ΑΠΟΨΕΙΣ

Με αφορμή την 25^η Νοεμβρίου-Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, συμμετείχα σε διαδικτυακή εκδήλωση που διοργάνωσαν η οργάνωση AID (Alternative Innovative Development) και η Πολιτική Δύναμη Γυναικών, όπου παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα διαδικτυακής έρευνας.

Σκοπός της ήταν η καταγραφή των κοινωνικών αντιλήψεων σχετικά με την κακοποίηση, την παρενόχληση αλλά και των γνώσεων αναφορικά με τα δικαιώματα αντίδρασης σε οποιαδήποτε προσβολή της γενετήσιας ελευθερίας και αξιοπρέπειας.

Παραθέτω ορισμένα εντυπωσιακά, κατά τη γνώμη μου, στοιχεία της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν άνδρες και , κυρίως, γυναίκες, στην πλειοψηφία τους ανώτερης και ανώτατης μόρφωσης, από διάφορα μέρη της χώρας.

Ενώ λοιπόν το 97% των ερωτηθέντων απάντησε «ναι» στην ερώτηση «πιστεύετε στην ισότητα των φύλων;», το 71% απάντησε «όχι» στην ερώτηση «πιστεύετε ότι εφαρμόζεται η ισότητα στην καθημερινότητα και στις ανθρώπινες σχέσεις;». Στην ερώτηση «εάν είστε ενημερωμένες/οι για ζητήματα σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης;» το 97% απάντησε θετικά αλλά στην επόμενη «πιστεύετε ότι η σεξουαλική παρενόχληση αποκτά υπόσταση, όταν υπάρχει αντίδραση και καταγγελία» το 50% απάντησε «ναι», ενώ μόλις το 6% ότι αυτή «αποκτά υπόσταση από την αρχή είτε υπάρξει καταγγελία είτε όχι». Στην ερώτηση «εάν έχετε υπάρξει μάρτυρας ή θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης ή και βαρύτερης προσβολής της γενετήσιας ελευθερίας και αξιοπρέπειας» περίπου οι μισοί απάντησαν «ναι». Στην επόμενη που αφορά στην άρνηση καταγγελίας, πέρα από τους λόγους που σχετίζονται με τα συναισθήματα αναβίωσης του γεγονότος , ενδιαφέρον έχει ότι, σε μεγάλα ποσοστά, αυτή οφείλεται στον φόβο συνεπειών στην επαγγελματική ζωή. Σε ποσοστό 75% δηλώνουν ότι δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση από την Πολιτεία για την υποστήριξη που μπορεί να έχει το θύμα της κακοποίησης.

Στην εκδήλωση παρουσίασης, πέραν των εκπροσώπων των φορέων διοργάνωσης, των επιστημόνων που ήταν υπεύθυνοι για την έρευνα, συμμετείχε η αρμόδια υφυπουργός Μαρία Συρεγγέλα που αναφέρθηκε στις λειτουργούσες δομές και στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης αλλά και η Κυριακή Καδεμίδου, εκπρόσωπος της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, όπου λειτουργεί από το 2020, υπηρεσία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας.

Από την Ετήσια Έκθεση Απολογισμού Έργου (όλων των υπηρεσιών της χώρας) για τα έτη 2019 και 2020, ξεχωρίζω κάποιους ενδεικτικούς αριθμούς. Για το 2019 τα καταγεγραμμένα περιστατικά είναι 5221 και το 2020 φθάνουν τα 5413. Στον συγκριτικό πίνακα δραστών ανά φύλο, 4619 είναι άνδρες και 846 γυναίκες, ενώ, για τον επόμενο χρόνο αυξάνονται σε 4633 και 987 αντίστοιχα. Εάν αναλογιστούμε ότι το θέμα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας αναδείχθηκε ως μείζον θέμα στους Διεθνείς Οργανισμούς τα τελευταία 30 χρόνια, μπορεί να εκτιμήσουμε ως πρόοδο την εξειδίκευση δομών, την παρακολούθηση και αντιμετώπιση του φαινομένου, προσβλέποντας σε βαθμιαία αλλαγή των κοινωνικών δεδομένων. Αλλά, εάν συνεκτιμήσουμε ότι το φαινόμενο διαπερνά κοινωνικές τάξεις και μορφωτικά επίπεδα, αφορά σε όλες τις χώρες και βαίνει επιδεινούμενο, πέρα από τις διαπιστώσεις και την, κρισιμότατης σημασίας υποστήριξη των θυμάτων, πιστεύω ότι ο χώρος-κλειδί για μια καλύτερη μέρα στις σχέσεις των ανθρώπων, είναι το Σχολείο.

Η συζήτηση πρέπει να παραμείνει ανοιχτή ολόκληρο τον χρόνο. Η 25^η Νοεμβρίου δεν μπορεί παρά να είναι η αφορμή.

Η ΤΕΝΤΑ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ

Ας ξεχάσουμε ότι αυτή η ιστορία με το «μυστήριο της τέντας» διαδραματίστηκε στην Θεσσαλονίκη και ας το ερευνήσουμε ως «μελέτη περίπτωσης»: σε μία πόλη της Ευρώπης λοιπόν, με πληθυσμό ενός εκατομμυρίου, που καταγράφει τα μικρότερα ποσοστά πρασίνου ανά κάτοικο, στον πιο γνωστό και πολυσύχναστο ελεύθερο χώρο, εμφανίζεται ένα πρωί μια αντιαισθητική τέντα 500 τετραγωνικών, άγνωστης λειτουργίας, για την κατασκευή της οποίας, πακτώθηκαν μεγάλα υποστυλώματα μέσα στο πράσινο. Για κάποια εικοσιτετράωρα ουδείς απαντά από ποιόν σπόρο φύτρωσε. Ύστερα από αντιδράσεις των κατοίκων και την ακολουθούμενη αυτές δήλωση του δημάρχου, σταγόνα σταγόνα, δημοσιοποιούνται κάποια ελάχιστα στοιχεία, η τέντα ξηλώνεται, χωρίς να παρέχονται λεπτομέρειες για τον σκοπό και τη νομιμότητα της επιχείρησης !

Την άδεια φαίνεται να την έδωσε ένας δημόσιος οργανισμός, που, άγνωστο με ποια νομικά επιχειρήματα, θεωρεί εαυτόν ακόμα ιδιοκτήτη του ευρύτερου δημόσιου χώρου, για λειτουργία που δεν έχει γίνει γνωστή, σε επιχειρηματίες που δεν γνωρίζουμε, για χρόνο που επίσης αγνοούμε.

Τι συμπεράσματα μπορούν να βγουν; Θλιβερά. Ο εμβληματικότερος χώρος ταυτότητας της πόλης δεν έχει την προστασία που του πρέπει ούτε από τις δημοτικές υπηρεσίες ούτε από τις αστυνομικές και άλλες αρχές, στην πόλη αυτή η αξία του πρασίνου και της αποτροπής βεβήλωσής του είναι άγνωστη, η δεξιά των υπηρεσιών δεν γνωρίζει τι ποιεί η αριστερά της (στην καλύτερη περίπτωση) και η δημόσια αντίληψη περί λειτουργικότητας και αισθητικής είναι τραγική.

Και τώρα ας γυρίσουμε στην είδηση. Η ΕΤΑΔ, που είναι θυγατρική του Υπερταμείου, προφανώς θεωρεί ότι η παραλία της πόλης είναι ιδιοκτησία της. Σήμερα σήκωσε μία τέντα, αύριο πιθανώς μια πιο ανθεκτική κατασκευή. Στην Θεσσαλονίκη, και όχι μόνον, ουδείς έχει καταλογραφήσει τι έχει περάσει στη δικαιοδοσία του ΤΑΙΠΕΔ. Σήμερα στην παραλία, αύριο, γιατί όχι, σε κάποιον αρχαιολογικό χώρο. Άλλωστε, είναι γνωστή και η πρόθεση ανοικοδόμησης μέσα στη θάλασσα στην μαρίνα της Αρετσούς. Πρώτο ζητούμενο σε ποιόν ανήκει η παραλία και ποιοι δημόσιοι πόροι της Θεσσαλονίκης έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό δεν αφορά μόνον σε θέματα λειτουργίας αυτών των οργάνων που καλύπτονται και από διάφορες ασυλίες, αλλά στον ίδιο τον στρατηγικό σχεδιασμό της πόλης (που δεν υπάρχει). Δεύτερο αυτό που σχετίζεται με τις υπηρεσίες που μένουν αμήχανες μπροστά σε θηριώδεις αυθαιρεσίες, μέχρι να κορυφωθεί η αντίδραση των πολιτών. Υπάρχει κάποιος που θα αναλάβει την ευθύνη της προστασίας της δημόσιας περιουσίας; Τρίτο το θέμα της διαφάνειας. Πότε και με ποιες διαδικασίες αποφασίστηκε ό,τι αποφασίστηκε, ποιος πλήρωσε για την κατασκευή, ποιος για την αποξήλωση, ποιος θα πληρώσει για την καταστροφή (που πρέπει να εκτιμηθεί και να καταλογιστεί), τι γνώριζαν οι πολυάριθμες τοπικές αρχές και ειδικότερα ο Δήμος; Τέταρτο, σε αντίστιξη με τη σπουδαιοφάνεια που συνοδεύει το ΤΑΙΠΕΔ και την περιβόητη «ανάπτυξη». Σε ποιάς ποιότητας ανάπτυξη μπορεί η πόλη να προσβλέπει με την κρυψίνοια προθέσεων, την ανυπαρξία δημόσιων απολογισμών διαχείρισης, τους αιφνιδιασμούς και την επιλογή ενός «αναπτυξιακού» δρόμου, που ουδεμία σχέση έχει με τις διακηρυγμένες προθέσεις ολόκληρου του πολιτικού κόσμου και βέβαια της κυβέρνησης, για έργα που πρέπει να παίρνουν υπόψη τους την «κλιματική κρίση», το σεβασμό στον δημόσιο χώρο και τα ελάχιστα μιας κατακτημένης (;), εδώ και δεκαετίες, δημόσιας αισθητικής;

Τελευταίο και ίσως κρισιμότερο όλων, ποιος επιτέλους κυβερνά αυτήν πόλη;

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Νοεμβρίου 2021