ΑΠΟΨΕΙΣ

Ανάμεσα στα ρεπορτάζ για το «Πάσχα στο χωριό», την αύξηση της τιμής στο γαρδουμπάκι, τις σούβλες στις πυλωτές, τοποθετήθηκε και αυτή η συγκλονιστική είδηση με τους γέροντες που πέθαιναν κατά δεκάδες σε αυτό που αυτοπροσδιορίζεται ως «οίκος ευγηρίας» στα Χανιά.

Στοιχεία πολλά δεν έχουμε ακόμα και ελπίζουμε ότι η έρευνα θα φθάσει εκεί που πρέπει, για όσα φρικτά άρχισαν να δημοσιοποιούνται. Υποσιτισμοί, φάρμακα και φαρμάκια, μεταβιβάσεις ακινήτων, δωρεές, τραπεζικοί λογαριασμοί. Αλλά, μέρες που είναι, κάποιος, κάποιοι υπεύθυνοι δεν υπάρχουν να δημοσιοποιήσουν στοιχεία ελέγχων; Αναφέρομαι στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία που έχουν διοικητική και ηθική υποχρέωση να επιτηρούν τον τρόπο λειτουργίας αυτών των ευαγών ιδρυμάτων. Στα φυσικά πρόσωπα που πρέπει να υπογράφουν τα πορίσματα των ελέγχων. Στους γιατρούς , τους φαρμακοποιούς, τους νοσηλευτές. Ακόμα και στην εκκλησία, καθώς όλα αυτά τα ονόματα «Αγία Σκέπη», Άγιοι Πάντες και όσα άλλα υπόσχονται στοργή και αγάπη Θεού , μου φαίνεται ότι διαπράττουν αντιποίηση χριστιανικών αρχών. Δύσκολο να αντέξει η ψυχή σου. Αλλά, όσο δεν υπάρχει σοβαρή πολιτική στιβαρού ελέγχου, περιοδικής αξιολόγησης και κυρίως όρων λειτουργίας, θα βρισκόμαστε μπροστά σε παρόμοιες καταστάσεις.

Θα μου πείτε, τόσοι βίαιοι θάνατοι, είναι πρωτοφανές! 68 σε έναν χρόνο! Πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζονται περισσότεροι από 500! Πράγματι είναι σοκαριστικό! Αλλά δεν είναι το μόνο. Η δημόσια συζήτηση που αφορά στην προνοιακή πολιτική ή πολιτική αλληλεγγύης ή όπως αλλιώς επιλέγει κάθε κυβέρνηση να ονομάσει αυτό που όλοι μας αντιλαμβανόμαστε και ιεραρχούμε ως πολύ σημαντικό, είναι μια δημόσια συζήτηση με χαμηλή δημοφιλία.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένας πληθωρισμός όρων όπως «ευπαθείς ομάδες», «άτομα με ειδικές δεξιότητες», πραγματοποιούνται καμπάνιες «ευαισθητοποίησης» αλλά, όπως όλα δείχνουν, λείπει η Πολιτική. Αυτή που μπορεί να αποκωδικοποιήσει τα στατιστικά στοιχεία, να εντοπίσει τους κινδύνους, να οριοθετήσει μέτρα, να συγκεντρώσει πόρους και να λογοδοτήσει για τα αποτελέσματα. Τα χρήματα που έχουν διατεθεί από τα ευρωπαϊκά προγράμματα τις τελευταίες δεκαετίες είναι πολλά. Θα μου πείτε το ίδιο και οι ανάγκες. Ποιος ωστόσο μπορεί να αξιολογήσει τον τρόπο που δαπανήθηκαν; Υπάρχουν δεκάδες «δομές» στη χώρα για ανθρώπους που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, που «λειτουργούν» σε απαράδεκτες συνθήκες. Υγιεινής, περίθαλψης, φροντίδας. Αναρίθμητες καταγγελίες μιας διοίκησης (της μιας κυβέρνησης) εναντίον μιας άλλης διοίκησης (μιας άλλης κυβέρνησης) για κακοδιοίκηση.

Όπου και να σκαλίσεις. Στα ιδρύματα για τα εγκαταλειμμένα παιδιά, στα κέντρα φιλοξενίας ατόμων με ειδικές ανάγκες, στα γηροκομεία ή κατά το ευπρεπέστερο «οίκους ευγηρίας». Και σε δημόσια ιδρύματα και σε ιδιωτικά. Όποιος τολμά ας επιχειρήσει μια πρόσθεση των δαπανών των τελευταίων τριών δεκαετιών και στη συνέχεια μια διαίρεση αυτών δια του αριθμού των «ωφελουμένων». Θα εντυπωσιαστεί πρώτον από τα ύψος του τελικού ποσού ανά περιθαλπόμενο αλλά και από τον μικρό αριθμό όσων απολαμβάνουν μιας ελάχιστης μέριμνας. Γιατί οι πολλοί, είναι κρυμμένοι. Είναι αόρατοι από τη δημόσια πρόνοια. Αν για τη χώρα ένα μεγάλο πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης είναι το δημογραφικό, το ίδιο σημαντικό είναι και το ζήτημα της παρεπόμενης γήρανσης του πληθυσμού που επικουρείται από τη συνεχώς διευρυνόμενη αύξηση του «προσδόκιμου ζωής».

Με στοιχεία της Eurostat, το 2019, το ποσοστό των ευρωπαίων 65 ετών και άνω έφθασε το 20,3% του συνολικού πληθυσμού. Στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το ποσοστό των άνω των 65 στην Ελλάδα πέρασε το 22,3%. Άλλωστε είναι γνωστό ότι οι γεννήσεις σε ελληνικό έδαφος υπολείπονται των θανάτων εδώ και χρόνια. Εάν προσθέσουμε στην εξίσωση την μονιμότητα εγκατάστασης σε άλλες χώρες όσων μετανάστευσαν την τελευταία δεκαετία, θαρρώ πως είναι εύκολη η πρόβλεψη γιγάντωσης του προβλήματος στο άμεσο μέλλον. Αλλά, πέρα από τις κρατικές πολιτικές , αυτό που μας ορίζει ως ανθρώπους είναι η αντίστασή μας, προσωπική και συλλογική σε όποιον εμπορεύεται τον πόνο.

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα θα μπορεί να υπερηφανευτεί για την ανάπτυξη αισθήματος συλλογικής αλληλεγγύης, όταν πάψει να συναγωνίζεται σε επιδοματικές πολιτικές άγνωστων συχνά δικαιούχων και αναπτύξει σοβαρή στρατηγική αντιμετώπισης της προϊούσας γήρανσης του πληθυσμού.

ΠΕΡΙ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Σε συνέχεια των προηγούμενων ροών ευρωπαϊκών χρημάτων, ξεκινούν οι απορροφήσεις του καινούργιου Ταμείου Ανάκαμψης. Τα κυβερνητικά σχέδια που δημοσιοποιήθηκαν μέχρι σήμερα δεν προοιωνίζονται μιαν άλλη αντίληψη σχεδιασμών και λίγο φαίνεται να απασχολούν και τους πολίτες.

Όσο και εάν είναι τετριμμένο, αξίζει να το επισημάνουμε εκ νέου. Θα είναι κρίμα για τη χώρα να χαθεί άλλη μία ευκαιρία «αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου». Με διαφορετικά λόγια: αλλαγής της νοοτροπίας ιεραρχήσεων, αδιαφάνειας, φωτογραφικών ρυθμίσεων και αναντιστοιχίας λόγων και έργων. Όσοι μελετούν τις χώρες που βρίσκονται πολύ ψηλά στην καινοτομία, στα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, στη λειτουργικότητα των πόλεων και στον μετρούμενο τα τελευταία χρόνια «δείκτη ευτυχίας» των λαών, το σημαντικότερο στοιχείο που εντοπίζουν είναι μια κουλτούρα εμπιστοσύνης.

Οι πολίτες εμπιστεύονται το κράτος ότι θα υλοποιήσει όσα εξαγγέλλει, η κοινωνική διαβούλευση είναι μία διαρκής διαδικασία αμοιβαίας εμπιστοσύνης, το κράτος εμπιστεύεται τους πολίτες ότι θα τηρήσουν τους νόμους και οι πολίτες εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον. Ως πετυχημένες οικονομίες στους διεθνείς δείκτες καταγράφονται εκείνες που προσφέρουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας που παράγονται σε συνθήκες κοινωνικής και επιχειρηματικής οργάνωσης που στηρίζονται στην εμπιστοσύνη.

Τα γράφω αυτά γιατί άρχισαν ήδη οι ψίθυροι για επαναλήψεις διαχείρισης που δεν οδήγησαν τη χώρα πουθενά. Από τους επαγγελματίες επιτήδειους.

Γιορτάζοντας τα 200 χρόνια του νεότερου συλλογικού μας βίου, αντί να βαυκαλιζόμαστε για την ελληνικότητα και την υποτιθέμενη μοναδικότητα της «μπέσας» και του «φιλότιμου», ας παραδειγματιστούμε από κάποιους «ψυχρούς» λαούς που πιστεύουν και εμπιστεύονται. Και πετυχαίνουν.

Περί πίστεως και εμπιστοσύνης ο λόγος, μέρες που είναι!

Χρόνια πολλά!

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Απριλίου-2 Μάϊου 2021.