Προσοχή, το γυαλί της τηλεόρασης κόβει
Το διαφορετικό φετινό καλοκαίρι διαψεύδει την θεωρούμενη ως αδιαμφισβήτητη αλήθεια για την αυγουστιάτικη πραγματικότητα. Δυστυχώς υπάρχουν ειδήσεις. Άλλωστε και ο μοναδικός Ουμπέρτο Έκο που ο τίτλος του εκδοθέντος στα ελληνικά βιβλίου του είχε τίτλο «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις», δεν εννοούσε ότι τον μήνα της μεγάλης καρποφορίας σταματά η επικαιρότητα, αλλά ότι η προσωπική μας αποχή από την καθημερινότητα μειώνει την αξία των γεγονότων.
Ο φετινός ελληνικός Αύγουστος είναι διαφορετικός. Διαφορετικές και οι αγωνίες και οι προσδοκίες μας. Με τη διπλή απειλή του κορωνοϊού και της τουρκικής πρόκλησης, όπου και εάν βρισκόμαστε, πολλοί από εμάς στα σπίτια μας, η εξάρτηση από την τηλεόραση παραμένει στον ίδιο και μεγαλύτερο βαθμό σημαντική. Και το μέσο με τη σειρά του αποκρίνεται.
Πώς να γεμίσεις ωστόσο ώρες και μέρες σχολιασμών, αν δεν εξαντλήσεις τον κατάλογο των συνομιλητών και τα πάνελ των κομματικών αντιπαραθέσεων; Όλοι στο γυαλί! Και οι παγίδες αλλά και οι εκούσιες απορρυθμίσεις πολλές. Αυτό ωστόσο που συνέβη με τον κ Διακόπουλο, σύμβουλο ασφαλείας του πρωθυπουργού, ξεπερνά κάθε υπόθεση αφέλειας, στιγμιαίου λάθους ή αδιάφορης ελευθεριότητας στη γλώσσα. Κατά πόσο είναι σωστό κάποιος που κατέχει μία και μοναδική θέση σαν κι αυτή του κ. Διακόπουλου, να παρουσιάζεται ως κουλ συζητητής σε μία πρωινή τηλεοπτική εκπομπή εν μέσω κρίσης;
Η παραίτηση που ακολούθησε ήταν αναμενόμενη αλλά δεν διορθώνει αυτά που ακούστηκαν. Έγιναν ή δεν έγιναν έρευνες; Πέτσας ή Διακόπουλος; Ποιος είναι ο ορισμός της «έρευνας» που αποτελεί σημείο «έμπρακτης αμφισβήτησης»; Πόσα καλώδια πρέπει να απλωθούν για να θεωρηθεί παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων; Τα ερωτήματα αυτά δεν έχουν τέλος σε μία χώρα με τέτοιο εύρος πολυνησίας, θαλασσίων δρόμων, προβληματικής γειτονίας, γεωπολιτικής αστάθειας και νομικών εκκρεμοτήτων. Επιστρέφω ωστόσο στο θέμα της ανέμελης παρουσίας του ναυάρχου. Τι σημαίνει «να μην κοροϊδευόμαστε».
Ποιος κοροϊδεύει ποιόν; Τι σημαίνει «δεν υπάρχει ολίγον έγκυος» όταν ακούγεται από τα χείλη εν ενεργεία ανώτατου κυβερνητικού αξιωματούχου; Πόσο αρμόζουν στις στιγμές οι ακατανόητες προσομοιώσεις με «όσους βγάζουν τον σκύλο τους»; Το θέμα είναι τόσο σοβαρό που η ανάλυσή του ξεπερνά τις προθέσεις του παρόντος σημειώματος. Αυτό στο οποίο στέκομαι και αναρωτιέμαι είναι, γιατί όλοι θέλουν να βγαίνουν στο γυαλί; Γιατί μικροί μεγάλοι, σε νηνεμία ή καταιγίδα, όταν αναλαμβάνουν μείζονες εθνικές ευθύνες απαντούν θετικά στις δημοσιογραφικές προσκλήσεις σε μια συνεχή ροή εκπομπών επικαιρότητας;
Αναλογικά, το ίδιο ισχύει και για την παρουσία κάποιων υπουργών που γίνονται σχεδόν καθημερινοί συνομιλητές και τις περισσότερες φορές απλοί σχολιαστές των πρωινών προγραμμάτων. Σε ένα από τα εξαιρετικά σημειώματά του το 1992 ο Εκο γράφει: «Τίποτα το ανεπανόρθωτο, για όνομα του Θεού. Θα επιβιώσουμε. Και όσο για όλα τα υπόλοιπα, είναι θέμα φυσικής επιλογής. Η δωρεάν όμως λειτουργία του μέσου (της τηλεόρασης) και το γεγονός ότι για τον κορεσμό απαιτείται τεράστια κατανάλωση, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο στοχασμού. Και ο στοχασμός χρησιμεύει και στο να επιβληθεί η πειθαρχία και στη φυσική επιλογή».
Γιατί παραιτούνται οι Έλληνες της διασποράς;
Τον φετινό Αύγουστο προκλήθηκε και άλλη παραίτηση. Δεν σήκωσε βέβαια την ίδια σκόνη με του ναυάρχου, αλλά κατά τη γνώμη μου έχει μεγάλη σημασία για τα Σχέδια εθνικής ανάταξης, αν υπάρχουν. Ο κ. Μανώλης Δερμιτζάκης (φωτ.), γενετιστής διεθνούς κύρους, παραιτήθηκε από τη θέση του επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Δεν έκλεισε ούτε χρόνο στη θέση αυτή. Δεν γνωρίζω τις πραγματικές αιτίες της αποχώρησης, πέραν όσων φημολογούνται για διαφωνίες του με υπουργό. Αλλά, εκπλήσσομαι με την αδυναμία της χώρας να αξιοποιήσει τους έλληνες της Διασποράς, όσους διαπρέπουν εν Εσπερία, επιστρέφουν με διάθεση προσφοράς στην Ελλάδα και χάνονται ταχύτατα. Να θυμηθώ την παραίτηση του κ. Σταμάτη Κριμιζή από τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό το 2018.
Να πάμε παλιότερα, όταν, το εκλεκτορικό σώμα του Πανεπιστημίου Αθηνών καταψήφισε την πρόταση μετάκλησης του κ. Δημήτρη Νανόπουλου. Η επιλογή των ονομάτων ενδεικτική της ενδημικής μας απέχθειας προς την αριστεία. Και της υποκρισίας και για την ανάγκη αναστροφής του περιβόητου «brain drain» της κρίσης. Γιατί αν δεν καταφέρνουν να παραμείνουν επιστήμονες μεγάλης αναγνώρισης, ίδια και χειρότερη θα είναι η τύχη των νεότερων, που, διαβάζοντας την ελληνική μιζέρια, δεν θα έχουν και κανέναν λόγο επαναπατρισμού και πειραματισμού ζωής. Άλλωστε, με συνοπτικές διαδικασίες καταργήθηκαν και τα Συμβούλια των ΑΕΙ που είχε προβλέψει ο νόμος Διαμαντοπούλου με τη συμμετοχή διακεκριμένων ελλήνων και ελληνιστών. Χωρίς να αντικατασταθούν από κάποια άλλη δομή που θα προνοούσε ωστόσο την ώσμωση εντοπίων και άλλων στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Ποιοι κρίνουν ποιους;
Δεν αποτελεί θέμα ουσίας Δημοκρατίας για τη χώρα; Έχοντας μια εμμονή με τα βιογραφικά, ακόμα και τα συνοπτικά που αναρτώνται στο διαδίκτυο, παρατηρώ έναν απαράδεκτο για την εποχή μας αριθμό καθηγητών που συνέλεξαν όλα τους τα πτυχία από το ίδιο ελληνικό Πανεπιστήμιο και, πέρασαν και κάποιο εξάμηνο θολής μετεκπαίδευσης κάπου στο εξωτερικό. Το οποίο, αναφέρουν ως κυρίαρχο στοιχείο της επιστημονικής τους επάρκειας! Οι σημαντικότερες ελληνικές εξαγωγές την τελευταία δεκαετία ήταν οι επιστήμονες και η γνώση τους. Αλλά το 2020 δεν είναι το 2010. Χιλιάδες νέοι τότε, σήμερα είναι επαγγελματίες σε θέσεις κλειδιά σε μεγάλες εταιρίες, ενώ πολλοί από αυτούς διακρίνονται στην έρευνα.
Ο κορονοϊός και η καλή πλευρά της τηλεόρασης μας σύστησαν πολλούς από αυτούς τους τελευταίους μήνες. Ανταποκρίθηκαν στις εκκλήσεις των δημοσιογράφων για ενημέρωση με αληθινή αγωνία για τη χώρα, με γνώση της επικαιρότητας που αποδεικνύει το συνεχές τους ενδιαφέρον και με προθυμία ακόμα και όταν τους έβγαζαν από τις εντατικές. Τους γνωρίσαμε, τους ακούσαμε και επιστρέψαμε στα δικά μας.
Η Ελλάδα θα παρακμάσει χωρίς επιστροφή αν καταλήξει ως η καλύτερη χώρα μόνο για διακοπές.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Αυγούστου 2020