ΑΠΟΨΕΙΣ

Μια από τις πιο ευχάριστες, αν και μπελαλίδικες (όπως έλεγε η μητέρα μου) δουλειές, είναι η ανασυγκρότηση της ντουλάπας, κάθε που αλλάζει η εποχή. Φέτος δε είναι και ιδιαιτέρως αναζωογονητική, καθώς οι τρεις προηγούμενες εποχές πέρασαν και δεν το καταλάβαμε, κλεισμένοι στο σπίτι με τις φόρμες, καθημερινές και γιορτές, χειμώνα-καλοκαίρι.

Θήκες λοιπόν ανοίγουν, θήκες κλείνουν, προστατευτικά αφαιρούνται, προστίθενται και καταμετρούνται τα πιθανά outfits. (Παρακαλώ να μην κατηγορηθώ για χρήση ξένων λέξεων, έχει ενσωματωθεί στην ελληνική γλώσσα και η παραδοσιακή εκδοχή του είναι το, όχι και τόσο εύηχο, «ντυσίματα»). Πόσα ρούχα περισσεύουν, πόσα λείπουν, τι θα δώσω, τι θα αγοράσω.

Εδώ τώρα αρχίζουν τα διαφορετικά από τα παλιά χρόνια.

Μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία, από τη μια, μετρούσες την αγορά ενός καινούργιου ρούχου, καθώς επιβάρυνε υπολογίσιμα τον μηνιαίο σου προϋπολογισμό και, από την άλλη πλευρά, ήξερες που θα μπορούσες να χαρίσεις καλοδιατηρημένο παλιό ρουχισμό, καθώς υπήρχαν γύρω άνθρωποι που είχαν ανάγκη. Τώρα, πρώτον είναι όλα φθηνά, άρα έχεις πολλά περισσότερα περιθώρια αγοράς και δεν το πολυσκέφτεσαι και δεύτερον σχεδόν κανείς δεν έχει ανάγκη από τα χρησιμοποιημένα, γιατί υπάρχει περίσσια προσφορά. (Ούτε οι Δήμοι ούτε η Εκκλησία τα αποδέχονται με ενθουσιασμό). Διέξοδος λοιπόν ο κάδος ανακύκλωσης ρούχων, αν έχεις στη γειτονιά σου, ή ο συνήθης κάδος απορριμμάτων.

Τι ακριβώς γίνεται με τους κάδους ανακύκλωσης ρούχων είναι ένα θέμα προς διερεύνηση, καθώς φαίνεται ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό εξάγεται και η περαιτέρω πορεία είναι κάπως δύσκολο να ανιχνευθεί. Τέλος πάντων, έχεις την αίσθηση ότι είναι σίγουρα καλύτερα από την υπερφόρτωση των χωματερών.

Το μεγάλο θέμα είναι, ωστόσο, σε τι ωφελεί αυτή η υπερκατανάλωση ρούχων και ποιες οι επιπτώσεις της λεγόμενης «φθηνής μόδας» στο περιβάλλον, από τα αντίστοιχα απορρίμματα, τι ποιότητας νήματα και χρώματα χρησιμοποιούνται και ποιες μπορεί να είναι οι απολαβές των εργαζομένων στο Μπαγκλαντές και στην Ινδονησία, ώστε να κατασκευάζονται, να ταξιδεύουν τον μισό πλανήτη όλα αυτά τα ρούχα και να πουλιούνται στις λαϊκές αγορές σε εξευτελιστικές τιμές.

Εκτιμώντας τα περιβαλλοντικά προβλήματα που γιγαντώνονται, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα λίγα τελευταία χρόνια, προβάλλει το θέμα ενθαρρύνοντας τις ιδέες της κυκλικής οικονομίας, συνειδητοποιημένοι καταναλωτές ασκούν πιέσεις για φρένο σε όλον αυτόν τον παραλογισμό και μεγάλες εταιρείες ρούχων έχουν αρχίσει να αλλάζουν τους σχεδιασμούς τους για πιο «υγιεινά» ρούχα, μεγαλύτερης αντοχής και, σε κάποιο ποσοστό, προερχόμενα από επαναχρησιμοποίηση υλικών.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η βιομηχανία της μόδας ευθύνεται για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που είναι μεγαλύτερο από όλες τις πτήσεις και τις θαλάσσιες μεταφορές μαζί, προ κορονοϊού. Το πλύσιμο των συνθετικών υφασμάτων επιβαρύνει τις θάλασσες με 0,5 εκατομμύρια τόνους μικροϊνών τον χρόνο, που αντιστοιχούν στο 35% των πρωτογενών μικροπλαστικών. Η δε υπερπαραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων υπολογίζεται ότι ευθύνεται για το 20% της παγκόσμιας ρύπανσης των καθαρών νερών από τις βαφές και τα φινιρίσματα.

Ενδιαφέρον για την υγεία των καταναλωτών έχουν τα στοιχεία που αφορούν στην υπερκατανάλωση επικίνδυνων υλικών όπως είναι η βισκόζη αλλά και των χρωμάτων που κάνουν φανταχτερές τις στάμπες της μπλούζας μιας χρήσης.

Μέσα σε λίγα χρόνια όλα σε αυτόν τον κόσμο άλλαξαν. Στα παλιά προβλήματα προστέθηκαν τα καινούργια της χαράς της φθήνιας και μόλις τώρα συνειδητοποιούμε τις επιπτώσεις. Εκτιμάται ότι από το 1996, η ποσότητα των ρούχων που αγοράζει κάθε πολίτης στην ΕΕ, αυξήθηκε κατά 40%, εξαιτίας της ραγδαίας πτώσης των τιμών. Στην αγορά κυκλοφορούν ήδη ρούχα με πιστοποίηση ποιότητας, οργανικού νήματος, πορείας επαναχρησιμοποίησης.

Ας αλλάξουμε τις προτιμήσεις μας. Και για να θυμηθούμε και τις παλιές ταμπέλες εκπτώσεων, δεν υπάρχει «αφεντικό που τρελάθηκε και τα πουλάει τζάμπα».

Την φθηνή μόδα θα την πληρώσουμε όλοι πολύ ακριβά.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΛΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

Είναι το κόστος παραγωγής με την συγκλονιστική επιβάρυνση στο περιβάλλον αλλά είναι και το κόστος καταστροφής προϊόντων που δεν πουλήθηκαν.

Πριν δύο περίπου χρόνια το Ellen MacArthour Foundation έδωσε αποκαλυπτικά στοιχεία για την πορεία των ρούχων της γρήγορης μόδας (fast fashion). Υπολόγισε ότι κάθε δευτερόλεπτο, ένα φορτηγό με ρούχα βάρους 2.625 κιλών αδειάζει το περιεχόμενό του σε μια χωματερή ή, ακόμα χειρότερα, το καίει και ότι το σύνολο των ρούχων που καταστρέφεται κάθε χρόνο στον κόσμο φθάνει τα 82 δισεκατομμύρια κιλά. Γιατί η μόδα είναι γρήγορη και τα σχέδια πρέπει να αλλάζουν κάθε βδομάδα. Και γιατί όλοι μας έχουμε ήδη συνηθίσει στη φθήνια και δεν υπολογίζουμε τίποτα μπροστά στη στιγμιαία απόλαυση του shopping, όπου ένα φόρεμα στοιχίζει όσο μία σόδα. Και οι μεγάλες εταιρείες παράγουν ασταμάτητα, θεωρώντας προφανώς ότι οι πωλήσεις συνεχώς θα ανεβαίνουν.

Υπολογίστε σε όλον αυτόν τον παραλογισμό ότι, είναι αμφίβολο εάν οι κατασκευαστές ρούχων στις μακρινές φτωχογειτονιές της Ασίας έχουν ρούχα να φορέσουν. Πολλοί από αυτούς είναι παιδιά που δηλώνουν ψεύτικη ηλικία για να δουλέψουν. Αλλά, θα μου πείτε, από πού να τον πιάσουμε αυτόν τον καπιταλισμό!

Δεν είναι μόνον ο φθηνός ρουχισμός που καίγεται.

Την περασμένη εβδομάδα το τηλεοπτικό κανάλι ITV αποκάλυψε ότι η Amazon καταστρέφει κάθε βδομάδα αδιανόητο αριθμό απούλητων προϊόντων. Στην αποθήκη που έγινε το ρεπορτάζ, παραδέχθηκαν ότι είχαν στόχο εβδομάδας την καταστροφή 130.000 αντικειμένων. Αυτό θύμισε μια άλλη αποκάλυψη, πριν λίγα χρόνια, που αφορούσε στην Burberry που είχε κάψει, στον χρόνο της δημοσιογραφικής έρευνας, προϊόντα αξίας δεκάδων εκατομμυρίων λιρών. Σε «ειδικούς αποτεφρωτήρες» όπως, εκπρόσωπός της, δήλωσε. Και δεν ήταν, ούτε είναι, η μόνη. Πανάκριβα καταναλωτικά προϊόντα κάθε χρόνο καταστρέφονται. Ανάλογες αναφορές έχουν γίνει και για την Cartier και την Montblanc για καταστροφή ρολογιών αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων λιρών όπως και την Louis Vuitton που κατηγορήθηκε ότι καίει τις τσάντες της σεζόν που μένουν στα ράφια.

Η πολυτελής βιομηχανία μόδας καταστρέφει προϊόντα για να μην διοχετευθούν σε «ανεπιθύμητες» αγορές, πουληθούν σε χαμηλές τιμές και καταστραφεί η αξία του brand!

Από πού να το πιάσεις το θέμα του παραλογισμού της υπερκατανάλωσης;

Ας ξεκινήσουμε από τις δεύτερες σκέψεις μας, κάθε φορά που αποφασίζουμε ότι κάτι μας λείπει. Και να θυμόμαστε ότι οι αλλαγές πρακτικής, όσες μέχρι σήμερα έχουν γίνει, από τις εταιρείες κολοσσούς, ξεκίνησαν ως απόκριση στα αιτήματα και τις πιέσεις των συνειδητοποιημένων καταναλωτών.

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!!

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 04.07.2021