντο με γάλα αμυγδάλου.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 13.06.2021