Ποιότητα της δημοκρατίας
Μικρό παιδί ήμουν αλλά θυμάμαι την οργή του πατέρα μου όταν κάποιοι υμνητές του καθεστώτος, στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας 1967-74, για να δικαιολογήσουν την φίμωση των δημοκρατικών και συνταγματικών ελευθεριών, επικαλούνταν τις βρισιές και το ξύλο που έπεφταν στην Βουλή τη δεκαετία του 1960.
Ξεχνούσαν βέβαια τις επιθέσεις που δέχονταν βουλευτές του Κέντρου και της Αριστεράς με κραυγές για «κομμούνια» και «εαμοβούλγαρους», αλλά και τις αντίστοιχες για «ταγματασφαλίτες» κατά των Δεξιών. Οι θλιβερές στιγμές για τις οποίες ακούγαμε καθώς δεν υπήρχε τότε τηλεόραση, με πρωταγωνιστές βουλευτές της τότε κυβέρνησης και της τότε αντιπολίτευσης να πιάνονται κυριολεκτικά στα χέρια, δεν μπορούν διαχρονικά να δικαιολογηθούν με τίποτα. Αλλά αυτό δεν δικαιώνει όσους θέλησαν να δείξουν επιείκεια προς εκείνους που το εκμεταλλεύτηκαν και έβαλαν τη χώρα στο γύψο.
Αλλά και στον 21ο αιώνα τα επεισόδια και η ένταση μέσα στην Βουλή -που ζήσαμε και τα χρόνια της θλιβερής Χρυσής Αυγής- αλλά και έξω από αυτήν, με την τραγική κραυγή «να καεί το μπ…λο η Βουλή», έμειναν για να συμβολίζουν το πλήγμα που δέχτηκε η ποιότητα της δημοκρατίας μας.
Οι εικόνες ντροπής που εκτυλίχθηκαν την περασμένη Τετάρτη στη Βουλή των Ελλήνων, δεν είναι από αυτές που τις αφήνεις να περάσουν στο ντούκου. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραδινόμαστε στο «δε βαριέσαι», όταν γίνονται.
Κατά τη γνώμη μας ελάχιστη παρηγοριά παρέχει το γεγονός ότι έχουν υπάρξει πολλές φορές περιστατικά βίας μέσα στη Βουλή και άλλων κρατών, έχουν εκσφενδονιστεί γιαούρτια, πεταχτεί αυγά και έχουν πυροδοτηθεί καυγάδες που κατέληξαν σε βιαιοπραγίες με κλωτσιές και γροθιές μεταξύ βουλευτών.
Ο Κ. Φλώρος γρονθοκόπησε τον βουλευτή της Ελληνικής Λύσης, Βασίλη Γραμμένο. Γεγονός θλιβερό που δεν είναι να προσπερνά κανείς ελαφρά τη καρδία Φλώρος και Γραμμένος δεν προσήλθαν όμως μία ωραία πρωία από μόνοι τους στο Κοινοβούλιο λέγοντας «αποφασίσαμε να εργαστούμε εδώ ως βουλευτές». Χιλιάδες πολίτες με την ψήφο τους τούς έστειλαν εκεί, προφανώς όχι γιατί επιθυμούσαν οι εκπρόσωποί τους να αρπαχτούν στο ναό της δημοκρατίας.
Για το συμβάν της Τετάρτης όπως διαπιστώνουμε ξεδιπλώθηκαν μία σειρά δικαιολογίες
Η μία -αν ισχύουν οι διάλογοι για τους οποίους έγραψαν τα ΜΜΕ-είναι περίπου αναμενόμενη και συμπυκνώνεται στην ατάκα «τι να κάνει ο άνθρωπος όταν του βρίζουν τη μάνα». Δεν παίρνουν όμως υπόψη τους όσοι την επικαλούνται, ότι γι’ αυτά υπάρχουν οι θεσμικά κατοχυρωμένες καταγγελίες και η προσφυγή στη δικαιοσύνη και τελικά η αυτοσυγκράτηση επιβάλλεται από την ανάγκη σεβασμού στη Βουλή και τους θεσμούς.
Αν μην μπερδέψουμε τη Βουλή με το καφενείο. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Οι μαγκιές του «ξέρεις ποιος είμαι ’γω ρε» και οι διαφορές «ψιλές» που έπεφταν κάποτε δεν έχουν θέση στα σύγχρονα κοινοβούλια.
Η άλλη επικαλείται το γεγονός ότι στις τηλεοπτικές κοκορομαχίες ακούγονται από τους εκπροσώπους των κομμάτων -που εντέχνως για λόγους εντυπωσιασμού και ψηφοθηρίας εμφανίζονται «έξω φρενών»- πολύ σκληρά πράγματα. Αυτό το φραστικό «δηλητήριο» όμως δεν λειτουργεί ως ένας ιδιότυπος μιθριδατισμός για τον τηλεθεατή; Αν το συνηθίσει τι θα προκύψει;
Ακούγεται κοινοτυπία, αλλά ισχύει πως η λειτουργία των θεσμών δεν μπορεί να μην επηρεάζεται από την κυριαρχία της τηλεόρασης και των social media στην καθημερινότητα και τον «πολιτισμό» της.
Η θρασύτατη επίθεση του Κασιδιάρη κατά της Λιάνας Κανέλη δεν έγινε στον δρόμο ή το καφενείο αλλά σε ζωντανή εκπομπή της τηλεόρασης.
Ο «μιθριδατισμός» που λέμε είναι ίσως αυτός που τροφοδοτεί τον λαϊκισμό, την αγάπη σε θεωρίες συνομωσίας, την αμφισβήτηση της αξίας της δημοκρατίας και την ανάγκη γελοιοποίησης των κομμάτων και του πολιτικού προσωπικού.
Η εξέγερση στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου όταν οπαδοί του Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησαν να εμποδίσουν την επικύρωση της εκλογής του Τζο Μπάιντεν δεν έγινε σε κάποια γραφική μικρή χώρα αλλά στις ΗΠΑ.
Η συζήτηση για την ποιότητα της δημοκρατίας είναι πολύ παλιά όχι μόνο για τα δεδομένα της δικής μας πολιτικής ιστορίας αλλά και διεθνώς.
Η επάρκεια, το ήθος, ο δημόσιος λόγος και οι ενέργειες του κοινοβουλευτικού προσωπικού αποτελούν δημοφιλές θέμα συζήτησης σε μία τεράστια κουβέντα που χωρίς να γίνομαι «άγγελος κακών επών» θα συνεχιστεί καθώς διεθνώς διαπιστώνουμε ότι καλά κρατεί η μόδα των αυταρχικών ηγεσιών και καθεστώτων αλλά η εποχή των άκρων.
Η δημοκρατία είναι κακή μορφή διακυβέρνησης αλλά είναι καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη φόρμα διακυβέρνησης δοκιμάστηκε στο διάβα των αιώνων. Για την ακρίβεια, «Indeed it has been said that democracy is the worst form of Government except for all those other forms that have been tried from time to time…» είχε πει ο Ουίνστον Τσόρτσιλ σε μία μνημειώδη ρήση του.
Η πολιτική και οι εκλογές δεν τελείωσαν το 2023, ούτε θα τελειώσουν μετά τις προσεχείς ευρωεκλογές. Στην εποχή της στέρεας δημοκρατίας που ζούμε, παρά τις υπερβολές και τις στρεβλώσεις που αναλύσαμε παραπάνω, είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε λίγο πιο σοβαρά το τι και ποια πρόσωπα ψηφίζουμε.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28.04.2024