ΑΠΟΨΕΙΣ

Η αποστολή, κατόπιν ελληνικού αιτήματος, των γιγαντιαίων ρωσικών πυροσβεστικών αεροσκαφών Ιλιούσιν 76 και δύο ελικοπτέρων σηματοδότησε τη συνεργασία Ελλάδας - Ρωσίας σε θέματα φυσικών καταστροφών και αναχαίτισε αποφασιστικά τα πύρινα μέτωπα.

Οι σχέσεις ασφαλώς των δύο χωρών σε ευρύτερα θέματα γεωστρατηγικών επιλογών πέρασαν από πολλά κύματα με τους ιστορικούς αναλυτές να προσπαθούν ακόμη να τις προσδιορίσουν. Το ρωσικό φαινόμενο όμως δεν είναι ούτε ο Πούτιν, ούτε οι σύγχρονοι μύθοι που καλλιεργούνται. Είναι ευρύτερο, συνθετότερο αλλά και αμφίσημο με πολιτικές και ψυχολογικές προεκτάσεις που κι αυτές παίζουν το ρόλο τους στις διεθνείς σχέσεις.

Η Ρωσία καταρχήν ουδέποτε είχε παράδοση στον κοινοβουλευτισμό, ούτε στις δυτικού τύπου ατομικές ελευθερίες (σχ. σημειώσεις Αριστόβουλου Μάνεση για τα ατομικά δικαιώματα). Κατά δεύτερον, ο Ρώσος ανέκαθεν υπήρξε εθνικιστής (ίδε Φ. Ντοστογιέφκι «Το ημερολόγιο ενός συγγραφέα») αλλά και θρησκευόμενος, με εκδηλώσεις ακραίας πίστης που επισκιάζει συχνά και τις πολιτικές του συμπεριφορές… Πολλοί επίσης κρίνουν την τότε σοβιετική, όπως λένε, αυτοκρατορία (λες και η Ρωσία δεν ήταν πάντα αυτοκρατορία) υπογραμμίζοντας μόνο την έλλειψη ελευθερίας κατά το δυτικό πρότυπο. Ρωσία όμως δεν ήταν μόνο το άλμα προς την ελευθερία του Νουρέγιεφ, ήταν και «η Ανάσταση» του Λ. Τολστόι, «οι Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων» του Φ. Ντοστογιέφσκι αλλά και «Η προδομένη επανάσταση» του Λ. Τρότσκι. Οι μεταρρυθμιστικές εξάλλου παλινωδίες του Γκορμπατσόφ και των επιγόνων του δεν έγιναν αποδεκτές γιατί, εκτός των άλλων, μείωσαν τελικά το εθνικό κυρίως φρόνημα των πολιτών, ενισχύοντας τις παραδοσιακά αντίπαλες δυνάμεις, την υπερδύναμη Αμερική αλλά και την ενοποιημένη (και με ρωσική υπογραφή) Γερμανία. Στην Ελλάδα όμως, που στα εθνικά της θέματα, Κυπριακό, Σκόπια ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφέθηκε έκθετη από τους συμμάχους της, θα προβάλλει συχνά η αναζήτηση μιας στήριξης από τη Ρωσία. Αλλά και η μοίρα της χώρας μας θαρρείς ευνοεί την ψυχολογία αυτής της έξωθεν βοήθειας, ιδίως τώρα που η ροή μεταναστών από το Αφγανιστάν κλονίζει την υπόσταση ακόμα και της Ευρώπης. Ετσι, μετά την ατελέσφορη προσπάθεια του Κώστα Καραμανλή για ενεργειακή σύμπραξη με τον Πούτιν και την επιδείνωση των ελληνορωσικών σχέσεων επί Τσίπρα, η ρωσική βοήθεια, ακόμη και αν δεν έρθει ποτέ, συνεχίζει να συνιστά προσδοκία για ένα καλύτερο μέλλον στα εθνικά μας ζητήματα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22 Αυγούστου 2021